بررسی جایگاه «زمان» در اشعار روایی کودکان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه پیام نور

چکیده

کودکان گروه سنی الف (سال​های پیش از دبستان) از نظر درک مفهوم زمان، با دیگر گروه​های سنی تفاوت دارند؛ زیرا خردسالان، به​ویژه تا شش سالگی، درک کاملی از مقوله​ی زمان ندارند و در مواردی مانند تخمین طول مدت، درک تفاوت میان گذشته و آینده و توان تشخیص به هم ریختگی نظم زمان، با دشواری​هایی روبه​رو می​شوند. از این‌رو، باید در اشعار روایی کودکان، به میزان درک آنان از زمان توجه نشان داد و میان این میزان درک و چگونگی نمایش زمان، هماهنگی برقرار کرد. مقاله​ی حاضر، کوشیده است تا با توجه به ویژگی​های ذهنی کودکان و مراحل رشد شناختی آنان، عنصر زمان در اشعار روایی کودکان گروه سنی الف (با نمونه‌​گیری از 6 دفتر شعر ناصر کشاورز) پرداخته شود. نتیجه​ی به دست آمده نشان می​دهد که «زمان​پریشی» و «شتاب منفی» زمان روایت، از این رو که با رشد ذهنی کودکان از زمان تناسب ندارد، باید با دقت بیش‌تری در روایت​ کودکان گروه سنی الف به کار گرفته شود؛ اما «نظم و ترتیب» و «شتاب ثابت» و «شتاب مثبت» روایت، از این‌رو که با فضای ذهنی کودکان تناسب بیش‌تری دارد، می​تواند در این دسته از روایت​ها به کار رود. بررسی و تحلیل زمان روایت در شش دفتر شعر (ویژه​ی گروه سنی الف) از ناصر کشاورز، این نتیجه به دست آمد که نظم، شتاب ثابت و شتاب مثبت، بیش‌ترین کاربرد را در اشعار وی داشته و از میان این سه، پرکاربردترین شیوه، شتاب ثابت بوده است.
 





 





واژه‌های کلیدی: 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Time Analysis in Children’s Narrative Poems

نویسنده [English]

  • Abbas jahed Jah
Payam Nour University
چکیده [English]

 Jahedjah*
Payam-e Noor University
 
Abstract
Pre-school children are different from others in understanding time concept as children up to the age of 6 do not understand different aspects of time such as estimation of duration, finding the difference between present and past and anachrony. The study of time shows that "anachrony" and "deceleration" are not properly understood by these children so we must to use them carefully in pre-school children’s narrative. On the other hand, chronological order, isochrony and acceleration are suitable for pre-school children and we can use them. Narrative time analysis in 6 poetry books of Naser Keshavarz (for pre-school children) proved that scenic presentation and dialogue have the most usage among different types of time presentation in children’s narrative.
   
 
*  Assistant Prof. in  Persian Language & Literature, jahedjah@gmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Child
  • Narrative Poem,  Speed, Time.    

مراجع

اخوت، احمد. (1371). دستور زبان داستان. اصفهان: فردا.
اردلانی، شمس​الحاجیه. (1387). «عامل زمان در رمان سووشون». مجله‌ی زبان و ادبیات فارسی، سال 4، شماره‌ی 10، صص 9- 35.
 امامی، نصرالله؛ مهدی زاده فرد، بهروز (1387). «روایت و دامنه زمانی روایت در قصه‌های مثنوی».  ادب​پژوهی، شماره‌ی 5. صص 129- 160.
تولان، مایکل جی. (1383). درآمدی نقادانه- زبان‌شناختی بر روایت. ترجمه​ی ابوالفضل حری، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
حکیمی محمود و کاموس، مهدی. (1384). مبانی ادبیات کودک و نوجوان. تهران: آرون.
خلیلی جهان‌تیغ، مریم و رحیمی، صغری. (1390). «مشابهت​ها و تفاوت​های داستان کودک و بزرگسال». پژوهش‌نامه​ی زبان و ادبیات فارسی، سال 3، شماره​ی 9، صص 138- 109. 
رجبی، زهرا. (1388). «بررسی رابطه زمان و تعلیق در روایت پادشاه و کنیزک». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره​ی 12، صص 75- 98.
صهبا، فروغ. (1387). «بررسی زمان در تاریخ بیهقی بر اساس نظریه ژنت». پژوهش​های ادبی، سال 5، شماره‌ی 21، صص 89- 112.
غلامحسین​زاده، غلامحسین. (1386). «بررسی عنصر زمان در روایت با تأکید بر حکایت اعرابی درویش در مثنوی». پژوهش​های ادبی، شماره‌ی 16، صص 199- 217.
کشاورز، ناصر. (1384). گربه رو بوم خونه، شیمو آتیش نشونه. تهران: پنجره.
ـــــــــــــ (1384). آب و شکر با لیمو، شربت می​سازه شیمو. تهران: پنجره.
ـــــــــــــ (1384). گاز و کلاچ و دنده، شیمو شده راننده. تهران: پنجره.
ـــــــــــــ (1384). غنچه​ی گل قشنگه، شیمو کوچولو زرنگه. تهران: پنجره.
ـــــــــــــ (1386). بچه​های ریزه میزه پیزه. تهران: پنجره.
ـــــــــــــ (1386). شعرهای شیرین برای بچه​ها (آب، بابا، ماما). تهران: قدیانی (کتاب​های بنفشه). 
محمدی، محمدهادی (1378). روش‌شناسی نقد ادبیات کودکان. تهران: سروش.
 Busby Grant, Janie & Thomas Suddendorf. (2010). "Young children’s ability to distinguish past and future changes in physical and mental states", British Journal of Developmental Psychology, 28, PP.853–870.
Droit-Volet, Sylvie. (1998)."Time Estimation in Young Children: An Initial ForceRule Governing Time Production". Journal of experimental child psychology, PP. 236–249.
Droit-Volet, Sylvie. (2001). "Temporal Bisection in Children". Journal of experimental child psychology 80, PP. 142–159.
Chatman, Seymour. (1978). Story and Discourse: Narrative Structure in Fiction and Film. Ithaca and London: Cornell UP.
Fludernik, Monika. (2009). An Introduction to Narratology. Translated from the German by Patricia Häusler-Greenfield and Monika Fludernik, Routledge, New York.
Genette, Gérard. (1980 [1972]). Narrative Discourse. Trans. Jane E. Lewin. Oxford: Blackwell.
Jahn, Manfred. (2005). Narratology: A Guide to the Theory of Narrative. English Department, University of Cologne,
Ricoeur, P. (1992). Oneself as another, Chicago: University of Chicago Press.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 مهر 1391
  • تاریخ پذیرش: 12 مهر 1391

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار