آرش مهربان؛ فائزه عرب یوسف آبادی؛ علیرضا محمودی
چکیده
نقد بوم‌گرا مطالعه‌ای بینارشته‌ای است که به بررسی تعاملات میان انسان و طبیعت در آثار ادبی می‌پردازد و تلاش دارد، نحوة بازتاب و تأثیرگذاری این تعاملات را در ادبیات تحلیل کند. این رویکرد از طریق ادبیات ...
بیشتر
نقد بوم‌گرا مطالعه‌ای بینارشته‌ای است که به بررسی تعاملات میان انسان و طبیعت در آثار ادبی می‌پردازد و تلاش دارد، نحوة بازتاب و تأثیرگذاری این تعاملات را در ادبیات تحلیل کند. این رویکرد از طریق ادبیات کودک و نوجوان نقش مهمی در آگاه‌سازی نسل‌های جوان دربارة مسائل زیست‌محیطی و اهمیت دادن به طبیعت ایفا می‌کند. هدف در این مقاله بازنمایی مؤلفه‌های حفاظت از محیط‌زیست در رمان اشباح جنگل سوخته از دیدگاه نقد بوم‌گرا است. روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد توصیفی‌تحلیلی با استفاده از یادداشت‌برداری منابع کتابخانه‌ای است. با این روش، چهار مولفه در این رمان مورد بررسی قرار گرفت: پیامدهای غلبه تکنولوژی بر طبیعت، تقابل انش و خرافه در حفاظت از محیط‌زیست، نقش نامگذاری شخصیت‌های داستانی در انتقال پیام‌های زیست محیطی رمان نوجوان و نقش فضا و مکان در القای پیام‌های زیست محیطی. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رمان اشباح جنگل سوخته به‌عنوان نمونه‌ای از ادبیات داستانی کودک و نوجوان، مفاهیم زیست‌محیطی را از طریق این سه مولفه به خوبی به مخاطب این گروه سنی بازتاب داده است. در این رمان، دانش و خرافه به‌عنوان دو نیروی متضاد در فرآیند حفاظت از محیط‌زیست به تصویر کشیده شده‌است و پیامدهای منفی تسلط تکنولوژی بر طبیعت و تخریب آن نیز به وضوح نمایش داده شده است. نام‌گزینی شخصیت‌های داستانی در این رمان ارتباط عمیقی با عناصر طبیعی و محیط‌زیستی برقرار کرده و از این طریق، بر اهمیت حفاظت از طبیعت تأکید شده است.
