دانشگاه شیراز
مطالعات ادبیات کودک
2008-8647
0616-2783
10
1
2019
09
22
بررسی و تحلیل قصههای «حیوان-داماد»
1
22
FA
علی
حیدری
دانشیار دانشگاه لرستان
aheidary1348@yahoo.com
سمیه
حدادیان
دانشجوی دکتری
somaye_hadadiyan@yahoo.com
قاسم
صحرایی
دانشیار دانشگاه لرستان
ghasem.sahrai@yahoo.com
10.22099/jcls.2018.27221.1554
<strong>قصه، از گستردهترین زمینهها در پژوهشهای ادبی معاصر است که منبعی سرشار از باورها و اعتقاداتی بهشمار میرود که تقریباً منسوخ گشته و در حال حاضر با اندیشههای دینی و اخلاقی همخوانی ندارد. از بنمایههای اصلی در اغلب قصهها، موضوع ازدواج شاهزادهخانمها است. در برخی از این قصهها با موضوع حیوانداماد مواجهیم. در تحریرهای جدید و امروزی برخی از این قصهها، بنا به دلایل فراوان، این بنمایه کمرنگ گشته است. در این پژوهش به روش تحلیلیتوصیفی پس از ذکر چند قصهی حیوانداماد، به بررسی و تحلیل دلایل پیدایش و سیر دگردیسی این قصهها پرداخته شده است. سپس خویشکاریهای مشترک قصههای حیوانداماد در فرهنگهای مختلف بررسی شده و نشان داده شده است که موضوع حیوانداماد با وجود اشتراکات بنیادی در جهان، چگونه در برخی از فرهنگها دچار دگردیسی شده</strong><strong></strong><strong> است</strong><strong>.</strong><br /> <strong> </strong>
واژههای کلیدی: پدر,حیوان,داماد,دختر,قهرمان
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4834.html
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4834_aad2e6cf09838edf615cd754a56521ba.pdf
دانشگاه شیراز
مطالعات ادبیات کودک
2008-8647
0616-2783
10
1
2019
09
22
آسیبشناسی پایاننامههای کارشناسی ارشد دانشجویان ادبیات کودک بررسی کاستیها و خطاهای رایج
23
56
FA
مرتضی
خسرونژاد
دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی، بخش فلسفه تعلیم و تربیت
morteza.khosronejad@gmail.com
لاله
آتشی
Shiraz, Shiraz University, Eram Pardis, the department of foreign languages and literature
l.atashi@yahoo.com
10.22099/jcls.2018.27937.1566
دانشگاهیشدن ادبیات کودک در ایران، همچنان که در غرب، به توجه بیشتر به «روش تحقیق» و در نتیجه، پیشرفتهای روششناسیک چشمگیر در پژوهشهای این حوزه انجامیده است؛ اما تکرار برخی خطاها و کاستیها در پایاننامههای دانشجویان هشداردهنده است و بر ضرورت آسیبشناسی تحقیق در این قلمرو دلالت دارد. هدف ما در این پژوهش آشکارساختن این خطاها و کاستیها و بحث دربارهی آنها است. نمونههای بررسیشده در این تحقیق 25 پایاننامه در رشتهی کارشناسیارشد ادبیات کودک است که در چهارمین جشنوارهی پایاننامههای برتر مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز شرکت کردهاند. در انجام تحقیق، نخست با مطالعهی تمام نمونههای یادشده فهرستی از کاستیها و خطاها را تنظیم و درصد حضور آنها را محاسبه کردیم. سپس کوشیدیم این کاستیها و خطاها را برجسته ساخته، دربارهی آنها بیشتر گفتوگو کنیم. نمونهگیری در این پژوهش از نوع «دردسترس» و روش دادهکاوی، تحلیل محتوای استقرایی میرینگ (2000) بوده است. 27 کاستی یا خطا در این مقاله فهرست شده است. درصدها نشان میدهند که پربسامدترین کاستی و خطا، پرهیز از بهکاربردن ضمیر «من» هنگام اشاره به خود در مقام محقق، برنگشتن به پیشینه و مقایسهنکردن یافتههای پژوهش با یافتههای دیگران و به فراموشیسپردن ذوق و خلاقیت است. یافتههای این پژوهش بیانگر این ضرورت است که دانشجویان این رشته باید مطالعات بیشتری در زمینهی تحقیق در ادبیات کودک داشته باشند و با تحقیقهای برتر در سطح ملی و جهانی بیشتر آشنا شوند. همچنین توجه بیشتر و دقیقتر استادان راهنما، استادان مشاور و نیز داوران این تحقیقها به این خطاها و کاستیها از ضرورتهای گریزناپذیر برای ارتقای سطح کیفی تحقیق در ادبیات کودک دانشگاهی کشور است.<br /> <strong> </strong>
واژههای کلیدی: روش تحقیق در ادبیات کودک,دانشگاهیشدن ادبیات کودک,پایاننامههای کارشناسیارشد,آسیبشناسی
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_5017.html
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_5017_23d8b8cef36ca8de1df948369eeee2f9.pdf
دانشگاه شیراز
مطالعات ادبیات کودک
2008-8647
0616-2783
10
1
2019
09
22
مقایسة رمان سلحشوران پارلهآن و هریپاتر براساس رویکرد اسطورهای
57
78
FA
زینب
شیخ حسینی
0000-0002-1225-2630
استادیار دانشگاه حضرت نرجس رفسنجان
zsheikhhosseini@gmail.com
آرزو
پوریزدانپناه کرمانی
0000-0001-9493-3108
گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات، دانشگاه یزد، ایران
pooryazdanpanah@yazd.ac.ir
10.22099/jcls.2018.26296.1534
فانتزی گونهای ادبی است که در قرن اخیر، در واکنش به خردگرایی به وجود آمدهاست و در آن حوادث، شخصیّتها و موقعیتها خارج از باور ما ساخته میشوند. فانتزیها به خوانندگان خود امکان قیاس بین دنیاهای متفاوت را میدهند. این ویژگی فانتزی با توجّه به خصوصیّات دورهی نوجوانی سبب شدهاست که این ژانر، مورد اقبال نوجوانان قرارگیرد. در پژوهش حاضر، سعی شده با استفاده از شیوة تحلیل محتوا، به مقایسهی فانتزی هریپاتر اثر جی. کی. رولینگ و سلحشوران پارلهآن نوشتهی علی خواسته، براساس رویکرد اسطورهای بپردازیم تا به این سؤالات پاسخ دهیم که آیا مفاهیم و موقعیتهای اسطورهای و جادویی در این دو اثر به روایت داستان انسجام بخشیده است و میتوان رمان سلحشوران پارلهآن را نمونهی موفّق فانتزی ایرانی در مقابل هری پاتر شناخت؟ بررسیها نشان میدهد روایت اسطورهای در ارتباط با سایر اجزا، به این داستانها انسجام بخشیده است سلحشوران پارلهآن را میتوان نمونهی موفق فانتزی ایرانی دانست.
سلحشوران پارلهآن,طرح,فانتزی,هری پاتر
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4835.html
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4835_615bae7cdabeb791d848e3afbfa9ead5.pdf
دانشگاه شیراز
مطالعات ادبیات کودک
2008-8647
0616-2783
10
1
2019
08
23
کارکرد «سفر» در داستانهای فانتاستیک ایرانی (بر اساس رمان کنسرو غول)
79
100
FA
سکینه
عباسی
دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی
abbasisakineh@ymail.com
معصومه
میرابوطالبی
دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی. گرایش ادبیات کودک و نوجوان
smmr67@gmail.com
10.22099/jcls.2018.25003.1502
<em>کنسروغول</em> نوشتهی مهدی رجبی، نوعی فانتزی است که در دو سطح واقعی و فراواقعی ساخته شده است. در دنیای واقعی رهایی نوجوان از سلطهی آموزش مستقیم و نیز زندگی دور از انتظارات بزرگترها، در بستر نمایش کشمکشهای بزرگ تجربه میشود. در بخش فراواقعی، آمدوشد وی به دنیای جادوگر، غول و رؤیا، حرکت فرد از خودآگاه به ناخودآگاه را تداعی میکند. این سفر به پیوند تضادهای درونی و بیرونی فرد انجامیده و حاصل آن وحدت تضادهاست که سبب دستیابی به پاداش «بلوغ» است. این پِژوهش به شیوه تحلیلی توصیفی با تأکید بر چهارچوب نظری «فردیت» مدنظر یونگ و درآمیختن آن با «سفر قهرمان» کمپل، کوشیده به شناخت این فرایند مهم بپردازد. حاصل کار نشان میدهد که برعکس الگوهای فراواقعگرایانه کهن در سفرهای مثالی، در این سفر قهرمان با بحرانهای کودکی و نوجوانی واقعی در دنیاهای فراواقعی درگیر است و از رهگذر شناخت شرارتها و تجربهنمودن ترسها، با انتخاب خود از آنها فاصله میگیرد و به دنیاهای واقعی میرسد. حاصل اینگونه داستانها، فردیتیافتن قهرمان از رهگذر تجارب واقعی است.<br /> <strong> </strong>
واژههای کلیدی: سفر قهرمان,رمان کنسرو غول,رمان کودک و نوجوان,فانتزی,کشمکش,کمپل,مهدی رجبی
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4837.html
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4837_f7dffc0ec3e887349883dadd04e7cec4.pdf
دانشگاه شیراز
مطالعات ادبیات کودک
2008-8647
0616-2783
10
1
2019
08
23
نقد کهن الگویی سفر قهرمان در داستان ماهی سیاه کوچولو بر اساس نظریه کمپبل و پیرسن
101
122
FA
راحله
عبداله زاده برزو
عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان
abdolahzadeh1391@chmail.ir
محمد
ریحانی
عضو هیأت علمی تمام وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان
reihani.mohammad@gmail.com
10.22099/jcls.2017.23960.1472
<strong>این مقاله به نقد کهن­الگویی سفر قهرمان در داستان <em>ماهی سیاه کوچولو</em>، اثر صمد بهرنگی می­پردازد. کمپبل، برای کهن­الگوی سفر قهرمان سه مرحله در نظر گرفته ­است: عزیمت، جدایی و بازگشت. او معتقد است که رشد کهن­الگوها در روان فرد، مستلزم گذر از این مراحل است. پیرسن، از شارحان نظریهی کمپبل، اعتقاد دارد که در طی این سه مرحله، دوازده کهن­الگو در روان فرد فعال می­شوند. در مرحلهی عزیمت، معصوم، یتیم، جنگجو و حامی، در مرحلهی تشرف، جوینده، ویرانگر، عاشق و آفریننده، و در مرحلهی بازگشت، حکمران، ساحر، فرزانه و لوده فعال می­شوند. این داستان را می­توان شرح فرآیند فردیت ماهی سیاه کوچولو، دانست. او در این روایت، قهرمانی است که با تأثیر پذیرفتن از سخنان حلزون پیر و با بیان نارضایتی خود از گردش­های بی­هدف و تکراری در جویبار، به امید رسیدن به دریا، پا در راه سفر می­گذارد و در طول راه، زمینهی رشد و تحقق کهن­الگوها را در خود فراهم می­کند تا سرانجام بتواند به دریا که نمادی از ناخودآگاه اوست برسد و با آنیما دیدار کند. پایان یافتن نمادین داستان، سبب شده است تا مرحلهی بازگشت قهرمان و در نتیجه کهن­الگوی «ساحر» در حرکت قهرمان آشکار نشود. </strong><br /> <strong> </strong><br />
واژگان کلیدی: نقد کهنالگویی,سفر قهرمان,ماهی سیاه کوچولو
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_5189.html
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_5189_2faee0c0cc4c86738f701f2efefafbda.pdf
دانشگاه شیراز
مطالعات ادبیات کودک
2008-8647
0616-2783
10
1
2019
09
22
بررسی تطبیقی کهن الگوی کودک در قصه های کامل کیلانی و صمد بهرنگی بر مبنای نقد کهن الگویی (نمونه موردی 10 داستان از هر نویسنده)
123
148
FA
علی
عندلیب
زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
ali_andalib1@yahoo.com
علی اصغر
قهرمانی مقبل
دانشگاه شهید بهشتی تهران
ali.ghahramanim@gmail.com
10.22099/jcls.2018.26061.1526
<strong>نقد کهنالگویی که برگرفته از آرای روانشناسانه</strong><strong></strong><strong>ی کارل گوستاو یونگ است، در دوران معاصر از روشهای مدرن نظریهی نقد ادبی تطبیقی بر پایهی نقد روانشناختی بهشمار میرود که توجه بسیاری از منتقدان معاصر را به خود جلب کرده است. این گونهی نقد ادبی در پی یافتن ارتباطی میان ذهن نویسنده و ساختار کهنالگویی است. کهنالگو، صورت نوعی موجود در حافظهی ناخودآگاه بشری است که در ابعاد متعدد زندگی افراد در قالب افکار، اعمال و رفتار</strong><strong></strong><strong>های گوناگون بروز می</strong><strong></strong><strong>کند. کهنالگوی کودک بهمنزلهی یکی از انواع کهنالگو</strong><strong></strong><strong>ها، </strong><strong>خود، قابلیت تقسیم به انواع دیگری دارد و به بررسی جنبههای مختلف کودکی درون افراد می­پردازد. نویسندگان در مقاله</strong><strong></strong><strong>ی حاضر به بررسی این کهنالگو در داستان</strong><strong></strong><strong>های دو تن از نویسندگان مشهور ادبیات عربی و فارسی یعنی کامل کیلانی و صمد بهرنگی می</strong><strong></strong><strong>پردازند و تلاش می</strong><strong></strong><strong>کنند تا جنبه</strong><strong></strong><strong>های مختلف بازتاب کهنالگوی کودک را در آثار این دو بررسی نمایند و بدین نکته دست یابند که کهنالگوی کودک در </strong><strong>بسیاری از داستان</strong><strong></strong><strong>های آنان بروز یافته است. نتایج این تحقیق نشان می</strong><strong></strong><strong>دهد بسیاری از جنبه</strong><strong></strong><strong>های مختلف </strong><strong>کهنالگوی کودک در قصه</strong><strong></strong><strong>های دو نویسنده، نزدیکی و همسانی اندیشه</strong><strong></strong><strong>ی آنان را بازمی</strong><strong></strong><strong>نماید و داستانهای آنان می</strong><strong></strong><strong>تواند تجلّیبخش روحیات و زندگی فردی و قومی آنان باشد. </strong><br /> <strong>واژههای کلیدی: </strong>ادبیات کودک، صمد بهرنگی، کامل کیلانی، کهنالگو.
ادبیات کودک,صمد بهرنگی,کامل کیلانی,کهن الگو
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4836.html
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4836_568ecc7bbc1fb9754a3dd8971fa86910.pdf
دانشگاه شیراز
مطالعات ادبیات کودک
2008-8647
0616-2783
10
1
2019
08
23
بررسی اصول و معیارهای بازنویسی در ادبیات کودکان و نوجوانان (مطالعۀ موردی: بازنویسی های شاهنامه فردوسی)
149
172
FA
مهبود
فاضلی
استادیار دانشگاه الزهرا
mahbood46@yahoo.com
ریحانه
نصر اصفهانی
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی
دبیر/ آموزش و پرورش
reyhane591@yahoo.com
10.22099/jcls.2018.21849.1410
<strong>این مقاله به بررسی اصول و معیارهای بازنویسی در ادبیات کودک و نوجوان و چگونگی انطباق بازنویسیهای صورت</strong><strong></strong><strong>گرفته از شاهنامه فردوسی با این اصول و معیارها میپردازد. به این منظور کتابها و مقالههایی در زمینه زبانآموزی و مراحل رشد زبانی کودک، روان</strong><strong></strong><strong>شناسی تعلیم و تربیت، روان</strong><strong></strong><strong>شناسی رشد، عناصر داستان و فنون داستاننویسی برای کودکان مطالعه و بررسی شد و بایدونبایدها، نیازها و علایق کودکان و نوجوانان در ردههای سنی مختلف شناسایی گردید؛ بر اساس آنها معیارهایی در سه بخش زبانی، محتوایی (تربیتی) و فنی (شیوههای داستاننویسی) مشخص و تعریف شد. سپس بازنویسیهایی که برپایهی شاهنامه فردوسی برای کودکان و نوجوانان نوشتهشده و به چاپ رسیدهاند، انتخاب گردید. این داستانها باتوجهبه معیارهای بهدستآمده، بررسی و میزان انطباق آنها با معیارهای مدنظر ارزیابی و سنجیده شد. نتایج بهدستآمده نشان میدهد بازنویسان در حوزهی زبانی بدون درنظرگرفتن ویژگیها و تواناییهای زبانی مخاطبان خود در مراحل سنی مختلف، فقط به ساده</strong><strong></strong><strong>کردن زبان متن اصلی توجه کردهاند. در حوزه محتوایی اغلب بازنویسان به ویژگیهای ذهنی، عاطفی و اجتماعی مخاطبان خود توجه کردهاند اما ازنظر فنی در بازنویسیها چندان خلاقیت و ابتکاری در مقایسه با متن اصلی دیده نمیشود و بازنویسان بیشتر داستانها را با همان چارچوب متن اصلی و فقط با زبانی ساده بازنوشتهاند. گفتنی است تاکنون پژوهشی با هدف مدنظر این مقاله صورت نگرفته است.</strong><br /> <strong> </strong>
واژههای کلیدی: ادبیات کودک و نوجوان,بازنویسی,داستاننویسی,شاهنامه فردوسی,نقد
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4840.html
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4840_f5179a5c5e030def8df5612a8bb15fe4.pdf
دانشگاه شیراز
مطالعات ادبیات کودک
2008-8647
0616-2783
10
1
2019
09
22
بررسی تطبیقی سبک شناسی فانتزی در ادبیات کودک در زبان فارسی و انگلیسی
173
200
FA
صدیقه سادات
مقداری
عضو علمی دانشگاه پیام نور
s_meghdari@pnu.ac.ir
فهیمه
تخم افشان
کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور
sediqe2006@yahoo.com
10.22099/jcls.2018.22447.1441
<strong>چکیده</strong><br /><strong>فانتزی، تخیل دربارهی موضوعی در گذشته یا رویدادی در آینده است که اکنون واقعیت ندارد، اما متکی به دانش و تخیل فردی است، بنابراین از دنیای ایدئال سخن میگوید</strong><strong>؛ ازاینرو، داستانهای فانتزی نقشی اساسی در پرورش تخیل انسان بر عهده دارند. شخصیتها، رخدادها و کنشها همگی رؤیاگونه و دارای قوانین خاص خود هستند. </strong><strong>ادبیات فانتزی بهمعنای امروزی، در سدهی هجدهم، یعنی عصر خرد در اروپا پدید آمد؛ هرچند عناصر آن در اسطورهها و افسانههای کهن وجود داشته است. </strong><strong>در این پژوهش به بررسی آثاری در زمینهی ادبیات فانتزی کودک در دو زبان فارسی و انگلیسی پرداختهایم و آنها را از منظر سبکشناسی زبانی بررسی کردهایم. برای انجام این کار، پانزده داستان کوتاه از بیاتریکس پاتر (</strong><strong>Beartrix Potter</strong><strong>) را از زبان انگلیسی و پانزده داستان کوتاه از مجموعهی دوازدهجلدی <em>قصه</em></strong><strong><em></em></strong><strong><em>های کوچک برای بچه</em></strong><strong><em></em></strong><strong><em>های کوچک </em></strong><strong>را از زبان فارسی انتخاب کردهایم. این مجموعه داستانهای کوتاه با همکاری جمعی از نویسندگان کودک نگاشته شده است؛ از جمله مژگان شیخی، شکوه قاسم­نیا، حسین فتاحی، فروزنده نعمتاللهی و جعفر ابراهیمی. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که فانتزی بهمنزلهی شاخهای از ادبیات، در زبان فارسی و انگلیسی تفاوتها و شباهتهای درخور توجهی دارد.</strong><br /><strong> </strong><br />
واژگان کلیدی: ادبیات فانتزی,تحلیل گفتمان تطبیقی,داستان,سبک نویسندگی,شخصیتپردازی
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4839.html
https://jcls.shirazu.ac.ir/article_4839_205e30597f83c13d30eac5131d6348aa.pdf