مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز

شعر کودک (ردۀ سنی الف و ب) و نیاز آن به فرانمایی احساسی

منصوره ملکی کوتمهر؛ نرگس اسکویی؛ حسین داداشی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 شهریور 1403

https://doi.org/10.22099/jcls.2024.50152.2039

چکیده

احساس دردسترس‌ترین و کاربردی‌ترین عنصر برای برقراری ارتباط با جهان فکری و درونی کودک، در عرصۀ هنر و ادبیات و سایر فعالیت‌های مرتبط با شناخت و اثرگذاری بر ساحت‌های ذهنی-ادراکی کودک است. مفهوم‌سازی ... بیشتر احساس دردسترس‌ترین و کاربردی‌ترین عنصر برای برقراری ارتباط با جهان فکری و درونی کودک، در عرصۀ هنر و ادبیات و سایر فعالیت‌های مرتبط با شناخت و اثرگذاری بر ساحت‌های ذهنی-ادراکی کودک است. مفهوم‌سازی و تصویر و تعبیر احساس، پیش و بیش از تعقل و ایدیولوژی، تجربیات فراگیر از جهان زیستۀ کودک و روحیات روانی خاص کودکی را برای او تداعی می‌کند. از این جهت کار با سازه‌های احساس‌برانگیز در شعر کودک، جزو اصول و مبانی پایه‌ای است. سوال اصلی تحقیق حاضر، بررسی اشکال، انواع، دلایل و ابزار طریقۀ فرانمایی احساس (که جهان را بیشتر از طریق عواطف و احساسات می‌نگرد و تاثرات شخصی از وقایع را تعبیر و تفسیر می‌کند) در شعر کودک بوده است. این تحقیق بر مبنای نظریۀ فرانمایی احساس و به روش توصیفی-تحلیلی انجام یافت. نتایج حاصل از تحقیق بدین قرار است: ویژگی‌های اصلی هنر فرانمودی، نظیر تعریف، تفسیر و بزرگنمایی احساسات و هیجانی‌تر کردن تجربیات حسی، جزو ویژگی‌های اصلی شعر کودکانه (ردۀ سنی الف و ب) است؛ انسانی بودن، عدول از واقع‌گرایی، تفرد، اعتراضی و انتقادی بودن، اضمحلال فرد در تیپ و سنخ -که از مبانی نظریۀ فرانمایی است- در شعر کودک بسیار دیده می‌شود. هم‌چنین در شعر کودک از انواع فرانمودهای کلامی (نام‌آواها، شبه‌جملات، قیود تاکید و هیجان، افعال مبین حرکت و هیجان، تکرار) فرانمود روانی (خواب و رویا، فراروی از واقعیت، فانتزی) و فرانمود تصویری (اغراق، استعاره، اسطوره، اعداد و وابسته‌های عددی مبین کثرت) جهت فرانمایی و گزاره‌سازی احساس استفاده می‌شود.

بررسی نقش طنز در موفقیت و ماندگاری شعرهای کودک منوچهر احترامی با تکیه بر مجموعه اشعار حسنی

شهرام رفیعی؛ لیدا نامدار؛ نصرت الله دین محمدی؛ حسین آریان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اسفند 1403

https://doi.org/10.22099/jcls.2025.51794.2074

چکیده

منوچهر احترامی از قدیمی‌ترین و موفق‌ترین نویسندگان و سرایندگان ادبیات کودک و نوجوان ایران است که مجموعه‌ شعرهایش به‌ویژه مجموعه حسنی نگو یه دسته‌گل او پس از انقلاب اسلامی تا به امروز، با تیراژ چندمیلیونی ... بیشتر منوچهر احترامی از قدیمی‌ترین و موفق‌ترین نویسندگان و سرایندگان ادبیات کودک و نوجوان ایران است که مجموعه‌ شعرهایش به‌ویژه مجموعه حسنی نگو یه دسته‌گل او پس از انقلاب اسلامی تا به امروز، با تیراژ چندمیلیونی همچنان یکی از محبوب‌ترین آثار شعر کودک به‌شمار می‌رود. با وجود اینکه عوامل گوناگونی در موفقیت و ماندگاری اشعار او مؤثر بوده‌اند؛ اما به نظر می‌رسد کاربست طنز و شگردهای گوناگون آن نیز نقش مهمی در ماندگاری آثارش داشته‌باشد. طنز احترامی به دلیل جهان‌شمول بودن و سخن‌گفتن از جهان واقعی کودکان، در گام نخست با کشف‌ها و موقعیت‌های طنزآمیزی که دارد با کودک همراه گشته، ارتباط عاطفی عمیقی با او برقرار می‌سازد سپس با تکیه بر اندیشه و تخیل خاص کودکان، احساس لذت و هیجانی در وجود کودک برمی‌انگیزاند که تاثیر آن تا سال‌ها حتی یک عمر باقی می‌ماند. لذا هدف مشخص این جستار، بررسی تأثیر شگردهای طنز در موفقیت و ماندگاری شعرهای کودک او به روش کتابخانه‌ای و توصیفی تحلیلی است. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌دهد یکی از عوامل موفقیت و ماندگاری شعر احترامی این است که افزون بر استفاده از شگردهای طنز ملموس و خودکاری مانند جناس، تحامق، بدیهه‌گویی، استعاره، ایجاز، کوچک‌نمایی و ... از شگردهای دیگری که مختص خود اوست همچون نگرش ‌طنزآمیز، چرخش ‌طنز، شخصیت‌های طنزآمیز، طنز موجود در فرهنگ عامه بهره برده است. یافته‌ها همچنین نشان می‌دهد از میان همین شگردهای خاص احترامی، طنز در ادبیات عامه بیشترین بسامد را در اشعارش داشته‌است. نکته دیگر آن‌که احترامی عمدتاً با رویکرد سرگرمی، آموزشی و انتقادی طنز خود را پیش برده است.

مقایسه‌ی شعر کودک و بزرگ‌سال پروین دولت‌آبادی از منظر خواننده‌ی درون متن

زهرا آقابابایی خوزانی؛ حسین مسجدی؛ سمانه عابدی دولت آبادی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 1-22

https://doi.org/10.22099/jcls.2024.40536.2012

چکیده

پروین دولت‌آبادی هم در شعر کودک صاحب آثار شایان توجهی است و هم دستی در شعر بزرگ‌سال دارد. او از معدود شاعرانی است که شعرهایش در شصت سال اخیر همواره در کتاب‌های درسی جایگاهی داشته و شاید شعر هیچ شاعر دیگری ... بیشتر پروین دولت‌آبادی هم در شعر کودک صاحب آثار شایان توجهی است و هم دستی در شعر بزرگ‌سال دارد. او از معدود شاعرانی است که شعرهایش در شصت سال اخیر همواره در کتاب‌های درسی جایگاهی داشته و شاید شعر هیچ شاعر دیگری در شعر کودک و کتاب‌های درسی این مایه حضور و بروز نداشته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از روش کتابخانه‌ای و میدانی، یعنی استفاده از دست‌نوشته‌های شاعر و مصاحبه با خانواده‌ی او به معرفی و تبیین ابعاد شخصیتی پروین پرداخته‌ایم‌؛ به همین دلیل این بخش دربردارنده‌ی نکات تازه‌ای درباره‌ی شاعر و ابعاد شخصیتی اوست، سپس به روش توصیفی‌تحلیلی دلیل اقبال به شعر کودک پروین و همچنین تفاوت اشعار او را با مقایسه‌ی سروده‌های کودک و بزرگ‌سال او براساس رویکرد نقد خواننده‌محور از ایدن چمبرز بررسی کرده‌ایم. با مقایسه‌ی اشعار او در ژانر کودک و بزرگ‌سال براساس چهار مؤلفه‌ی‌ این نظریه (سبک، زاویه دید، طرفداری و شکاف‌های گویا) آشکار می‌شود که پروین به‌صورت کاملاً هدفمند به سرودن شعر برای کودکان پرداخته و هر چهار مؤلفه در شعر کودک او گویای توجه شاعر به خواننده‌ی نهفته در متن است. به‌طور نمونه در ساحت سبک، جهان ممکن شعر کودک برآمده از خیال‌پردازی‌ها و واقعیت‌گریزی‌های کودکانه است؛ حال ‌آنکه شعر بزرگ‌سال پروین از جهان واقعیت وارد جهان ممکن می‌گردد و در آن کاربست استعاری و نمادین موتیف‌ها بیشتر است. از منظر نظام واژگانی در شعر بزرگ‌سال از کلمات ادبی بیشتر استفاده شده است؛ درحالی‌که در ژانر کودک تکرار و استفاده از واژگان و جملات ساده و خودکار بسامد بیشتری دارد. در حوزه‌ی روایت، شاعر با استفاده از زاویه ‌دید اول‌شخص و کانون‌گری کودکانه وحدت خود را با مخاطب خردسال مستحکم می‌سازد. همچنین شاعر در حوزه‌ی شکاف‌های گویا، سپیدخوانی و پرکردن خلأهای متن، خواننده‌ی کودک و بزرگ‌سال را براساس ژانر شعر خود در نظر داشته است.

بررسی پیکره‌بنیاد واژگان و طبقه‌بندی کلاسیک مضامین اصلی شعر کودک دهه‌ی نود هجری شمسی

زینب لوافی پور؛ جلال رحیمیان

دوره 15، شماره 1 ، شهریور 1403، ، صفحه 261-290

https://doi.org/10.22099/jcls.2023.44238.1941

چکیده

بررسی پیکره‌بنیاد واژگان و طبقه‌بندی کلاسیک مضامین اصلی شعر کودک دهه‌ی نود هجری شمسی چکیده پیکره و بررسی‌های پیکره‌ای امروزه نقش مهمی را در مطالعات ادبی ایفا می‌کنند. پیکره و نرم‌افزارهای پیکره‌ای ... بیشتر بررسی پیکره‌بنیاد واژگان و طبقه‌بندی کلاسیک مضامین اصلی شعر کودک دهه‌ی نود هجری شمسی چکیده پیکره و بررسی‌های پیکره‌ای امروزه نقش مهمی را در مطالعات ادبی ایفا می‌کنند. پیکره و نرم‌افزارهای پیکره‌ای علاوه بر فراهم‌نمودن بررسی‌های چندجانبه‌ در یک زبان، امکان تحلیل‌های کمی و کیفی را میسر ساخته و سرعت و دقت پژوهشگران را به شیوه‌های شمی موجود در گذشته نیز افزایش داده‌اند. در زبان فارسی تاکنون پیکره‌ای از کتاب‌های شعر کودک ساخته نشده ‌است و بیشتر مطالعات شعری در حجم کم و پژوهش‌ها با روش‌هایی غیر از روش‌های پیکره‌بنیاد صورت‌گرفته است. این پژوهش به بررسی پیکره‌بنیاد واژگان پرکاربرد و کم‌کاربرد شعر کودک در دهه‌ی ۹۰ هجری شمسی، چاپ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و همچنین دسته‌بندی کلاسیک واژگان و مضامین اصلی اشعار پرداخته است. این پژوهش با استفاده از نرم‌افزار انتکانک (2019)، به تحلیل واژگان در پیکره‌ای متشکل از ۶۲ کتاب شعر کودک حاوی ۳۸۰۰۰ واژه در سه گروه سنی «الف» ، «ب» و «الف-ب» پرداخته‌ ‌است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که تنوع موضوعی واژگان در گروه سنی «الف» بیش از دو گروه دیگر است و گروه سنی «الف-ب» از تنوع موضوعی بیشتری نسبت‌به گروه سنی «ب» برخوردار است. همچنین مضامین آموزشی در گروه سنی «الف» و مضامین اجتماعی‌‌‌اخلاقی در گروه سنی ب، از جایگاه بالاتری نسبت‌به دیگر مضامین شعری قرار دارند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که از واژگان مربوط به طبیعت با فراوانی21.90%، اعداد با 15.32%، خانواده با 13.68% و مکان با 12.52% استفاده شده است که بیشتر این واژگان کلمات ابتدایی، ساده‌ و ملموسی هستند که کودک از بدو تولد با آن‌ها در ارتباط بوده ‌است. مضامین طیبعت‌گرایی و سرگرم‌کننده نیز از پرکاربردترین محتواهای شعری در دهه‌ی ۹۰ هستند. در کل شاعران به استفاده از واژگان ساده، ملموس و متناسب با سن کودک که از بار معنایی مثبت و شاد برخوردار هستند، علاقه‌ی بیشتری نشان‌ داده‌اند.

بررسی ویژگی‌های سبکی محمود کیانوش و ناصر کشاورز

فرزانه فرازمند؛ محمود صادق زاده؛ هادی حیدری نیا

دوره 14، شماره 2 ، اسفند 1402، ، صفحه 197-226

https://doi.org/10.22099/jcls.2023.41319.1890

چکیده

در مقاله‌ی حاضر به بررسی ویژگی‌های سبکی دو نفر از نویسندگان و شاعران مطرح ادبیات کودک در دوره‌ی معاصر، محمود کیانوش و ناصر کشاورز پرداخته شده ‌است. هر کدام از این شاعران کودک از امکانات شعر کودک به ... بیشتر در مقاله‌ی حاضر به بررسی ویژگی‌های سبکی دو نفر از نویسندگان و شاعران مطرح ادبیات کودک در دوره‌ی معاصر، محمود کیانوش و ناصر کشاورز پرداخته شده ‌است. هر کدام از این شاعران کودک از امکانات شعر کودک به شکلی خاص بهره می‌برند که با دیگری تفاوت دارد و هر یک به عناصر خاصی از شعر کودک توجه بیشتری نشان می‌دهند. ستاست ططططروش تحقیق، کتابخانه‌ای بوده و نوع آن، توصیفی‌تحلیلی است. کشاورز با بهره‌جستن از صنایع ادبی در آفرینش تصاویر، ایجاد حس و شور، تقویت بُعد موسیقایی و زیبایی‌شناختی اشعار خویش و نیز در به‌کارگیری علم بیان (لفظی و معنوی) موفق بوده‎ است. وی را به‌عنوان یکی از شاعران نوگرا و صاحب سبک در شعر کودک و نوجوان نام می‌برند که اولین شعرش در سال 1362 منتشر شد. آثار وی چنان دلنشین و جذاب است که برای بزرگ‌سالان نیز جذابیتی ویژه دارد. او تاکنون جوایز متعددی در حوزه‌ی شعر کودک و نوجوان دریافت کرده است. کیانوش از یک‌سو به‌دلیل آشنایی با ادبیات جهان و از سوی دیگر به سبب پیوندی که با دنیای بچه‌ها داشت، توانست‌ شعرهایی بگوید که هم وجهه‌ی ادبی نیرومند داشته باشد‌ و هم مناسب دنیای کودکان باشد و ضمناً در پیوندی همه‌جانبه با آموزه‌های جاری در نظام آموزشی کشور قرار بگیرد. او توانست با تصرف در وزن‌ها و قالب‌های شعر کهن‌، وزن‌ها و قالب‌های گوناگون اما متناسب برای کودکان و نوجوانان‌ بسازد و در واقع جریان‌ساز باشد.

رویکرد خطابی و ساخت گزاره‌های ندایی در شعر منیره هاشمی

عباس باقی نژاد

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، ، صفحه 61-82

https://doi.org/10.22099/jcls.2022.43889.1928

چکیده

منیره هاشمی یکی از شاعران کودک و نوجوان است که برخی اشعار خود را با رویکرد تخاطبی، یعنی خطاب به مخاطبی بالفعل یا مخاطب درون‌متنی سروده است. در این نوشتار، چندوچون بهره‌مندی این شاعر از ظرفیت‌های بیان ... بیشتر

نقد آثار برگزیده‌ی شعر شورای کتاب کودک در دهه‌ی چهل

جواد دهقانیان؛ طاهره بشیری زاده

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، ، صفحه 127-154

https://doi.org/10.22099/jcls.2020.38127.1813

چکیده

نقد آثار برگزیده‌ی شعر شورای کتاب کودک در دهه‌ی چهل چکیده معرفی آثار برتر شعر کودک، همان‌قدر که در شکل‌گیری هویت شعر کودک مؤثر است، در جهت‌گیری دوسویه‌ی شاعر و مخاطب و همچنین درک وجوه زیبایی‌شناختی ... بیشتر نقد آثار برگزیده‌ی شعر شورای کتاب کودک در دهه‌ی چهل چکیده معرفی آثار برتر شعر کودک، همان‌قدر که در شکل‌گیری هویت شعر کودک مؤثر است، در جهت‌گیری دوسویه‌ی شاعر و مخاطب و همچنین درک وجوه زیبایی‌شناختی آن تأثیرگذار است. تکیه بر متن، به‌ویژه توجه به رخدادهای زبانی به‌عنوان مهم‌ترین عنصر شعری، به شناختی دقیق‌تر از ملزومات شعر کودک منجر خواهد شد؛ زیرا صورت زبانی مهم‌ترین و ملموس‌ترین ویژگی شعر کودک است. شورای کتاب کودک در جایگاه نهادی مهم و تأثیرگذار، از آغاز تأسیس با فاصله‌‌گیری از نقد ذوقی کوشیده است برای نقد و گزینش آثار برتر، معیارهایی در نظر بگیرد. در اینجا ‌‌باتوجه‌به معیارهای تعیین‌شده‌ی این نهاد، میزان تطبیق این معیارها با آثار برگزیده‌ی این شورا در دهه‌ی چهل بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که به ترتیب زمانی از میان سه اثر منتخب این دهه؛ یعنی فری به آسمان می‌رود سروده‌ی عباس یمینی‌شریف، قصه‌ی طوقی سروده‌ی محمود مشرف آزادتهرانی و گل اومد، بهار اومد سروده‌ی منوچهر نیستانی، در دو اثر اخیر، معیارهای شورا دقیق‌تر شده و آثار برگزیده انطباق بیشتری با‌‌ آن‌ها دارند. البته معیارهای گزینش و نقد شورا در این سال‌ها خالی از آشفتگی و نقص‌های فنی نیست، اما ‌‌باتوجه‌به نوپایی ادبیات کودک و رویکرد تعلیمی این نهاد، توجیه‌پذیر است.

انسان‌انگاری (تشخیص) طبیعت در شعر کودک براساس دیدگاه لیکاف و جانسون

ابراهیم ظاهری عبده وند

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، ، صفحه 207-232

https://doi.org/10.22099/jcls.2020.36257.1770

چکیده

انسان‌انگاری (تشخیص) طبیعت در شعر کودک براساس دیدگاه لیکاف و جانسون چکیدهلیکاف و جانسون بر این باورند که از طریق استعاره، مفهوم‌سازی حوزه‌ای از تجربه (حوزه‌ی مقصد) بر مبنای حوزه‌ی دیگر (حوزه‌ی مبدا) ... بیشتر انسان‌انگاری (تشخیص) طبیعت در شعر کودک براساس دیدگاه لیکاف و جانسون چکیدهلیکاف و جانسون بر این باورند که از طریق استعاره، مفهوم‌سازی حوزه‌ای از تجربه (حوزه‌ی مقصد) بر مبنای حوزه‌ی دیگر (حوزه‌ی مبدا) انجام می‌شود. آنان استعاره‌های مفهومی را به سه دسته‌ی هستی‌شناختی، ساختاری و جهتی تقسیم کرده که استعاره‌ی انسان‌انگاری/ تشخیص را از بدیهی‌ترین استعاره‌های هستی‌شناختی دانسته‌اند. در این نوع استعاره‌، شیء فیزیکی، شخص پنداشته می‌شود. این استعاره‌، نه‌تنها نوع نگاه و اندیشه‌ی افراد، بلکه چگونگی عملکرد آنان را به موضوعِ مدنظر مشخص می‌کند. هدف در این پژوهش، بررسی انسان‌انگاری طبیعت در چهل مجموعه‌شعر کودک منتشرشده از سوی کانون پرورش فکری کودک و نوجوان، براساس نظریه‌ی لیکاف و جانسون و با روش توصیفی‌تحلیلی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در اشعار بررسی‌شده، از میان عناصر طبیعت، بیشتر درختان، گل‌ها و گیاهان، انسان‌انگاری و از بین ویژگی‌های انسانی، شاعران بیشتر کنش‌ها و رفتارهای انسانی را به عناصر طبیعت نسبت داده‌اند و با نسبت‌دادن ویژگی‌های مختلف انسان به طبیعت در مجموع استعاره‌ی «طبیعت به‌مثابه‌ انسان است» شکل گرفته است. نگرش کلی حاکم بر این استعاره، در مجموعه‌اشعار بررسی‌شده، این است که اجزای طبیعت، کنشگرانی آگاه و هیجان‌مند هستند که با آن‌ها باید مانند انسان‌ها رفتار شود. این نگرش می‌تواند منجر به کنش‌هایی همچون احترام‌گذاشتن به طبیعت، قائل‌شدن حق زیست برای آن، مهربانی و احساس مسئولیت‌ در برابر آن، قدرشناسی و نیالودن محیط زیست شود؛ البته برخی از نمونه‌ها، مانند نسبت‌دادن رذایل اخلاقی به محیط زیست، می‌تواند کنش‌های منفی‌ای مانند آسیب‌زدن به طبیعت، بی‌اعتمادی به آن و استفاده‌ی بی‌رویه از منابع طبیعی را در پی داشته باشد.واژه‌های کلیدی: استعاره‌ی هستی‌شناختی، تشخیص، شعر کودک، طبیعت، کنش، نگرش.

شعر کودک در سیره‌ی پیامبر (بررسی ساختاری، موسیقایی و محتوایی)

مجتبی مجرد

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 143-154

https://doi.org/10.22099/jcls.2017.24623.1487

چکیده

یکی از جنبه‌های مغفول مانده در سیرۀ پیامبر اکرم، توجه ایشان به شعر و ادبیات کودک است. به گواهی تاریخ، نه تنها شعرهای کودکانه‌ای که عموما در اوزان محرّک و مهیِّج سروده می‌شده، در زمان کودکی پیامبر برای ... بیشتر

بررسی نماد روانشناختی در شعر کودک

رامین محرمی؛ خدابخش اسداللهی؛ شکراله پورالخاص؛ پیام فروغی راد

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 117-130

https://doi.org/10.22099/jcls.2016.3864

چکیده

نماد، از شگردهای تصویرپردازی است که نشانگر استعداد واژگان در انعکاس تصاویر ذهنی است. نماد ادبی، به دلیل همراه بودن با تداعی های پیچیده ی ذهن و تصاویر دیریاب، در شعر کودک و نوجوان کاربرد کمتری دارد؛ با ... بیشتر

بررسی اصلی ترین ویژگی های زبانی و تصویر آفرینی در اشعار رحماندوست

محمود صادق زاده؛ مریم زارع بیدکی

دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 75-106

https://doi.org/10.22099/jcls.2015.1892

چکیده

مصطفی رحماندوست از شاعران شاخص و چند وجهی شعر کودک در ایران به شمارمی رود که اشعار وی از ویژگیهای سبک شخصی، به ویژه تصویر آفرینی برخوردار است. در این جستار کوشش می شود، پس از معرفی کوتاه زندگی، آثار و فعالیتهای ... بیشتر مصطفی رحماندوست از شاعران شاخص و چند وجهی شعر کودک در ایران به شمارمی رود که اشعار وی از ویژگیهای سبک شخصی، به ویژه تصویر آفرینی برخوردار است. در این جستار کوشش می شود، پس از معرفی کوتاه زندگی، آثار و فعالیتهای ادبی و فرهنگی شاعر به شیوه توصیفی، تحلیلی و ارزیابی کمی، به اصلیترین ویژگیهای زبانی، تصویر آفرینی، شیوه روایی و واقع گرایی و بیان خاص شعر آیینی در بیست مجموعه شعر وی پرداخته شود، تصویر آفرینیهای وی بیشتر از طریق حس آمیزی و عناصر و واژگان مربوط به حس بینایی و شنوایی، متناقض نما، افعال و اصطلاحات محاوره ای، عامیانه و بومی، قیدهای ابداعی، نام گذاریهای جدید، انواع برجسته سازی و هنجار گریزی زبانی و موسیقی کلامی، به ویژه انواع تکرار و ایجاز و اطنابهای مناسب صورت می گیرد. مهارت در بیان روایی و قصه گویی با زاویۀ دید اول شخص، سوم شحص و تک گویی، متناسب با گروه های سنی «الف» و «ب» در بیشتر اشعارش دیده می شود.یکی دیگر از ویژگیهای وی، مهارت در شعر آیینی، به ویژه شعر عاشورایی کودک است. به طور کلی، واقع گرایی و ساده گویی و بهره گیری از عناصر زنده و توصیفات عینی، به ویژه رنگهای زرد و سیاه و بازیهای زبانی و ترکیبات بدیع و مناسب سن کودک را می توان از اصلیترین مختصات شعر وی دانست.

بررسی تطبیقی شعر کودک در هوپ هوپ نامه ی علی اکبر صابر و دیوان نسیم شمال

رامین محرمی

دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 153-172

https://doi.org/10.22099/jcls.2015.2009

چکیده

نسیم شمال و علی اکبر صابر از نخستین کسانی هستند که برای کودکان به زبان کودکانه شعر سروده اند. در کلّیات نسیم شمال سی و سه شعر، و در هوپ هوپ نامه بیست و سه شعر به شعر کودک اختصاص یافته است. زبان شعر هر دو شاعر ... بیشتر

بررسی محتوایی اشعار کودکانه ی پروین دولت آبادی بر قایق ابرها و گل بادام

زهرا استادزاده

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22099/jcls.2012.551

چکیده

در این مقاله مجموعه‎یاشعار کودکانه‌ی پروین دولت‌آبادی از کتاب بر قایق ابرها و گل بادام (مجموعه 284 شعر برای کودکان) بررسی و تحلیل محتوایی شده و مفاهیم گوناگون در آن مشخص گردیده است. مجموعه‌ی مضامین ... بیشتر

دوره 15 (1403)

دوره 14 (1402)

دوره 13 (1401)

دوره 12 (1400)

دوره 11 (1399)

دوره 10 (1398)

دوره 9 (1397)

دوره 8 (1396)

دوره 7 (1395)

دوره 6 (1394)

دوره 5 (1393)

دوره 4 (1392)

دوره 3 (1391)

دوره 2 (1390)

دوره 1 (1389)

کلیدواژه‌ها = شعر کودک

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده