قاسمی, سمانه. (1394). شگردهای تمرکززدایی در تصویر و برهمکنش متن و تصویر در کتابهای تصویری. مطالعات ادبیات کودک, 6(1), 123-150. doi: 10.22099/jcls.2015.2981
سمانه قاسمی. "شگردهای تمرکززدایی در تصویر و برهمکنش متن و تصویر در کتابهای تصویری". مطالعات ادبیات کودک, 6, 1, 1394, 123-150. doi: 10.22099/jcls.2015.2981
قاسمی, سمانه. (1394). 'شگردهای تمرکززدایی در تصویر و برهمکنش متن و تصویر در کتابهای تصویری', مطالعات ادبیات کودک, 6(1), pp. 123-150. doi: 10.22099/jcls.2015.2981
قاسمی, سمانه. شگردهای تمرکززدایی در تصویر و برهمکنش متن و تصویر در کتابهای تصویری. مطالعات ادبیات کودک, 1394; 6(1): 123-150. doi: 10.22099/jcls.2015.2981
شگردهای تمرکززدایی در تصویر و برهمکنش متن و تصویر در کتابهای تصویری
تاریخ دریافت: 23 شهریور 1393،
تاریخ بازنگری: 20 اسفند 1393،
تاریخ پذیرش: 30 اردیبهشت 1394
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، بررسی شگردهای تمرکززدایی در تصویر و همچنین برهمکنش میان متن و تصویر در کتابهای کودکان است. اصطلاح تمرکززدایی نخستین بار از سوی خسرونژاد (1382) در تشریح نظریهی معصومیت و تجربه و به منظور توضیح ویژگیهای زیباییشناسیک ادبیات کودک پیشنهاد شده و شگردهای آن در بررسی افسانههای صبحی شناخته شده است. بنابر تعریف منظور از تمرکززدایی توانایی ذهن در جدایی از پدیدهای و رفتن به پدیدهای یا سطح دیگری از همان پدیده است. مرادپور (1391) نیز شگردهای یادشده را در افسانهی انجوی شیرازی کاویده و شگردهایی تازه بر آنها افزوده است.پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی است با دو رویکرد توصیفی-تفسیری و تفسیری-تجریدی. یافتههای پژوهش حاضر نشان داد از میان شگردهای معصومیتوتجربه، اغراق، وارونهسازی، سپیدنگاری، رفت و برگشت، نمای دور و نزدیک، تعادل و عدم تعادل در تصویرها دیده شدند در حالی که در برهمکنش متن و تصویر تنها شگردهای وارونهسازی و سپیدنگاسی وجود دارند. همچنین در بررسی شگردهای مرادپور یک صحنه با دو نما، صحنههای همزمان، نمای باز و بسته، جابجایی قهرمان، زنجیرهی رخدادها، غافلگیری، دگردیسی در تصویرها و در برهمکنش متن و تصویر نیز تنها شگرد صحنههای همزمان یافت شدند. چهارده شگرد تازه نیز در بررسی تصویرها به دست آمد که عبارتاند از: حرکت زمانی، خودارجاعی، تضاد، همانندی، پیشآگهی، شوخی تصویری، یک صحنه در اندازههای گوناگون، کادربندیهای ناهمگون، تصویرهای چندتکنیکی، تصویرهای حاشیهای، عطف نامعمول، برشهای پلهای، قطعههای متحرک و همین و همان. همچنین سه مورد شگرد تازه از برهمکنش متن و تصویر به دست آمد که عبارتاند از: تضاد، همانندی و متنهای درونتصویری.
سنداک، موریس. (۱۳۸۳). سفر به سرزمین وحشیها. ترجمهی طاهره آدینهپور، تهران: علمی و فرهنگی.
فیروزمند، عطیه. (۱۳۹۱). بررسی تطبیقی رابطهی بینامتنیت، تمرکززدایی و توانمندسازی در آثار تصویریداستانی احمدرضا احمدی، محمدرضا شمس، آنتونی براون و موریس سنداک. پایاننامهی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
هچینز، پت. (۱۳۸۹). خانم حنا به گردش میرود. ترجمهی طاهره آدینهپور، تهران: علمی و فرهنگی.
هولباین، راسل. (۱۳۸۳). بهترین دوستان. تصویرگری لیلیان هوبان، ترجمهی طاهره آدینهپور، تهران: علمی و فرهنگی.
Browne, A. (1989). The Tunnel. London: Walker Books Ltd.
Haynes, J & Karin Murris. (2012). Picturebooks, Pedagogy and philosophy. New York: Routledge
Khazaie, Davood and Morteza Khosronejad. (2007). A genetic, epistemological reading of the Lambs’ tales from Shakespeare and Persian folktales. The Charles Lamb Bulletin, 137, 15-23.
Mayring, Philipp (2000). Qualitative content analysis. Forum Qualitative Sozial Forschung, (1).
McKee, D. (2005). Not now Bernard. London: Andersen Press.
Nikolajeva, M. & Carole Scott (2006). How picturebooks work. New York: Routledge.
Nodelman, P. (2003). The pleasure of children’s literature. 3ed edition. Boston: Allyn and Bacon.
Sis, P. (1992). An ocean world. New York: Greenwillow Books.