مقایسه‌ی سیمرغ منطق‌الطیر عطار با آلیس در آن سوی آینه‌ی کارول بر اساس نظریه‌ی تقارن آینه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه مازندران

چکیده

چکیده
منطق­الطیر عطار و آلیس در آن سوی آینه­ی کارول از آثار معروف و مشهور جهانی هستند. این مقاله در پی تحلیل­ مقایسه­ای سی­مرغ و سیمرغ، قهرمانان داستان تمثیلی منطق­الطیر عطار با کتاب تخیلی کودکان؛ یعنی آلیس در آن سوی آینه است تا بدین‌ترتیب، خوانش جدیدی از سیمرغ و سی­مرغ منطق­الطیر ارائه دهد. روش پژوهش تحلیل محتوا است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که هر دو اثر با وجود اختلاف در جزئیات حوادث داستان، در کلیات، بر اصولی مشابه استوار هستند. وجود بن­مایه­های مشترک چون خواب و آینه و تأثیر آن­ها در نتیجه­ی داستان منطق­الطیر، بیانگر درک و تجربه­ی شهودی عطار است که از واقعیتی دور از دسترس و خارج از زمان و مکان است، بر قلب عارف فرا تابیده می­شود. این شباهت­ها و استناد کاکو به آن سوی آینه­ی کارول در تأیید تقارن آینه­ای، چنین به نظر می­رسد که این اثر ادبی مانند آن سوی آینه با تقارن آینه­ای جهان در علم فیزیک قابل مقایسه باشد. بر این اساس، هریک از سیمرغ‌های منطق‌الطیر می­توانند تقارن آینه­ای یکدیگر باشند که در ابعاد دیگر هستی؛ یعنی در عالم رویا به وقوع پیوسته است. این مقایسه سبب خوانش تازه و درک و دریافت بهتر خوانندگان این اثر ادبی می­گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Alice Through the Looking Glass and Matiq al-Tayr

نویسندگان [English]

  • Masoud Rouhani
  • Leyla Gholampour
Mazandaran University
چکیده [English]

 
 

Ruhani*                         L. Gholampour**

Mazandaran University       Islamic Azad University, Roudhen Brench
 
Abstract
This article seeks to compare and analyze si murgh (30 birds) and Simurgh (phoenix), heroes of Attar Matiq al-Tayr’s allegorical stories, with Alice Through the Looking Glass in order to give a new reading of Simurgh and si murgh in Matiq al-Tayr. Despite differences in the details of the story, they are based on the same principles. There are similar motifs like mirror and dreams in these two stories which in Matiq al-Tayr lead to understanding and intuition of Attar of a reality beyond time and place experienced by the mystic. Thus it seems that each of the thirty birds of Matiq al-Tayr can be considered as living in the parallel world of a dream just as Kaku refers to Alice Through the Looking Glass in order to define parallel worlds in physics. 
 
 
 
* Associate Prof. of  Persian Language and Literature, ruhani46@yahoo.com
** Ph.D. Student of  Language and Literature,  lailagholampour@gmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Parallel Worlds
  • Alice Through the Looking Glass
  • Matiq al-Tayr
  • Simurgh
  • Attar
ارشاد، محمد­رضا. (1382). گستره­ی اسطوره. تهران: هرسن.
بورکهارت، تیتوس. (1387). «گیهان­شناسی و علم نوین». مجموعه مقالات هرمس و زبان مرغان. ترجمه­ی امین اصلانی، تهران: جیحون.
پارسا، علی. (1379). «جنابعالی همان گربه­ای نیستید که من در خواب دیدم؟». لوح، شماره‌ی 9، صص 25-31.
«سفره هفت‌سین». (تاریخ بارگذاری: 27/4/1392) سایت رشد:
http://roshd.ir/Default.aspx?tabid=267&SSOReturnPage=Check &Ra nd=0
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1389). منطق­الطیر عطار. تهران: سخن.
صمدیان، ارغوان­­. (­اسفند۱۳۸۶). «آلیس در سرزمین عجایب و آن سوی آینه». کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره‌ی ۱۲۵-۱۲۴، صص47- 57.
ضد ماده­ها.(آخرین تاریخ دسترسی 28/9/1391) شبکه­ی فیزیک هوپا:                  
             http://www.hupaa.com/Data/P00217.php                                                                                         
عطار، فریدالدین. (1388).  دیوان عطار. به کوشش اکبریان راد. تهران: الهام.
فروزانفر، بدیع­الزمان. (1353).شرح احوال و نقد و تحلیل عطار نیشابوری. تهران: دهخدا.
کارول، لوییس. (1374). آن سوی آیینه. مترجم محمدتقی بهرامی حران، تهران: نیل.
کاکو و تامسون، میکیو و جنیفر. (1388). فراسوی اینشتین. ترجمه­ی رضا خزانه. تهران: فاطمی.
کاکو، میچیو­. (1389). ­فیزیک ناممکن­ها. ترجمه­ی رامین رامبد. تهران: مازیار.
کراپر، ویلیام­اچ. (1387). فیزیک­دانان بزرگ. ترجمه­ی محمدعلی جعفری. تهران: اختران.
کزازی، میر­جلال­الدین. (1387­). بدیع، زیباشناسی سخن پارسی. تهران: کتاب ماد (وابسته به نشر مرکز).
ـــــــــــــــــــــ (1384­). آب و آیینه. تهران: آیدین.
موحد، صمد. (1386). گلشن راز شیخ محمود شبستری. تهران: طهوری.
مورگان، جان د. (بی­­تا). پیدایش دین و هنر. ترجمه­ی احمد احسانی، کوتمبرک.
واحددوست، مهوش. (1381). رویکردی علمی به اسطوره­شناسی. تهران: سروش.
واعظی، مریم. (بهار1382). ­آلیس در آن سوی آینه. پژوهش­نامه ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی 32، صص137 –141.
هاوکینگ، استیون. (1388). تاریخچه­ی زمان. ترجمه­ی محمد­رضا محجوب. تهران: شرکت سهامی انتشار.
یونگ، کارل‌ گوستاو. (1387). انسان و سمبل‌هایش. ترجمه­ی حسن اکبریان طبری، تهران: دایره.