تأملی بر هیچانگی : "هیچ هیچ هیچانه‌" و رابطه‌ی متن و تصویر در آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شیراز

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی شگردهای تعامل متن و تصویر در کتاب "هیچ هیچ هیچانه" است. به این منظور، اثر یادشده که شامل 52 شعر از هفت شاعر نام‌آشنای کودک ایران است، مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش تحلیل محتوای قیاسی- استقرایی و واحد تحلیل، هر شعر به‌همراه قاب تصویری آن است.این بررسی به دو پرسش بنیادی پاسخ می‌دهد: 1- آیا شعرها و تصویرهای این کتاب هیچانی هستند؟ 2- شگردهای ارتباطی شعرها و تصویرهای این کتاب چگونه است؟پژوهش نشان می‌دهد بیشتر شعرهای این کتاب، همان شعرهای ساده‌ی کودکانه -و نه هیچانه- و تصاویر نیز به‌صورت قرینه‌ای در ارتباط با متن تصویرپردازی شده‌اند. همچنین این پژوهش نشان داد متن و تصویر هیچانی در ارتباط با هم کارکردهای بسیار و گوناگون دارند. شگردهای ارتباطی یافت‌شده عبارتند از: وارونگی و انواع آن، عدم دقت و صراحت، تکرار زنجیروار، همزمانی رویدادها در مکان. همچنین شگردهای دیگری که می‌توان به آنها اضافه نمود عبارتند از: 1-آیرونی 2-تمرکززدایی 3-جناس تصویری 4-با اهمیت جلوه دادن پدیده‌ای بی‌اهمیت. با بهره‌گیری از این شگردها، می‌توان چهار گونه ارتباط را در میان شعرها و تصویرهای کتاب مشاهده کرد که عبارت است از: 1 -شعر و تصویر، هر دو هیچانه است. 2- شعر و تصویر، هیچ یک هیچانه نیست. 3- شعر هیچانه است، اما تصویر خیر. 4- تصویر هیچانه است، اما شعر خیر.باید توجه داشت بیشتر شعرها و تصویرهای کتاب با وجود برخورداری از این ویژگی‌ها، در زمره‌ی هیچانه‌ قرار نگرفتند چرا که شیوه‌ی به‌کارگیری این شگردها در شعر و تصویر موجب هیچانگی آنها نشده بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Reflection on Nonsense: A Study of Hich Hich Hichaneh and the Interaction between Text-Picture

نویسندگان [English]

  • Setareh Torabi
  • Soudabeh Shokrolahzadeh
Shiraz University
چکیده [English]

 
 

Torabi*          S. Shokrollahzadeh**       

Shiraz University
 
Abstract
This paper is an analysis of the techniques of interaction between text and pictures of the book, Hich Hich Hichaneh.  This book consists of 52 poems by seven prominent Iranian poets.  The approach is deductive-inductive content analysis and the unit of analysis is every poem with its picture frame. This research is to answer two questions: 1- Are the poems and pictures of this book considered as nonsense? 2- What are the interactive techniques of text-picture? This research shows that most of the poems and pictures are not nonsense, but rather they are those childlike simple poems and non-innovative pictures which have a symmetrical relation with the text. It is also argued that in relation to each other, the text and picture of nonsense establish miscellaneous and various functions. The interactive techniques are composed of : inversion and its different types, imprecision,  play with infinity and simultaneity in place. Furthermore new interactive techniques are found which include 1- Irony 2- decentration 3- pictorial pun 4- bathos. Regarding these techniques, we can establish four relations between text-pictures of nonsense: 1- both text and picture are not nonsense 2- poem is nonsense but not the picture 3- poem is nonsense while picture is not 4- picture is nonsense while text is not.
 
 
 
* MA in Children's and Young Adult Literature, s.torabi_30@yahoo.com
** MA in Philosophy of Education, shokrollahzadehs@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords : Interaction of text-picture
  • Nonsense
  • Hich Hich Hichaneh
آزادی، شهناز. (۱۳۹۰). «در چالش با متن و مخاطب: نقدی بر تصویرگری هیچ هیچ هیچانه». کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره ۱۶۵، صص ۸۲-۱۰۰.
ابراهیمی، جعفر و دیگران. (۱۳۸۹).  هیچ هیچ هیچانه. تهران: افق.
اخوت، احمد. (۱۳۷۱).  نشانه‌شناسی مطایبه. تهران: فردا.
اخوان ثالث، مهدی. (به کوشش ولی­الله درودیان). (۱۳۷۴). نقیضه و نقیضه­سازان. تهران: زمستان.
اصلانی، محمدرضا. (۱۳۸۵).  فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز. همدان: کاروان.
ترابی، ستاره. (۱۳۹۲). بررسی شگردهای هیچانه­ها در ادبیات کودک ایران. پایان­نامه­ی کارشناسی­ارشد دانشگاه شیراز.
خسرونژاد، مرتضی. (۱۳۹۰). چگونه تواناییِ اندیشیدنِ فلسفی کودکان را پرورش دهیم. مشهد: به­نشر(انتشارات آستان قدس رضوی).
ـــــــــــــــــ (۱۳۸۲). معصومیت و تجربه. تهران: مرکز.
کیانوش، محمود. (۱۳۷۵). شعر کودک در ایران. تهران: آگاه.
مرادپور دزفولی، ندا. (۱۳۹۱). شگردهای تمرکززدایی در افسانه­های ایرانی. پایان­نامه­ی                  کارشناسی­ارشد دانشگاه شیراز.
موسویان، انسیه. (۱۳۹۰). «لینگا لینگا د د یی: نگاهی به کتاب هیچ هیچ هیچانه». کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره ۱۶۴، صص ۵۳-۵۶.
Ede, L. (1987) .“Edward Lear’s Lemiricks and their Illustrations”. Explorations in the Field of Nonsense. Ed. Wim Tigges. Amsterdam: Rodopi.
Hamond, P & Patrick Hughes. (1978) “Upon the Pun, Dual Meaning in Words and Pictures”. London: Butler and Tanner LTd.
Hark, I. (1982) Edward Lear. Boston: Twayne Publishers.
Heyman, M. (1999). “A New Defense of Nonsense; or, Where Then Is His Phallus? And Other Questions Not to Ask”. Children's Literature Association Quarterly, 24(4), 187-194.
Lecercle, J. (1994). Philosophy of Nonsense: The Intuitions of Victorian Nonsense Literature. London: Routledge.
Malcolm, Noel. (1997) The Origins of English Nonsense. London: Fontana/HarperCollins.
Mayring, P. (2000). Qualitative Content Analysis. Volume 1. No.2 – June.
McGillis, R. (1999). "Introduction: Literary Nonsense" .Children's Literature Association Quarterly, 24,( 4), 186-187.
Meibauer, B.K (1999). Metalinguistic Awareness and the Child’s Developing Concept of Irony: the Relationship between Pictures and Text in Ironic Picture books. The Lion and the Unicorn, 23(2), 157-183.
Nikolajeva, M &  Carole Scott. (2006). How Picturebooks Work. NY: Routledge.
Sewell, Elizabeth. (1952). The Field of Nonsense. London: Chatto and Windus.
Stewart, Susan. (1979). “Nonsense: Aspects of Intertextuality in Folklore and Literature”.Baltimore and London: The John’s Hopkins UP.
Tigges, W. (1988). “An Anatomy of Literary Nonsense”. Amsterdam: Editions Rodopi BV.