مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز

هدف از پژوهش حاضر، بررسی مراحل حل مسئله و ویژگی‌های حل‌کنندگان مسئله در انیمیشن‌های کودکان براساس مراحل حل مسئله‌ی دیویی و ویژگی‌های حل‌کنندگان مسئله‌ی گریفین بود. پژوهش حاضر در پارادایم تحقیقات ... بیشتر هدف از پژوهش حاضر، بررسی مراحل حل مسئله و ویژگی‌های حل‌کنندگان مسئله در انیمیشن‌های کودکان براساس مراحل حل مسئله‌ی دیویی و ویژگی‌های حل‌کنندگان مسئله‌ی گریفین بود. پژوهش حاضر در پارادایم تحقیقات کیفی قرار داشت. انیمیشن‌های بررسی‌شده در این پژوهش، شامل ده انیمیشن از انیمیشن‌های برگزیده‌ی جایزه‌ی اسکار بود که به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. این انیمیشن‌ها با استفاده از روش تحلیل محتوای قیاسی و براساس مراحل حل مسئله‌ی «دیویی» و ویژگی‌های حل‌کنندگان مسئله‌ی گریفین بررسی شدند. نتایج پژوهش نشان‌دهنده‌ی این بود که از بین مراحل حل مسئله، بیشترین مرحله مربوط‌به ارائه‌ی راه‌حل و بررسی راه‌حل‌ها بود و کمترین مرحله نیز تدوین نتایج و ارزیابی آن‌ها بود. در این ‌بین از میان ده انیمیشن تحلیل‌شده؛ انیمیشن شهر اشباح و زوتوپیا بیشترین مراحل حل مسئله و انیمیشن‌های دلیر و منجمد کمترین مراحل حل مسئله را داشتند. نتیجه‌ی دیگر پژوهش، تحلیل ویژگی‌های حل‌کنندگان مسئله بود که بیش‌ترین این ویژگی‌ها مربوط ‌به کارآمدی و کمترین آن‌ها مربوط به دانش پیشین بود. ویژگی‌های جست‌وجوی کمک و تولید راه‌حل‌های مختلف نیز مشاهده شدند. از بین انیمیشن‌های تحلیل‌شده در این قسمت انیمیشن‌های کوکو، شهر اشباح و زوتوپیا بیشترین ویژگی‌های حل‌کنندگان مسئله را داشتند و انیمیشن‌های بالا و دلیر کمترین فراوانی را به خود اختصاص دادند.

شناسایی و فهم درک زیبایی شناختی کودکان پیش‌دبستانی از تصویرهای کتاب‌های تصویری‌داستانی

محمد حسن کریمی؛ محبوبه البرزی؛ فریبا خوشبخت؛ حسین مسنن فارسی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 123-142

https://doi.org/10.22099/jcls.2017.22817.1447

چکیده

مسأله‌ی زیبایی و زیبایی‌شناسی یکی از بحث‌انگیزترین مسائل حوزه‌ی فلسفه و هنر است که هم‌چنان راه را برای ایده‌پردازی‌های جدید و به چالش کشیدن ایده‌های قدیمی باز گذاشته اما چنان‌که از عمده‌ی متون ... بیشتر مسأله‌ی زیبایی و زیبایی‌شناسی یکی از بحث‌انگیزترین مسائل حوزه‌ی فلسفه و هنر است که هم‌چنان راه را برای ایده‌پردازی‌های جدید و به چالش کشیدن ایده‌های قدیمی باز گذاشته اما چنان‌که از عمده‌ی متون بر می‌آید، امر زیبایی و زیبایی‌شناسی، بیش‌تر دغدغه‌ی بزرگ‌سالان بوده است تا کودکان. در مقاله‌ی حاضر تلاش شده است تا این مقوله هم در سن کودکی و هم در حوزه‌ی تجربه‌ی کودکی، مورد بررسی قرار گیرد. آن‌چه در این پژوهش مدنظر است، درک زیبایی‌شناختی کودکان از تصویرهایی است که توسط تصویرگران کتاب‌های کودک تولید شده است. این مقاله در پارادایم کیفی قرار دارد و نمونه‌گیری آن به‌صورت نمونه‌گیری با حداکثر تنوع است. روش جمع‌آوری اطلاعات نیز، مصاحبه‌ی نیمه‌ساختاریافته و عمیق است و از روش تحلیل محتوا برای تحلیل متن مصاحبه‌ها استفاده‌شده‌است. تحلیل مصاحبه‌ها حاکی از آن بود که کودکان تمامی عناصر دیداری مورد نظر را در قضاوت زیبایی‌شناختی خود مد نظر قرار می‌دهند و نیز آن‌ها در داوری زیبایی‌شناختی خود نه تنها موضوع را در نظر می‌گیرند بلکه چگونگی آن موضوع را نیز مد نظر قرار می‌دهند. چگونگی‌هایی مانند رنگ، عاطفه، عمل، اندازه، بافت، پس‌زمینه‌ی آن موضوع که با ترتیب خاص، آن‌ها را انتخاب می‌کنند.

بررسی مراحل حل مسأله و ویژگی‌های حل‌کنندگان مسأله در ادبیات کودکان در ایران (بر مبنای بررسی و مقایسه‌ی داستان‌های تألیفی و ترجمه‌ای سال‌های 1385-1380 رده‌های سنی ب و ج)

محبوبه البرزی؛ فاطمه یوسفی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 55-78

https://doi.org/10.22099/jcls.2016.3865

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه کتاب‌های داستانی تألیفی و ترجمه‌ای بر اساس مراحل حل مسأله و ویژگی‌های حل‌کنندگان مسأله بود است. داستان‌های مورد بررسی در این پژوهش، شامل 10 کتاب داستانی تألیفی و 10 ... بیشتر هدف از پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه کتاب‌های داستانی تألیفی و ترجمه‌ای بر اساس مراحل حل مسأله و ویژگی‌های حل‌کنندگان مسأله بود است. داستان‌های مورد بررسی در این پژوهش، شامل 10 کتاب داستانی تألیفی و 10 کتاب داستانی ترجمه‌ای برگزیده از سوی شورای کتاب کودک بین سال‌های 1380 تا 1385، متناسب برای گروه سنی "ب" و "ج" بود که با نظر متخصصان انتخاب شدند. این متون داستانی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی و بر اساس مراحل حل مسأله "دیویی" و ویژگی‌های حل‌کنندگان مسأله "گریفین" مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که در داستان‌های ترجمه‌ای، مرحله‌ی جمع‌آوری اطلاعات و در داستان‌های تألیفی مرحله‌ی ارائه‌ی راه حل‌ها و بررسی راه حل‌ها دارای بیشترین فراوانی بود و مرحله‌ی تعیین مسأله و تدوین نتایج و ارزیابی آنها در هر دو گروه داستان کمتر مشاهده شد. نتیجه دیگر اینکه ویژگی تفکر تعاقبی در داستان‌های ترجمه‌ای و ویژگی مقاومت در داستان‌های تألیفی به میزان بیشتری مشاهده شد و ویژگی‌های دانش پیشین و توجه به دیدگاه‌ها در هر دو گروه داستان کمتر مشاهده شد. در کل، کتاب‌های داستانی ترجمه‌ای از مراحل حل مسأله و ویژگی‌های حل‌کنندگان مسأله بیشتری نسبت به داستان‌های تألیفی برخوردار بود که با رعایت جوانب احتیاط می‌توان گفت غنی‌تر از داستان‌های تألیفی بودند. نتیجه دیگری که این پژوهش در پی داشت این بود که هر دو گروه متون داستانی، از اکثر مراحل حل مسأله و ویژگی‌های حل‌کنندگان مسأله برخوردار بودند.

مولفه ها و مهارت های تفکر خلاق در کتاب های داستانی تصویری: تحلیلی بر مجموعه کتابهای مرغک

محبوبه البرزی

دوره 6، شماره 1 ، آبان 1394، ، صفحه 1-28

https://doi.org/10.22099/jcls.2015.2485

چکیده

ادبیات کودک به ویژه کتاب های تصویری ابزارهای ارزشمندی برای پرورش خلاقیت در کودکان محسوب می شوند. هوش داستانی و توانایی بازنمایی نمادین در کودکان، نقش بسزایی در بهره وری آنان از کتاب های داستانی تصویری ... بیشتر ادبیات کودک به ویژه کتاب های تصویری ابزارهای ارزشمندی برای پرورش خلاقیت در کودکان محسوب می شوند. هوش داستانی و توانایی بازنمایی نمادین در کودکان، نقش بسزایی در بهره وری آنان از کتاب های داستانی تصویری دارد. بر این اساس پژوهش حاضر به بررسی نقش کتاب های تصویری در پرورش مهارت های تفکر خلاق(مهارت های موضوعی، مهارت های خلاقانه و انگیزش) و عناصر شناختی خلاقیت (سیالی، انعطاف پذیری، بسط، ابتکار) پرداخت. از مهم ترین نتایج بدست آمده آن بود که تمرکز زدایی در ارائه یک تم داستانی برخلاف شیوه های معمول و رایج نقش مهمی در پرورش انعطاف پذیری ذهنی، ریسک پذیری، پرورش تخیل و حساسیت به مسأله دارد. خلاقیت اکتشافی که بر اساس آن سیالی ذهنی کودک افزایش می یابد به شخصیت پردازی کتاب تصویری بستگی دارد. هر چه میزان ریسک پذیری و پذیرش ابهامات و حل مسأله در شخصیت های به تصویر کشیده شده بیشتر باشد، در پرورش خلاقیت مخاطب موثرتراست. هرگاه کتاب تصویری بتواند، دانش موضوعی، مهارت های خلاقانه و انگیزش درونی در خواننده ایجاد نماید، سهم بسزایی در پرورش خلاقیت مخاطب دارد. در انتها پنج کتاب از مجموعه ی کتاب های مرغک در ارتباط با ابعاد و عناصر شناختی تفکر خلاق تحلیل گردید. نوع طراحی، برش های کتاب، شخصیت پردازی، سادگی و کاربرد رنگ و فضا سازی در کتاب های مورد بررسی از عوامل تأثیرگذارآن ها بر خلاقیت مخاطب محسوب می شوند

بررسی موضوع‌ها و درون‌مایه‌های موجود و تهی داستان‌های کودک پنجاه داستان برگزیده شورای کتاب کودک

منصوره صداقت؛ فریبا خوشبخت؛ محبوبه البرزی

دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 107-128

https://doi.org/10.22099/jcls.2015.2010

چکیده

داستان‌های کودکان می‌توانند موضوع‌های متفاوت یا مشابهی را دربرگیرند، اما آن‌چه‌ باعث تنوع داستان‌ها می‌شود، درون‌مایه‌‌ی آن‌هاست. درون‌مایه، تفسیر و دوباره‌سازی موضوع به‌وسیله‌ی نویسنده ... بیشتر

مقایسه‌ی افسانه‌های ایرانی‌، کتاب‌های داستانی- تصویری ایرانی و کتاب‌های داستانی- تصویری خارجی بر مبنای مؤلفه‌های تفکر فلسفی

محبوبه البرزی؛ فریبا خوشبخت؛ راضیه سهرابی

دوره 4، شماره 1 ، مرداد 1392، ، صفحه 91-112

https://doi.org/10.22099/jcls.2013.558

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مقایسه‌ی افسانه‌های ایرانی، کتاب‌های داستانی- تصویریایرانی و کتاب‌های داستانی- تصویری خارجی بر مبنای مؤلفه‌های تفکر فلسفی بوده است. داستان‌های بررسی شده در این پژوهش 10 افسانه‌ی ... بیشتر

مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 15 (1403)

دوره 14 (1402)

دوره 13 (1401)

دوره 12 (1400)

دوره 11 (1399)

دوره 10 (1398)

دوره 9 (1397)

دوره 8 (1396)

دوره 7 (1395)

دوره 6 (1394)

دوره 5 (1393)

دوره 4 (1392)

دوره 3 (1391)

دوره 2 (1390)

دوره 1 (1389)

نویسنده = محبوبه البرزی

بررسی مراحل حل مسئله و ویژگی های حل کنندگان مسئله در انیمیشن های کودکان

چکیده

شناسایی و فهم درک زیبایی شناختی کودکان پیش‌دبستانی از تصویرهای کتاب‌های تصویری‌داستانی

چکیده

چکیده

مولفه ها و مهارت های تفکر خلاق در کتاب های داستانی تصویری: تحلیلی بر مجموعه کتابهای مرغک

چکیده

بررسی موضوع‌ها و درون‌مایه‌های موجود و تهی داستان‌های کودک پنجاه داستان برگزیده شورای کتاب کودک

چکیده

مقایسه‌ی افسانه‌های ایرانی‌، کتاب‌های داستانی- تصویری ایرانی و کتاب‌های داستانی- تصویری خارجی بر مبنای مؤلفه‌های تفکر فلسفی

چکیده