تاریخ دریافت: 08 بهمن 1392،
تاریخ بازنگری: 24 آذر 1393،
تاریخ پذیرش: 29 دی 1393
چکیده
مفهوم دیگری و دیگرانگی از مفاهیم پیچیدهی فلسفی است که میتوان آن را در گسترههای گوناگونی از زندگی انسان چون اجتماع، سیاست، اخلاق، ادبیات، آموزش و پرورش و جز آن جستوجوکرد.در این پژوهش، در گام اول، تلاششده انواع دیگرانگیدر نمونهای شامل بیست و هفت اثر داستانی ادبیات کودک و نوجوان ایران، با روش تحلیل محتوای کیفی از نوع قیاسی و با در پیشگرفتن رویکردی توصیفی بررسیگردد تا آشکار شود کدامیک از انواع دیگرانگی در کتابهای داستانی کودک و نوجوان ایران بازنماییشده و کدامها مجال جلوهگرشدن نیافتهاند. در گام دوم چگونگی بازنمایی این دیگرانگیها و نوع ارتباط شخصیتهای دیگری با شخصیتهای مرکزی داستانها مورد بررسی قرارگرفتهاست. برای رسیدن به این هدفبرای مطالعهی نمونهها از روش تحلیل محتوای تاملی با رویکردی توصیفی-تفسیری استفادهشدهاست. نتیجهی این بررسی نشان-میدهد در ادبیات کودک و نوجوان ایران صدای دیگری چندان بلند نبوده و حضور او کمرنگ است. همچنین کنش "دیگری" در ارتباط با قطبهای فرادست داستان در بیشتر موارد محدود و تابع محدودیتهایی است که به دیگرانگی او برمیگردد. با اینحال، مواردی از کنش تعاملی، سازنده و همدلانهی خود/دیگری نیز بهچشممیخورد.
هابرل، باربارا. (۱۳۸۴). «یکی دیگر از ما؛ قهرمانان معلول، شخصیتهای غریب و بیگانه در ادبیات کودک آلمان و اتریش». پژوهشنامهی ادبیات کودک و نوجوان، سال۱۰، شماره۴۰، صص۵۰-۶۲.
یوسفی، محمدرضا. (۱۳۷۲). مسافر دریا. تهران: مدرسه.
ـــــــــــــــــ . (۱۳۷۸). ستارهای به نام غول. تهران: کتابهای بنفشه.
Johnston, R. R. (2009). “In and out of otherness: Being and not being in children’s literature”. Neohelicon, Vol. 36, PP. 45 – 54.
Khazaie, D. (2010). “Deconstruction of Violence” In Violence in English children’s Literature. Edited by Thomas Kullmann. Aachen: Shaker Verlag, PP. 88-114.
Khosronejad, M. (2004). “Null theme and its role in Iranian young adults’ fiction”. Presented at Australian Children’s literature Association for research. Unpublished paper.
Levinas, E. (1985). Ethics and infinity: Conversations with Philip Nemo. (Richard A. Cohen Trans.). Pitsburg: Daquesne university press.
Lierop-Debrauwer, H. V. (2011). “South Africa in Dutch children's literature, 1899-1901: The U-Huhu stories of Nynke van Hichtum”. Bookbird: A Journal of International Children's Literature. 49 (1), PP. 1-8.
Maykut, P. S., Morehouse, R. E. (1994). Beginning Qualitative Research: A Philosophic and Practical Guide. London, Washington D.C: Falmer Press.
Nodelman, P. (1992). “The Other: Orientalism, Colonialism, and Children's Literature”. Children's Literature Association Quarterly, 17 (1), PP. 29-35.
Ommundesen, A. M. (2011). “Childhood in a multicultural society: Globalization, cultural diversity in Norwegian children's literature”. Bookbird: A Journal of International Children's Literature, 49 (1), PP. 31-40.
Wbster, R. (1993). Studying literary theory. New York: Routledge.