کاووس حسن‌لی؛ سمانه اسدی
چکیده
بررسی میزان درک نوجوانان از اشعار حافظ و دیدگاه آنان درباره‌ی شخصیت و شعر او چکیدهدیوان حافظ یکی از گران‌بهاترین گنجینه‌های ادبی و فرهنگی ایرانیان به شمار می‌رود. مخاطب اصلی این اثر بزرگ‌سالان ...
بیشتر
بررسی میزان درک نوجوانان از اشعار حافظ و دیدگاه آنان درباره‌ی شخصیت و شعر او چکیدهدیوان حافظ یکی از گران‌بهاترین گنجینه‌های ادبی و فرهنگی ایرانیان به شمار می‌رود. مخاطب اصلی این اثر بزرگ‌سالان هستند؛ اما آیا نوجوانان هم می‌توانند با بخشی از اشعار حافظ ارتباط بگیرند و درکی از آن داشته باشند؟ مناسب‌ترین راه برای رسیدن به پاسخی (هرچند نسبی) به این پرسش، پرس‌وجو از خودِ نوجوانان است؛ ازهمین‌رو و برای آگاهی از میزان آشنایی و درک نوجوانان از دیوان حافظ و شناخت دیدگاه آنان درباره‌ی شخصیت و اشعار او، پژوهشی در قالب پسادکتری سامان گرفت که مقاله‌ی حاضر یکی از دستاوردهای آن است. برای انجام این پژوهش پرسش‌نامه‌ای متناسب با اهداف آن، ساخته و روایی و پایایی‌اش بررسی و تأیید شد. ۴۰۱ نفر از نوجوانان مناطق گوناگون ایران در این نظرسنجی شرکت کردند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد این نوجوانان، بیت‌هایی با موضوع دوستی را بهتر از دیگر شعرهای انتخابی دیوان حافظ درک می‌کنند و محبوب‌ترین اشعار حافظ از نظر آن‌ها شعرهایی‌‌ست که با موضوع عشق و دوستی سروده شده است. آن‌ها به شخصیت حافظ و دیوانش علاقه‌مندند و دوست دارند بیشتر با او و افکار و اشعارش آشنا شوند. ۹۵% شرکت‌کنندگان اشعار انتخابی حافظ را در شمار آثار مناسب برای هم‌سن‌وسالان خود دانسته و ۸۱/۷۲درصدشان میزان سودمندی این سروده‌ها را برای نوجوانان، زیاد و بسیار زیاد برشمرده بودند. مهم‌ترین دلایلی که نوجوانان برای علاقه‌مندی خود به شعرهای حافظ بیان کرده بودند، عبارت‌اند از: تنوع موضوعات، زبان شیرین، دلنشینی و آرامش‌بخش‌بودن شعرها، دریافتنی‌بودن معنی بسیاری از بیت‌ها، منطبق‌بودن اشعار با واقعیت جهان و زندگی، پرمفهوم‌بودن آن‌ها، ارزشمندی پندها و نشان‌دادن راه‌ورسم درست زندگی به خواننده.
