Document Type : Research Paper

Author

Associate Professor of Persian Language and Literature, Shahrekord University and Institute of Kurdish Studies, Shahrekord, Iran

Abstract

Considering the role of folk tales in revealing the components of national and ethnic identity, Asadollah Sha’bani has rewritten for kids the tales such as “Nokhodi and Div” (Demon) and “Naranj and Toranj” whose motifs are rooted in mythology. This research aims to compare these rewritten tales with their original version based on the Greimas' actantial model and to evaluate Sha'bani reading of them on the basis of Stuart Hall's idea about the way the audience reads the texts codes. The study uses a descriptive-comparative approach and documentary research method to show the effect of the attitudes and life’s requirements in the contemporary era on changing the content of the rewritten ancient tales and also to show how this issue has affected the actantial model, thematic role and the narrative plan of these tales. The research also aims to show Sha'bani’s reading of the cultural codes of the tales. The results of this study show that in rewriting the tales, Sha’bani has deleted or changed some parts of the ancient tales according to the contemporary attitudes toward life, biological needs, and the aim to convey a (in his opinion) positive identity. Therefore, he has deleted the issue of polygamy, judging others based on the color of their skin, cruelty to animals, and self-centered and lustful behavior in his rewritten stories; and on the other hand, he has added thematic roles such as the shooter, horse rider to farmer to the stories. This has caused changes in the actantial model, especially the narrative plan of the rewritten tales. These changes have led to a weak relationship between the plan of the rewritten tales. In Stuart Hall's view, Sha'bani’s reading of the tales is of adaptation type. On the one hand, he has confirmed some codes of the traditional discourse, and on the other hand, he has changed some of its codes based on the modern discourse.


 


 




 

Keywords

Main Subjects

آزادارمکی، تقی. (1393). جامعه‌شناسی خانواده‌ی ایرانی. تهران: سمت.
احمدی، بابک. (1370). ساختار و تأیل متن؛ نشانه‌شناسی و ساختارگرایی. تهران: مرکز.
احمدی، شیرین و پرهام، فاطمه. (1401). «نمودهای هویت ملّی در متون تألیفی و ترجمه‌ای ادبیات نوجوان». مطالعات زبان و ترجمه، دوره‌ی 55، شماره‌ی3 ، صص121-153. https://doi.org/10.22067/jlts.2022.73622.1092
اسکولز، رابرت. (1379). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمه‌ی فرزانه طاهری، تهران: آگاه.
امیری، عاطفی و سادات‌شریفی، فرشید. (1395). «تحلیل شخصیت پری در قصه‌های عامیانه‌ی فارس؛ موردپژوهشی: تیله مار، دختر ماه و ستاره و دختر نارنج و ترنج»، ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین، شماره‌ی 14، صص1-17.
برتنس، یوهانس ویلم. (1391) .مبانی نظریه‌ی ادبی. ترجمه‌ی محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی.
پاینده، حسین. (1397). نظریه و نقد ادبی: درسنامه میان‌رشته‌ای. تهران: سمت.
 پایور، جعفر. (1384). «بازنویسی و بازآفرینی از فرهنگ عامه؛ قصه‌ها، قصه‌مثل‌ها، مثل‌ها در ادبیات نمایشی کودک». فرهنگ مردم، شماره‌ی 13، صص99-103.
 پرینس، جرالد. (1400). روایت‌شناسی؛ درآمدی به روایت‌شناسی. ترجمه‌ی هوشنگ رهنما، تهران: هرمس.
توکلی‌‌راد، مهرداد و کلانتری، عبدالحسین. (1393). «گونه‌ها و عوامل تأثیرگذار بر وقوع فعالیت‌های نذری در جامعه ایرانی»، اسلام و مطالعات اجتماعی، سال 2، شماره‌ی1، صص49-71.
جلیلی‌جشن‌‌آبادی، صغری. (1396). «تحلیل و بررسی داستان عامیانه حسینا و دل آرام (بر پایه روایت‌شناسی ساختاری گریماس)». مطالعات داستانی، سال 5، شماره‌ی 2، صص 27-46.
حائری مهریزی، ع. و همکاران. (1396). «دلایل تمایل و عدم تمایل به فرزندآوری در میان مردم شهری و روستایی ایران: یک مطالعه‌ی ملی». پایش، دوره‌ی 16، شماره‌ی5، صص 637-645.
حاج‌‌نصرالله، شکوه. (1394). «قصه‌ی نخودی و گذر از کشمکش‌های کودکی» نقد و تحلیل افسانه‌های ایرانی (نخودی). جلداول. تهران: کارگاه کودک.
حسینی‌سروری، نجمه. (1398). «مقایسه‌ی سندبادنامه و بختیارنامه از نظر الگوی مشارکت‌کنندگان روایت». متن‌شناسی ادب فارسی، سال55، شماره‌ی1، صص89-108. Doi:10.22108/RPLL.2018.109539.1275
خدیش، پگاه. (1391). ریخت‌شناسی افسانه‌های جادویی. تهران: علمی و فرهنگی.
ذاکری، مختار و شمشیری، بابک. (1394). «بررسی مفهوم هویت در مجموعه داستان‌های قصه‌های شیرین مغزدار و قصه‌بازی شادی». مطالعات ادبیات کودک، سال 6، شماره‌ی 3، صص59-86.
ذوالفقاری، حسن. (1396). زبان و ادبیات عامّه‌ی ایران. تهران: سمت.
ــــــــــــــــ. (1395). «قصه‌شناسی افسانه‌ی نخودی». مطالعات ادبیات کودک، دوره‌ی7، شماره‌ی2، صص75-100.  Doi:10.22099/JCLS.2017.3703
زین‌العابدینی، پیام و امیری، بهاره. (1400). «مطالعه و ظرفیت و جایگاه مؤلفه‌های فانتزی داستان‌های عامیانه ایرانی در هویت‌سازی انیمیشن ملی». مطالعات ملی، سال22، شماره‌ی1، صص139-158.
ژوو، ونسان. (1394). بوطیقای رمان. تهران: علمی و فرهنگی.   https://doi.org/10.22034/rjnsq.2021.128219
شکرانه، اسدالله. (1392). درآمدی بر بازنویسی و بازآفرینی: قاف روایت. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
شعبانی، اسدالله. (1399). نخودک و دیو کلک. تهران: فاطمی.
ــــــــــــــ. (1400). دختر نارنج و ترنج. تهران: فاطمی.
شعیری، حمیدرضا. (1385). تجزیه و تحلیل نشانه‌معناشناختی گفتمان. تهران: سمت.
صدیق، سارا. (1394). «نخودی مسافری کوچک از روزگاران کهن». نقد و تحلیل افسانه‌های ایرانی (نخودی). جلد اول، تهران: کارگاه کودک.
عبدی، عباس. (1393). مقدمه‌ای بر پژوهش در جامعه‌شناسی خانواده در ایران. تهران: نی.
عقیقی‌بخشایشی، عبدالرحیم. (1351). «اسب‌دوانی و تیراندازی در فقه اسلامی». درس‌هایی از مکتب اسلام، سال 13، شماره‌ی 9، صص40-48.
کشاورزحداد، غلامرضا. (1393). «کودکان کار در خانوارهای ایران». مطالعات و سیاست‌های اقتصادی، دوره‌ی 10، شماره‌ی 1، صص49-74.   Doi:10.22096/esp.2014.17993
گرکانی، گیتا. (1394). «نخودی». نقد و تحلیل افسانه‌های ایرانی(نخودی). ج1، تهران: کارگاه کودک.
گنجیان، علی و همکاران. (1393). «بن‌مایه‌های اسطوره‌ای مشترک میان زن فرشتگان میوه‌زاد رساله‌ی الغفران معری و دختران نارنج و ترنج در قصه‌ی دختر نارنج و ترنج». متن‌پژوهشی ادبی، دوره‌ی 18، شماره‌ی 63، صص 73-103
محجوب، محمدجعفر. (1387). ادبیات عامیانه‌ی ایران (مجموعه مقالات درباره‌ی افسانه‌ها و آداب و رسوم مردم ایران). به‌کوشش حسن ذوالفقاری، تهران: چشمه.
محسنی‌دهکلانی، محمد و رضانژاد، علی. (1397).«تحلیل پدیده‌ی حیوان‌آزاری در فقه امامیه و حقوق ایران». تحقیقات حقوقی، شماره‌ی 8، صص113-136.  Doi:10.22034/JLR.2018.113118
مشهدی، محمدامیر و ثواب، فاطمه. (1393). «تحلیل ساختار روایتی داستان بهرام و گل‌اندام بر پایه‌ی نظریّه‌ی گریماس». متن‌پژوهشی ادبی، سال 18، شماره‌ی 61، صص83-105.
موسوی، مصطفی و اسپرغم، ثمین. (1389). «نقد اسطوره‌شناسی قصه‌ی نارنج و ترنج و بررسی پیش‌زمینه‌های فرهنگی کاربرد نارنج، ترنج و انار». نقد ادبی، سال 3، شماره‌ی 11و12، صص233- 255.
مهتدی، فضل‌الله. (1388). قصه‌های صبحی(جلد اول). تهران: معین.
میرمجربیان، لیلا و ابراهیمی، فاطمه. (1401). «تحلیل روایی داستان دختر نارنج و ترنج بر اساس نظریه‌ی زبان و جنسیت». فرهنگ و ادبیات عامه، سال 10، شماره‌ی 48، صص107-161.
Doi:20.1001.1.23454466.1401.10.48.10.3
نبی‌لو، علیرضا. (1392). «بررسی ساختار روایی داستان کودکان بر مبنای نظریه‌ی گریماس». کاوش‌نامه، سال 14، شماره‌ی 26، صص147-172.
همدانی‌‌زاده، مینو و فرهنگی، سهیلا. (1399). «تحلیل تطبیقی شخصیت‌های ریزه در افسانه‌های عامیانه ایران، آلمان و ژاپن». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره‌ی 57، صص1-25.
یزدانی، حسین و ذبیح‌نیا، آسیه. (1398).  ادبیات داستانی عامه. تهران: روزگار.
یوسفی، هادی. (1392). «جسارتی که کامل نشد؛ نخودی روایتی که من انتخاب کردم». نقد و تحلیل  افسانه‌های ایرانی (نخودی). ج 1، تهران: کارگاه کودک.