امیرحسین زنجانبر؛ رحیم رحیمی
چکیده
چکیده«لوگوتایپ» نشانهای نوشتاری است که هم وجه خوانداری (مفهومی زبانشناختی) دارد و هم دیداری (مفهومی زیباییشناختی). عناوین کتابهای کودک و نوجوان بهخاطر تایپوگرافیهای خاص و خلاقانهشان ...
بیشتر
چکیده«لوگوتایپ» نشانهای نوشتاری است که هم وجه خوانداری (مفهومی زبانشناختی) دارد و هم دیداری (مفهومی زیباییشناختی). عناوین کتابهای کودک و نوجوان بهخاطر تایپوگرافیهای خاص و خلاقانهشان از مصادیق لوگوتایپ بهشمار میآیند. لوگوتایپِ عنوان از طریق برهمکنشهای بروننوشتاری و دروننوشتاری در مفهومسازی طرح روی جلد مشارکت میکند. برهمکنش دروننوشتاری عبارت است از تعامل وجه خوانداری با وجه دیداری عنوان (وجه تایپوگرافیک آن) و برهمکنش بروننوشتاری عبارت است از تعامل عنوان اصلی با تصویر و سایر نوشتههای روی جلد. هدف این پژوهش بررسی چگونگی تعامل دروننوشتاریِ صورتِ تایپوگرافیک با مفهوم زبانشناختی عنوان است. پژوهش پیشِ رو به این پرسش پاسخ میدهد که برهمکنشِ وجوه خوانداری و دیداریِ عنوان، چگونه طرح روی جلد را مفهومسازی میکند؟ دادهها به روش هدفمند انتخاب شدهاند و نمونهی آماری این پژوهش شامل 27 عنوان از رمانهای نوجوان است که هم لوگوتایپِ عنوانشان فارسی است و هم اینکه در بازهی سالهای 1387 تا 1402 انتشار یا بازنشر یافتهاند. روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفیِ جهتدار و رهیافت پژوهش مبتنیبر نظریهی برهمکنش متن و تصویر اسکات و نیکولایوا است. نوآوری پژوهش حاضر در این است که نظریهپردازان مذکور به تعامل نوشتار با ابژهی فرانوشتاریِ تصویر توجه کردهاند، ولی پژوهش حاضر با تعمیم روش دستهبندی ایشان به تعامل دروننوشتاری توجه میکند. نتیجهی پژوهش نشان میدهد که یکی از مهمترین عوامل نقشآفرین در نحوهی ارتباط خوانندهی نوجوان با عنوان کتاب، نوع تعاملی است که بین دو وجه تایپوگرافیک و زبانشناختی عنوان حاکم است.
