بازتاب تجارب زیستی کودکان‌کار در آثار خودنوشت آنها در مجلّه‌ی عروسک سخنگو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته-ی کارشناسی ارشد ادبیات کودک و نوجوان، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران،

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

10.22099/jcls.2023.46384.1966

چکیده

کودکان در محیط‌های اجتماعی مختلف و تعاملات و مناسباتی که با افراد دیگر دارند، تجربیاتی را از سر می‌گذرانند که از آن‌ها با عنوان تجارب زیستی نام برده می‌شود. این تجارب که در شکل‌گیری شاکله‌ی ذهنی، قضاوت‌ها و رفتار آنان تأثیرگذار است، باعث می‌شود هنگامی که درصدد نگارش نوشته‌های خود برمی‌آیند، این تجارب را منعکس سازند. ازآنجاکه مجله‌ی عروسک سخنگو برای کودکان فرصتی را فراهم آورده است تا در مقام نویسنده به تولید ادبیات برای خود بپردازند، در این پژوهش ارتباط محتوایی میان آنچه که کودکانِ کار در این مجله نگاشته‌اند با تجربیات زیستی آن‌ها موضوع تحلیل قرار گرفته است. برای این منظور، در پژوهش حاضر با یاری‌گرفتن از نظریه‌ی جان دیویی درباره‌ی رابطه‌ی تجارب زیستی افراد با آثاری که می‌آفرینند؛ سه اثر خودنوشت کودکان کار که در این نشریه منتشر شده، تحلیل شده است. سپس برای اینکه مشخص شود این نوشته‌ها تجارب زیستی کودکان کار را منعکس می‌سازند یا خیر، برای هرکدام از آن‌ها پرسش‌های متفاوتی در قالب مصاحبه‌های کتبی تنظیم شده و در اختیار نویسندگان قرار گرفته است. علی‌رغم اینکه برخی از کودکان در پاسخ‌دهی به پرسش‌ها از افشای واقعیت طفره رفتند یا آن را انکار کردند، یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که محتوای این دسته از آثار خودنوشت به تبع شرایط مختلف کودکان کار در جامعه و محیط خانواده به‌گونه‌ای آشکارا و یا پنهان، منعکس‌کننده و برآمده از تجارب زیستی و در مواردی نیز عقده‌های فروخورده‌ی آن‌هاست. 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The reflection of child laborers' lived experiences in their autobiographical works in Aroosak-e-Sokhangoo magazine

نویسندگان [English]

  • Haniyeh panahipour 1
  • Ghodratollah Taheri 2
1 M.A in Child and Adolescent Literature, Persian Language and Literature, Faculty of Letters and Human Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
2 Faculty member of Persian Language and Literature, Faculty of Letters and Human Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Children in various social settings and through their interactions and relationships with others, undergo a series of experiences known as lived experiences. These experiences, which contribute to the development of children's mindsets, judgment, and behavior, cause to reflect in children's writings when they want to write their own writings. As Aroosak-e-Sokhangoo magazine allows children to create literary works as writers for themselves, this study analyzes the content relationship between what child laborers wrote there and their lived experiences. To this end, the present study examines three autobiographical works of child laborers in this magazine based on John Dewey's theory on the relationship between people's lived experiences and the works they create. The child laborers as writers were then provided with different questionnaires in the form of written interviews to determine whether these writings reflected their lived experiences or not. Even though some children avoided revealing or denied the truth while answering the questions, the research findings suggest that the content of this category of autobiographical works, depending on child laborers' conditions in society and family settings, openly or covertly reflects and emerges from their lived experiences and sometimes they are from their hidden traumas and complexes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • autobiographical works
  • lived experiences
  • John Dewey
  • Aroosak-e-Sokhangoo
  • child laborers
آموزگار، محمدحسن. (1391). فلسفه و مکتب‌های تربیتی. تهران: دانشگاه علامه ‌طباطبایی.
اتکینسون، ریتا. ال و دیگران. (1383). زمینه‌ی روانشناسی. ترجمه‌ی محمدتقی براهنی و دیگران، ج2، تهران: رشد.
ارجی، علی‌اصغر. (1393). «دست‌نوشته‌های غیرساختاری کودکان، زیرمهارتی برای انشاءنویسی». کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره‌ی 200، صص 12-16.
اقبال‌زاده و همکاران. (1381). «مبانی نقد دست‌نوشته‌های کودکان». کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره‌ی 55، صص 7-15.
اکبری، ابوالقاسم و مینا اکبری. (1395). آسیب‌شناسی اجتماعی. تهران: رشد و توسعه.
برونو، فرانک. (1384). فرهنگ توصیفی روانشناسی. ترجمه‌ی فرزانه طاهری و مهشید یاسایی، تهران: ناهید.
پورافکاری، نصرت‌الله. (1382). فرهنگ جامع روانشناسی-روانپزشکی و زمینه‌های وابسته انگلیسی-فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
حسنی، آرمان. (1400). «باران». عروسک سخنگو، شماره‌ی 326، اردیبهشت و خرداد، ص 165.
حسینی، سیدحسن. (1385). کودکان کار و خیابان (مجموعه تحلیل‌های آسیب‌های اجتماعی در ایران). تهران: سلمان.
خلعتبری لیماکی، مصطفی. (1393). آئین‌های باران‌خواهی و آفتاب‌خواهی در فرهنگ عامه. تهران: طهوری.
دیویی، جان. (1399). هنر به‌منزله‌ی تجربه. ترجمه‌ی مسعود علیا، تهران: ققنوس.
ذبیحی، سهیل. (1400). «در آینده چه‌کاره شوی؟». عروسک سخنگو، شماره‌ی 326، ادیبهشت و خرداد، ص 159.
رفیع‌پور، فرامرز. (1387). آناتومی جامعه (مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی کاربردی). تهران: شرکت سهامی انتشار.
صفاری‌نیا، مجید. (1399). آسیب‌شناسی اجتماعی. تهران: ارسباران.
عطایی، پروانه. (1400). «اگر معلم بودی». عروسک سخنگو، شماره‌ی 326، اردیبهشت و خرداد، ص 156. 
کردبچه‌چنگی، مریم. (1391). تأثیر قصه‌گویی بر انسجام و پیوستگی دست‌نوشته‌های کودکان. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
کریمی، عبدالعظیم. (1379). کودک و خانواده. تهران: مؤسسه‌ی فرهنگی منادی تربیت.
کوئن، بروس. (1395). مبانی جامعه‌شناسی. ترجمه‌ی غلامعباس توسلی و رضا فاضل، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
لاری و دیگران. (1398). «ادراک معلمان از عوامل مؤثر بر ارتباط معلم-دانش‌آموز: تحلیل پدیدارشناسی». نوآوری‌های آموزشی، شماره‌ی 70.
مرادی، اکرم و دیگران. (1394). «بررسی سلامت اجتماعی کودکان کار مراجعه‌کننده به مراکز مردم‌نهاد حمایت از حقوق کودکان تهران در سال 1393». دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دوره‌ی 14، صص 977-988.
معین، محمد. (1360). فرهنگ فارسی. ج1، تهران: امیرکبیر.
مؤذن، غزاله. (1395). سبک‌شناسی لایه‌ای داستان‌های کودک‌نگاشت؛ بررسی موردی مجموعه کتاب‌های آفتاب و مهتاب. پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد دانشگاه بین‌المللی امام‌رضا ‌علیه‌السلام.
Hohr, H. (2013)."The Concept of Experience by John Dewey Revisited:   Conceiving, Feeling and ‘‘Enliving’’". Studies in philosophy and Education, 32(1): 25-38.
Mălureanu, F & Enachi-Vasluianu, L. (2021). "Teachers’ influence on students in their lifelong development". society, Integration, education Proceedings of the International Scientific Conference, Volume II, 340-347.