تحلیل مجموعه ‏مقالات منتشرشده در مجله‏ ی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز با تکیه بر موضوع، الگوی نظری، مولفان پرتکرار و منابع پر استناد (20 شماره‏ی نخست)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

2 کارشناس ارشد حقوق بین الملل و کارشناس پژوهشی دانشگاه شیراز

10.22099/jcls.2022.44172.1938

چکیده

مجله ‏ی مطالعات ادبیات کودک وابسته به مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، تنها مجله‏ی علمی‌پژوهشی مطالعات ادبیات کودک در زبان فارسی است که از سال 1388 در قالب دوفصلنامه منتشر شده و تحقیقات دانشگاهی این حوزه را در اختیار پژوهشگران قرار داده است. باتوجه‌به اهمیت این مجله در تحولات پژوهشی و همچنین جایگاه آن در نشان‌دادن سیر تحقیقات و کاستی‏های آن در ادبیات کودک و نوجوان، در این مقاله پس از تنظیم پیکره‏ای از 145 مقاله‏ی منتشرشده‏ در بیست شماره‏ی مجله (1388 تا 1398) در قالب word، به‌صورت جستجوی هم‌زمان یارانه‏ای و دستی، پژوهش‏ها از منظرهای نوع اثر، الگوی نظری و موضوع بررسی شده است. همچنین، منابع پراستناد مقالات و پژوهشگران، شاعران و نویسندگان پرارجاع مقالات و وابستگی دانشگاهی پژوهشگران مشخص شده ‏است. نتایج نشان می‏دهد عمده‏ی مقالات با محوریت متون ادبی معاصر نوشته شده، همچنین بیش از نیمی از مقالات از الگوی نظری خاصی پیروی نکرده است. از منظر گونه‏شناسی، 70 % مقالات به تحلیل آثار منثور داستانی پرداخته و شعر و دیگر حوزه‏ها کمتر در پژوهش‏ها بازنمود داشته است. نکته‏ی دیگر اینکه در مجموع مقالات، بیش از 2800 منبع کاربرد داشته که از آن میان کتاب‏های معصومیت و تجربه، تاریخ ادبیات کودکان ایران، ادبیات کودکان و نوجوانان، ویژگی‏ها و جنبه‏ها و روش‏شناسی نقد ادبیات کودک و نوجوان، منابع پراستناد تحقیقات ادبیات کودک و نوجوان بوده است. همچنین از مؤلفان فعال، در حوزه‏های نظری مربوط به تعاریف، سیر و مبانی ادبیات کودک و نوجوان، مرتضی خسرونژاد، محمدهادی محمدی و ثریا قزل‌ایاغ بیشترین ارجاع را در مقالات داشته‏اند. در حوزه‏ی شعر کودک نیز بیشترین استناد به آرا و آثار پروین سلاجقه و علی‏اصغر سیدآبادی صورت گرفته است. نویسندگان مقالات، از بین شاعران کودک و نوجوان به: مصطفی رحماندوست و جعفر ابراهیمی و از خالقان آثار داستانی فرهاد حسن‏زاده و هوشنگ مرادی‌کرمانی، بیش از دیگران توجه داشته‌اند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Articles Published in Journal for ‎Children’s Literature Studies (the First 20 Issues) with ‎an Emphasis on Subject Matter, Theoretical ‎Framework, Frequent Authors and Highly Cited ‎Sources

نویسندگان [English]

  • Mohamad Moradi 1
  • sedigheh Mohamadi Hosein Abadi 2
1 Shiraz University
2 Shiraz University
چکیده [English]

In recent decades, with the recognition of the significance of children’s literature in academia, many institutes in Iran and around the world have turned their attention to the criticism and analysis of works related to the world of children. One of the influential institutes in the field of criticism and theory of children’s literature is the Center for Children’s Literature Studies established in 2005 in Shiraz University. The activities of this center have led to the development of university programs for children’s and adolescents’ literature and its curriculum in 2009 and 2010 (Khosrownejad & Atashi, 2019: 24; Maktabifard, 2016: 26-27). The research-based perspective of this center was accelerated with the publication of a research journal known as Journal for Children’s Literature Studies in 2010 (Maktabifard, 2016: 27). Since then, findings of university critics have been published for those interested in children’s literature through this biannual journal.
Considering the influence of this center on the expansion and direction of theory and criticism of children’s literature, the present research analyzes the articles in the first 20 issues of this journal in order to identify the changes in the subject matter and the perspectives of the researchers and critics in the field of children’s literature, as well as to analyze the sources, subjects and works used by researchers, and to offer suggestions in the related fields to researchers and scientific committee of the journal.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Journal of Children’s Literature Studies
  • Shiraz University
  • research ‎articles
  • children’s and adolescents’ literature
  • methodology
  • citation

مراجع

آقانوری، نعیمه؛ غلامحسین‏زاده، نعیمه. (1395). «تحلیل آماری-رویکردی پژوهش‏های حوزه‏ی ادبیات پایداری». ادبیات پایداری دانشگاه کرمان، دوره‏ی 8، شماره‏ی 15، صص 1-29.
ایران‏منش، زهرا. (1399). «گذری بر آسیب‏شناسی ادبیات کودکان و نوجوانان». مجموعه‌مقالات ششمین همایش ملی پژوهش‏های نوین در حوزه‏ی زبان و ادبیات ایران، صص 1-19.
پولادی، کمال. (1387). بنیادهای ادبیات کودک. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
حجازی، بنفشه. (1374). ادبیات کودکان و نوجوانان ویژگی‏ها و جنبه‏ها. تهران: روشنگران.
حجوانی، مهدی. (1389 الف). «بررسی تحلیلی سیر نقد ادبیات کودک و نوجوان در ایران با نگاهی آسیب‏شناسانه به قالب‏های نقد». مطالعات ادبیات کودک، دوره‏ی 1، شماره‏‏ی 1، صص 75- 99.
ـــــــــــــــ. (1389 ب). زیبایی‏شناسی ادبیات کودک. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
خسرونژاد، مرتضی. (1387). دیگرخوانی‏های ناگزیر، رویکردهای نقد و نظریه‏ی ادبیات کودک. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ــــــــــــــــــ. (1395). «دانشگاهی‌شدن ادبیات کودک: مبناهای نظری، هدف‏ها و آسیب‏ها». گفتگو با مرتضی خسرونژاد، به کوشش امین ایزدپناه، پژوهشنامه‏ی ادبیات کودک و نوجوان، سال 17، شماره‏ی 1، پیاپی 69، صص 5- 25.
خسرونژاد، مرتضی؛ آتشی، لاله. (1398). «آسیب‏شناسی پایان‏نامه‏های کارشناسی‌ارشد دانشجویان ادبیات کودک (بررسی کاستی‏ها و خطاهای رایج)». مطالعات ادبیات کودک، دوره‌ی 10، شماره‌ی 1، صص 23–56.
رضوی، عبدالحمید؛ مسنن‌فارسی، حسین. (1389). «وضعیت استناد در پژوهشنامه و کتاب ماه کودک و نوجوان». مطالعات ادبیات کودک، سال 1، شماره‏ی 2، صص 71-100.
صدیقی، مصطفی. (1395). «طرحی برای سامان دادن به پایان‏نامه‏های ادبیات کودک: درون‌متن و برون‌متن». پژوهشنامه‏ی ادبیات کودک و نوجوان، سال 17، شماره‏ی 1، پیاپی، 69، صص 59-67.
علی‏زاده، ناصر؛ نایبی، علی‌رضا. (1397). «نقد و تحلیل محتوایی مقالات مجله‌ی ادب فارسی دانشگاه تهران از منظر علم‏سنجی». ادب فارسی، دوره‌ی 8، شماره‌ی 2، صص 219- 235.
غلامی‏نژاد، محمدعلی؛ قبول، احسان. (1386). «آسیب‏شناسی پایان‏نامه‏های زبان و ادبیات فارسی». پژوهشنامه‏ی ادب عرفانی (گوهر گویا)،دوره‏ی 1، شماره‏ی 1، صص181-191.
فتوحی، محمود. (1390). آیین نگارش مقاله‏ی علمی‌پژوهشی. تهران: سخن.
قزل‌ایاغ، ثریا. (1392). ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن (مواد و خدمات کتابخانه برای کودکان و نوجوانان). تهران: سمت.
مکتبی‏فرد، لیلا. (1395). «مطالعات آکادمیک ادبیات کودک: پل یا گسست؟».پژوهشنامه‏ی ادبیات کودک و نوجوان، سال 17، شماره‏ی 1، پیاپی 69، صص 26-33.
نظری، علی‏اشرف. (1396). روش پژوهش و نگارش علمی. تهران: دانشگاه تهران.
سامانه‌ی بررسی مقالات مجله‌ی شعرپژوهی https://jcls.shirazu.ac.ir/
سایت مرکز مطالعات کودک دانشگاه شیراز https://ccls.shirazu.ac.ir/
سایت سرفصل دروس دفتر گسترش–وزارت علوم، تحقیقات وفناوریhttp://gostaresh.msrt.ir 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 خرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 15 شهریور 1401
  • تاریخ پذیرش: 19 شهریور 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار