بررسی رابطه‌ی کتاب‌خوانی و رشد اجتماعی در دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه محقق اردبیلی اردبیل

چکیده

هدف اصلی این مطالعه، بررسی رابطه­ی کتاب­خوانی و رشد اجتماعی دانش­آموزان است. جامعه­ی آماری این پژوهش همه‌­ی دانش­آموزان دختر و پسر پایه­ی پنجم ابتدایی و سوم راهنمایی ناحیه  1 و 2 آموزش و پرورش اردبیل  در سال تحصیلی 89-1388 بودند. حجم نمونه­ی این مطالعه 640 نفر بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شد. ماهیت موضوع و اهداف مطالعه ایجاب می‌کرد که از روش تحقیق همبستگی استفاده شود. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه­ی محقق­ساخته، آزمون رشد اجتماعی و تست ریون است. نتایج تحلیل­های آماری نشانگر آن بود که در دانش­آموزان کلاس پنجم مطالعه­ی کتاب­ها و مجلات تخیلی، تاریخی و ورزشی پیش‌بینی‌کننده‌ی مثبت و کتاب­های پلیسی پیش‌بینی‌کننده­ی منفی و معنادار رشد اجتماعی بود و در دانش‌آموزان سوم راهنمایی نیز کتاب­ها و مجلات علمی و ورزشی پیش‌بینی کننده‌ی مثبت و کتاب‌های شعر پیش­بینی‌کننده­ی منفی و معنادار رشد اجتماعی بود. هم­چنین تفاوت­های جنسیتی نیز در مطالعه­ی کتاب­ها به­دست آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

 Relationship between Reading and Students' Social Development

چکیده [English]

Zahiri Nav * S. Rajabi **

Mohaghegh Ardebili University of Ardebil
 
The main goal of this study was to compare social development of book reading students and non-reading students. The population of this study consisted of male and female students of fifth grade elementary school as well as third grade junior school from district 1 and 2 of Ardebil, Iran in 2010. Six hundred and forty students were selected through randomized sampling of multi-stage cluster. Tools used in this study included questionnaires, tests of social development and Raven test. The results showed that books and magazines of sports, science, and history had a positive relation while poetry books had a negative relation with the social development of students. In this study, books and sports magazines had a greater role in predicting students' social development.
 
 
*  Assistant Professor of Persian Language & Literature, zahirinav@yahoo.com
**  Ph.D. Candidate of Psychology, soranrajabi@gmail.com
Received:6/4/2010               Accepted:6/7/2011

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keyword: Children's and Adolescents' literature
  • Social development
  • Students
اسکارپیت، دنیز. (1371). کودکان و نوجوانان در اروپا. ترجمه­ی ابوالحسن سروقد مقدم. مشهد: جهان اندیشه­ی کودکان.
 امانی، غفور و آذر نوید، فریده. (1380). کتاب­خانه­های مدارس و نقش آن­ها در ایجاد عادت مطالعه در دانش­آموزان. اردبیل: تراز.
انجوی شیرازی، ابوالقاسم و ظریفیان، محمود. (1370). گذری و نظری در فرهنگ مردم. تهران: اسپرک.
بلوکباشی، علی. (1369). «در فرهنگ خود زیستن و به فرهنگ های دیگر نگریستن (سخنی با نویسندگان و مصوران کتاب­های کودکان)». کلک، شماره­ی 7، صص 32-54.
بهار، محمد­تقی بهار. (1371). مجموعه­ی یک­صد مقاله از ملک الشعراء بهار. به کوشش محمد گلبن؛ با مقدمه­ی غلامحسین یوسفی. تهران: کتاب­های جیبی.
بیدگلی مشهدی، جمشید و پدرام، احمد. (1382). «استفاده از ادبیات (شعر) در حفظ و ارتقای بهداشت و سلامت روان». نهمین همایش سراسری تازه­های پزشکی و پیراپزشکی اصفهان.
بیابانگرد، اسماعیل و حاتمی، محمد. (1374). «بررسی آثار اشتغال مادران بر رشد شناختی و پیشرفت تحصیلی کودکان». تهران: نهاد ریاست جمهوری، دفتر امور زنان. سایت اطلاعات علمی ایران (www.irandoc.ac.ir).
 بیهقی، حسینعلی. (1365). پژوهش و بررسی فرهنگ عامیانه ایران. مشهد: آستان قدس رضوی؛ اداره­ی امور موزه­ها.
 پلووسکی، ان. (1368). ارزیابی کتاب­های کودکان در کشورهای روبه رشد. ترجمه­ی امیر فرهمند­پور. تهران: سروش.
 پناهی، محمداحمد. (1376). ترانه وترانه­سرایی در ایران. تهران: سروش.
حجازی، بنفشه. (1381). ادبیات کودکان ونوجوانان؛ ویژگی­ها و جنبه­ها. تهران: انتشارات روشن­فکران و مطالعات زنان.
حقیقی، جمال، شکرکن، حسین، شهنی ییلاق، منیجه و زارعی،  اقبال. (1383). «مقایسه­ی ویژگی­های شخصیتی هنرمندان رشته­های شعر و ادب، نمایش، موسیقی و هنرهای تجسمی با افراد غیرهنرمند شهر اهواز». مجله­ی علوم تربیتی و روان‌شناسی. شماره‌ی 11 (2-1)، صص 35-56.
حکیمی، محمود. (1382). سخنی درباره­ی ادبیات کودکان و نوجوانان. تهران: دفتر نشر و فرهنگ اسلامی.
دی، شیلا. (1376). «نگاهی به ادبیات کودکان در جهان». ترجمه­ی زهره قائینی. پژوهشنامه­ی ادبیات کودکان و نوجوان. سال2، شماره­ی 8، صص 17-27.
رجبی، غلامرضا. (1386). هنجاریابی آزمون ماتریس­های پیشرونده ریون رنگی کودکان در دانش آموزان شهر اهواز. دو فصلنامه روان‌شناسی معاصر، شماره‌ی 5، صص 23-32.
رهگذر، رضا. (1366). اما بعد. تهران: حوزه­ی هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
شعاری نژاد، علی­اکبر. (1372). ادبیات کودکان. تهران: مؤسسه­ی اطلاعات.
شکرکن، حسین، پولادی، محمدعلی و حقیقی، جمال. (1379). «بررسی عوامل مهم افت تحصیلی در دبیرستان­های پسرانه­ی شهرستان اهواز». مجله­ی علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. سال7، شماره­های 3 و 4. صص103-114.
 صادق‌کیش، جمشید. (1360). بازی­های محلی آباده. بی­جا: جمشید صادق‌کیش.
صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. (1374). ادبیات کودکان و نوجوانان. تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، پژوهش‌گاه اطلاعات و مدارک علمی ایران.
طاهباز، سیروس. (1368). «جست‌وجوی سیمای کودک در ادب سنتی ایران». پویش، شماره­ی2، ص4.
فلاحی خشک­ناب،  مسعود؛ فدایی، فربد؛ کریم­لو، مسعود و آسایش، حمید. (1386). «تأثیر شعردرمانی گروهی بر وضعیت روانی بیماران اسکیزوفرنیک». توانبخشی. شماره‌ی 8 (4 مسلسل 32)، صص56-61.
قاسم­زاده، فاطمه. (1385). «ضرورت آشنایی با روان‌شناسی رشد در ادبیات کودکان». روشنان، دفتر سوم، صص۱۳-۶.
کرک، ساموئل. جانسون، جی اورویل. (1376). آموزش و پرورش کودکان عقب‌مانده ذهنی. ترجمه­ی مجید مهدی­زاده. مشهد: آستان قدس رضوی.
 لاریجانی، زرین­سادات و رازقی، نرگس. (1387). «بررسی کاربرد هنرهای نمایشی در رشد اجتماعی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی». پژوهش در حیطه­ی کودکان استثنایی. شماره‌ی 8  (1 پیاپی 27)، صص 43-52.
محمدی، محمدهادی و قائینی، زهره. (1381). تاریخ ادبیات کودکان ایران؛ ادبیات کودکان پس از اسلام. ج2. تهران: چیستا.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ. (1380). تاریخ ادبیات کودکان ایران. ج1، تهران: چیستا.
 میرهادی، توران. (1357). کندی در ادبیات کودکان. تهران: شورای کتاب کودک.
هانت، پیتر. (1376).«تعریف ادبیات کودکان». ترجمه­ی حسین ابراهیمی(الوند). پژوهش‌نامه­ی ادبیات کودک و نوجوان. سال 2. شماره­ی9، صص18-23؛
Carinse, R., & Carinse, . B. (1994). Lifelines and risks: Pathways of youth in our time. Cambridge, England: Cambridge University Press.
Cohen, L, Manion, L. & Morrison. (2001). Research Method in education. 5th ed. London: Rutledge Flamer Press.
Dan, Li., Rubin, K., & Chen, X. (1997). "Relation between academic achievement and social adjustment": Evidence from Children. Development psycholog.vol.33.No.3, 518-525
Good Carter V. (1945). Dictionary of Education. Newyork: Mc Graw-Hill Company.
Kirsch, I., Jungeblut, A., Jenkins, L., & Kolstad, A. (1993). Adult Literacy in America: A first look at the result of the national adult literacy survey. Report prepared by Educational Testing Service with the National Center for educational Statistics, U.S. Department of Education. Washington, DC: U. S. Government Printing Office.
Larsen, P., & Shertzer, B, B. (1987). "The high school dropout: Everybody's problem?" School Counselor, 34, 163-169.
Mallecki, K., & Elliott, S. (2002). "Children’s Social Behaviors Predictors of Academic Achievement: A Longitudinal Analysis". Journal of school, psychology quarterly. vol. 17 .Issue:1.p.1-23.
National Center for Educational Statistics. (2002). "Statistic effort and educational progress. Institute of Educational Sciences. U.S. Department of Education". Available at http://nces.ed.gov//program/coe/2002/section3/tables/t19-1.asp.
Oberstein, karin Lensik. (1994). Children's Literature, Criticism and the Fictional Child. Oxford: Oxford University Press.
Raven, J. C. (2000). "The Raven, s Progressive Matrices: Change and stability over cutler and time". Cognitive Psychology, 41, 1-48.
Schlichter, C.L. & Burke, M. (1994). "Using books to nature the social and emotional development of gifted students". Roeper Review, 16, 280-283.
Tucker, Nicholas. (1990). The Child and the Book, A Psychological and Literary Exploation. Cambridge: Cambridge University Press.
Walker, D & Hopes, J. (2003). "Maston evaluation of social skills with youngsters". Behaviour Research and Therapy, 21(4), 335-340.
Went, R & Andrews, J. (2000). "Sociall skills in the contex of learning disability definition", Journal of learning disabilities, N. 26, 146-154.