مرتضی کوکبی؛ عباس حری؛ لیلا مکتبی فرد
چکیده
پژوهشگران در این مقاله کوشیدهاند که در بررسیای مقدماتی ضمن شناسایی مهارتهای کلیدی در تفکّر انتقادی، پیوندی میان مؤلّفههای تفکّر انتقادی و عناصر داستانی برقرار کنند و در تعدادی از داستانهای ...
بیشتر
پژوهشگران در این مقاله کوشیدهاند که در بررسیای مقدماتی ضمن شناسایی مهارتهای کلیدی در تفکّر انتقادی، پیوندی میان مؤلّفههای تفکّر انتقادی و عناصر داستانی برقرار کنند و در تعدادی از داستانهای تألیفی که در ایران منتشر شدهاند، میزان وجود این مؤلّفهها را بسنجند. به این منظور، هفده مهارت کلیدی را که از آثار ریچارد پل استخراج شدهاند، فهرست کرده و پس از خواندن هر داستان مشخص شده که آیا مهارت یا مؤلّفهی یادشده در آن داستان وجود داشته است یا خیر و اگر وجود داشته، در کدام یک از عناصر داستان، دیده شده است. جامعهی مورد بررسی در این پژوهش 14 کتاب داستان تألیفی برای گروه سنی «ج» است که در فاصله سالهای (1342-1386) از سوی شورای کتاب کودک به عنوان آثار ویژه برای گروههای سنی «ج» معرفی شدهاند در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. به نظر میرسد دو داستان حقیقت و مرد دانا و ماهی سیاه کوچولو از نظر بهکارگیری مؤلّفههای تفکّر انتقادی در مرتبهی بهتری قرار دارند. ضعف عمدهی داستانها در وجود راویهای مداخلهگر، خالی‌بودن از درونمایههای طنز، استفاده‌ی مطلوب نکردن از شگردهای داستانی برای خلق فضاهای متفاوت و تقویت دیدگاههای گوناگون و.... بوده است. قویترین مؤلّفه را در بیشتر داستانها می‌توان پایبندی به قابلیتهای استدلال اخلاقی دانست.
