بررسی و تحلیل موضوع مهدویت و شیوه‌های انتقال آن به کودک و نوجوان در آثار یحیی علوی‌فرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

10.22099/jcls.2022.42352.1909

چکیده

اندیشه‌های دینی و و باورهای مذهبی، مهمترین بخش تئوریک یک نظام عقیدتی و سیاسی است. دغدغه‌ی آموزش صحیح این عقاید و شیوه‌های تاثیرگذار آموزش آن به کودکان و نوجوانان، از آن نیز مهم‌تر بوده است. در همه جوامع، بخش بزرگی از این رسالت، بر عهده ادبیات آن سرزمین است. در این میان هر کدام از شاعران و نویسندگان، با شیوه‌های خاص خود، سهمی در تربیت اخلاقی این گروه دارند؛ اما طبعاً هر شیوه‌ای مقبول و مطبوع واقع نخواهد شد. این پژوهش با تکیه بر شیوه توصیفی ـ تحلیلی سعی کرده با جست و جو در اشعار مهدوی یحیی علوی فرد، موضوع مهدویت و خصواصاً چگونگی بیان، و ارائه این موضوع را به کودک و نوجوان بررسی کند. علوی فرد موضوع ظهور را در آثارش به عنوان یکی از مهم‌ترین اصول عقاید شیعی، ترویج می‌کند. شیوه او با سبک خاص زبان هنری‌اش همراه است؛ اسلوب او در سروده‌های مهدوی‌، اینگونه است که برای ارتباط عمیق‌تر با مخاطب، از روایت و نقل داستان بهره می‌برد، او در این سروده‌ها، ضمن رعایت ارتباطی پیرنگ‌وار، مقصود خود را در ابتدای شعرش بیان نمی‌کند و مخاطب را پرسشگرانه با جریان شعر همسو می سازد، سروده‌هایش را به احادیث معتبر، مستند می‌سازد‌، مستقیماً از منجی نام نمی‌برد، به گوشه‌ای از ظلم و نابرابری در جهان اشاره می‌کند، ذهن کودک و نوجوان را نسبت به این نابرابری‌ها و بی‌عدالتی‌ها، به سوال وامی‌دارد، و با خبر آمدن یک منجی نجات‌بخش، ضمن اینکه ذهن مخاطب را درگیر سوالی بی‌جواب نمی‌کند، به او امیدواری و مثبت‌اندیشی می‌بخشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Study and Analysis of the Subject of Mahdism and ‎the Artistic Ways of Conveying It to Children and ‎Adolescents in the Works of Yahya Alavifard

نویسندگان [English]

  • Seyed hamze Mousavi 1
  • Zarintaj Varedi 2
1 Graduated from Shiraz University
2 shraz univercity
چکیده [English]

One of the most important concerns of any society is the moral-religious education of children and adolescents. Undoubtedly, this education is more acceptable to the children and adolescents when it is accompanied with artistic delight found in a musical and literary tone. The subject of "Mahdism" is one of the topics that has a special place in the Shia religion, and a number of poets and writers have tried to create poems or stories for children and adolescents about this topic.
Yahya Alavifard is one of the poets who pays special attention to this topic in several poetry collections and tries to use special artistic techniques in the structure and content of his poems to convey this concept to children and adolescents. It is the aim of this article to examine these literary aspects in his poetry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • children and adolescents' poetry
  • Mahdism
  • Yahya Alavifard
  • artistic ‎method of conveyance ‎

مراجع

ابراهیمی، جعفر (شاهد). (1381). وقتی سایه‌ها سنگ می‌شوند. تهران: سوره‌ی مهر.
ایزدی، فاطمه. (1394). بازتاب مهدویت در متون ادبی کودک و نوجوان دهه‌های 70-90. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
باباجانی، علی. (1386). آشنایی با پایگاه‌ها و مراکز مهدویت. قم: فرهنگ کوثر.
بهاءالدین علی‌بن‌عیسی، اربلی. (1379). کشف الغمه. ج3، قم: رضی.
پوروهاب، محمود. (1392). نسیم و قاصدک. قم: بوستان کتاب.
حافظی، علیرضا. (1368). گفت‌و‌شنود در بررسی و شناخت ادبیات کودک و ادبیات نوجوان. تهران: شمع.
حکیمی، محمود؛ کاموس، مهدی. (1391). مبانی ادبیات کودک و نوجوان. تهران: آرون.
حیدری ابهری، غلامرضا. (1391).  https://iqna.ir/009sjv
سلاجقه، پروین. (1387). از این باغ شرقی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
صافی گلپایگانی، لطف‌الله. (1340). منتخب‌الاثر فی الامام الثانی عشر. قم: مؤسسه‌ی السیده‌المعصومه.
صدوق، محمدبن‌علی. (1363). کمال‌الدین و تمام‌النعمه. مصحح علی‌اکبر غفاری، ج 1، قم: مؤسسه‌ی النشرالاسلامی.
طاهری‌ماه‌زمینی، نجمه. (1396). «بررسی مضامین اشعار انتظار در شعر بعد از انقلاب اسلامی». ادبیات پایداری، شماره‌ی ۱۷، صص ۱۷۹- 200.
قزل‌ایاغ، ثریا. (1389). ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن. تهران: سمت.
عظیمی، کاظم. (1390). درآمدی بر ادبیات مهدویت و اجزای آن. قم: مجله‌ی دین و ارتباطات
علوی‌فرد، یحیی. (1387الف). بهار ماندنی، مجموعه‌شعر آیینی برای کودکان و نوجوانان. تصویرگر سیدحسن موسوی قم: بوستان کتاب.
ـــــــــــــــ. (1389). خدا کند همیشه جنگ باشد، مجموعه‌شعر نوجوان با موضوع دفاع مقدس. مشهد: بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس خراسان شمالی.
ـــــــــــــــ. (1390). محمد دوباره می‌آید: مجموعه‌شعر نوجوان مهدوی. تصویرگر سمیه بیگدلی، قم: زائر.
ـــــــــــــــ. (1391). هدیه برای همه، شعر کودک. تهران: معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه.
علوی‌مقدم، مهیار؛ بهرامیان، زهرا. (1389). «بررسی واژه‌شناختی زبان ‌شعر «انتظار». ادبیات پایداری، سال1، شماره‌ی 2، صص 219-238.
کرمانی، علیرضا. (1378). «مفهوم ادبیات دینی برای کودکان». پژوهش‌نامه‌ی‌ ادبیات کودک و نوجوان، سال 5، شماره‌ی2، پیاپی 17، صص 20-29.
مجلسی، محمدباقربن‌محمدتقی. (1360). بحارالانوار. ج 52، مصحح محمدباقر بهبودی، تهران: کتابچی.
محدثی، جواد. (1386). هنر دینی. تهران: مؤسسه‌ی بوستان کتاب.
محمدبن‌ابراهیم‌بن‌جعفرالکاتب. (1355). الغیبه نعمانی. تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران: مکتبه‏ی صدوق.
محمدبن‌حسن‌بن‌علی‌بن‌حسن. (1369). غیبه طوسی. تصحیح عبادالله سرشارطهرانی و علی‌احمد ناصح. قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
محمدی، محمد. (1378). روش‌شناسی نقد ادبیات کودکان. تهران: سروش.
میرزاییان، مصطفی. (1383). «شعر کودک: نقدی بر تعاریف «ادبیات دینی کودک»: ناتوان در شناخت مفهوم و دریافت مصداق‌ها». گوهران، سال 2، شماره‌ی1، پیاپی 3، صص 118- 125.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 04 آذر 1400
  • تاریخ بازنگری: 11 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 25 اردیبهشت 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار