منصوره ملکی کوتمهر؛ نرگس اسکویی؛ حسین داداشی
چکیده
احساس دردسترس‌ترین و کاربردی‌ترین عنصر برای برقراری ارتباط با جهان فکری و درونی کودک، در عرصۀ هنر و ادبیات و سایر فعالیت‌های مرتبط با شناخت و اثرگذاری بر ساحت‌های ذهنی-ادراکی کودک است. مفهوم‌سازی ...
بیشتر
احساس دردسترس‌ترین و کاربردی‌ترین عنصر برای برقراری ارتباط با جهان فکری و درونی کودک، در عرصۀ هنر و ادبیات و سایر فعالیت‌های مرتبط با شناخت و اثرگذاری بر ساحت‌های ذهنی-ادراکی کودک است. مفهوم‌سازی و تصویر و تعبیر احساس، پیش و بیش از تعقل و ایدیولوژی، تجربیات فراگیر از جهان زیستۀ کودک و روحیات روانی خاص کودکی را برای او تداعی می‌کند. از این جهت کار با سازه‌های احساس‌برانگیز در شعر کودک، جزو اصول و مبانی پایه‌ای است. سوال اصلی تحقیق حاضر، بررسی اشکال، انواع، دلایل و ابزار طریقۀ فرانمایی احساس (که جهان را بیشتر از طریق عواطف و احساسات می‌نگرد و تاثرات شخصی از وقایع را تعبیر و تفسیر می‌کند) در شعر کودک بوده است. این تحقیق بر مبنای نظریۀ فرانمایی احساس و به روش توصیفی-تحلیلی انجام یافت. نتایج حاصل از تحقیق بدین قرار است: ویژگی‌های اصلی هنر فرانمودی، نظیر تعریف، تفسیر و بزرگنمایی احساسات و هیجانی‌تر کردن تجربیات حسی، جزو ویژگی‌های اصلی شعر کودکانه (ردۀ سنی الف و ب) است؛ انسانی بودن، عدول از واقع‌گرایی، تفرد، اعتراضی و انتقادی بودن، اضمحلال فرد در تیپ و سنخ -که از مبانی نظریۀ فرانمایی است- در شعر کودک بسیار دیده می‌شود. هم‌چنین در شعر کودک از انواع فرانمودهای کلامی (نام‌آواها، شبه‌جملات، قیود تاکید و هیجان، افعال مبین حرکت و هیجان، تکرار) فرانمود روانی (خواب و رویا، فراروی از واقعیت، فانتزی) و فرانمود تصویری (اغراق، استعاره، اسطوره، اعداد و وابسته‌های عددی مبین کثرت) جهت فرانمایی و گزاره‌سازی احساس استفاده می‌شود.
