نقد تطبیقی عناصر داستان (نحوی و کشتیبان )با بازآفرینی آن (حکایت مرد و دریا)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه اراک

2 دانشیار دانشگاه اراک

چکیده

چکیده
بازنویسی و بازآفرینی متون کهن نقش بسزایی در انتقال اندیشه های موجود در متون کهن به نسل نو دارند. یکی از متن هایی که بسیار در این زمینه مورد توجه واقع شده است مثنوی معنوی است.در این پژوهش به یکی از شاخص ترین آثار در زمینه ی بازنویسی و بازآفرینی از مثنوی پرداخته شده است تا به پاسخ مناسبی برای این سوال برسیم که چگونه عناصر مهم داستان (پیرنگ، درونمایه، شخصیت و...) به درستی و با موفقیت از یک متن کهن عرفانی ـ تعلیمی به یک بازآفرینی معاصر صرفاً تعلیمی منتقل شده اند؟ و در راه این انتقال چه تغییراتی در این عناصر صورت گرفته است؟ درون مایه عرفانی متن کهن به دلیل عدم تناسب با درک نوجوانان از اثر بازآفرینی شده حذف شده است. پیرنگ داستان بازآفرینی شده خلاف متن اصلی بسته (دارای گره گشایی معیّن) و گسترده (دارای پیرفتهای متعدّد) است. شخصیّت اصلی بازآفرینی خلاف متن اصلی پویاست. در کل عناصر داستان در بازآفرینی قوی تر از متن کهن پرداخته شده اند زیرا که هدف بازآفرین خلاف مؤلف متن کهن داستان پردازی بوده است نه بیان مطالب عرفانی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Rumi's tale of "the Grammarian and the Sailor" with its Recreated Version, "The Story of Man and the Sea"

نویسنده [English]

  • Samaneh Gholami 1
1 Arak University
چکیده [English]

 
 

Moshayedi* S. Gholami**

Arak University
 
Abstract
Rewriting and recreating of ancient texts play an important role in transmitting ideas which are found in ancient texts to the new generations. One of the texts which is considered in this field is Rumi's Masnavi Ma‘navi .This paper is a study of recreation of one of the most significant stories from Masnavi in order to see if important elements of the story (plot, theme, character, etc) are properly and successfully transferred from a mystical-didactic and ancient text to a re-created, modern and only didactic text and what changes have been added in the course of transmission. Mystical themes in the ancient text have been deleted in the re-created text due to the fact that they might not be appropriate for the young adult. Plot in re-created story, unlike the original text, is closed (with certain denouement) and extensive (with several sequences). Unlike the original text, the main character in the re-created text is dynamic. In general, elements of story in re-creation are stronger than elements of story in the original text since the purpose of re-creator is storytelling of an classic text, not expression of a mystical text.
 
 
 
 
* Associate Prof. of Persian Language and Literature, j-moshayedi@arak u.ac.ir
** MA Student in Persian Language and Literature, gholami_sama@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Rumi
  • "the Grammarian and the Sailor"
  • "The Story of Man and the Sea"
  • recreation
  • elements of story
  • Comparative criticism
احمدی، بابک. (۱۳۸۵). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
اخوت، فرزانه. (۱۳۸۹). «نگاهی بر بازنویسی‌های مثنوی معنوی برای کودکان و نوجوانان». پژوهشنامه‌ی فرهنگ و ادب، شماره۹، صص۳۹۶-۴۱۷.
استعلامی، محمد. (۱۳۸۷). متن و شرح مثنوی مولانا. ج۱، تهران: سخن.
اسماعیلی سهی، مرتضی. (۱۳۸۶). حکایت مرد و دریا. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
پایور، جعفر. (۱۳۸۸). بازنویسی و بازآفرینی در ادبیات. تهران: کتابدار.
ـــــــــــ . (۱۳۷۹). «سیری در بازنویسی‌های معاصر از ادب کهن». کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره۳۸، صص۱۴-۲۲.
ـــــــــــ . (۱۳۸۰الف). «بررسی چند دهه بازنویسی از مثنوی». کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره۴۳، صص۱۶-۲۲.
ـــــــــــ . (۱۳۸۰ب). شیخ در بوته؛ روش‌های بازنویسی و بازآفرینی و ترجمه و پرداخت در آثار ادبی. تهران: اشراقیه.
حسام‌پور، سعید. (۱۳۸۹). «بررسی خواننده‌ی نهفته در داستان‌های اکبرپور». مجله‌ی مطالعات ادبیات کودک، سال۱، شماره۱، صص۱۰۱-۱۲۷.
خزایی، داوود. (۱۳۸۷). «هملت حکمت؛ بررسی بازنویسی علی‌اصغر حکمت از هملت». روشنان، شماره۷، صص۴۴-۵۳.
سلدن، رامان و پیتر ویدوسون. (۱۳۸۷). راهنمای نظریه‌ی ادبی معاصر. تهران: طرح نو.
سنجری، جمیله. (۱۳۸۳). نقد و بررسی آثار بازنویسی‌شده از مثنوی، منطق الطیر، شاهنامه، مرزبان‌نامه، کلیله‌ودمنه و گلستان برای کودکان و نوجوانان. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد کرج.
ـــــــــــــــ . (۱۳۸۷). «روش‌های خلق و تولید آثار ادبی». روشنان، شماره۷، صص۵۳-۶۵.
طائب، محسن. (۱۳۸۵). «جامه‌ی نو بر ادبیات کهن». کتاب هفته، شماره۳۸، ص۱۲.
فروزنده، مسعود. (۱۳۸۹). «نقد و تحلیل عناصر داستان در گزیده‌ای از داستان‌های کودکان»، ادب‌پژوهی گیلان، سال۳، شماره۹، صص۱۵۱-۱۷۱.
فورستر، ادوارد مورگان. (۱۳۸۲). جنبه‌های رمان. ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: نگاه.
کوچکی، مریم. (۱۳۸۹). بازآفرینی و بازنویسی. دست‌یافتنی در http://kalaghe-haftom.blogfa.com تاریخ بازیابی: ۸/ ۸/۱۳۹۰.
م. آزاد. (۱۳۵۴). «بازآفرینی در ادبیات کودکان». فصلنامه‌ی کانون پرورش فکری، د۱، شماره۳و۴، ص۶۳.
مرتضایی، پروین. (۱۳۹۱). بررسی بازنویسی‌ها و بازآفرینی‌های مثنوی مولوی برای کودکان و نوجوانان. پایان‌نامه دکتری دانشگاه شیراز.
میرصادقی، جمال. (۱۳۸۵). عناصر داستان. تهران: سخن.
هاشمی‌‌‌نسب، صدیقه. (۱۳۷۱).  کودک‍ان‌ و ادب‍یات رسمی ایران؛ب‍ررسی ج‍ن‍ب‍ه‌ه‍ای‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ ب‍ازن‍ویسی از ادب‍ی‍ات‌ ک‍لاسیک ایران‌ ب‍رای‌ ک‍ودک‍ان‌ و ن‍وج‍وان‍ان.تهران: سروش.
Barnet, sylvan. (1964). A dictionary of literary terms. Londan.