بررسی ظرفیّت های سینمایی رمان دود پشت تپه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه گیلان

2 دانشجوی دکتری دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

بررسی جنبه‌های سینمایی آثار ادبی، امری است که حدود یک دهه است که به‌طور جدّی بدان پرداخته‌اند. در این تلاش، نویسندگان، از دو زاویه‌ی متفاوت روایی یا بلاغی به متون ادبی نگریسته‌اند. عناصر روایی شامل بررسی مواردی چون پیرنگ، شخصیّت‌پردازی و گفتگو هستند و عناصر بلاغی نیز مواردی چون، نما، میزانسن، تدوین و .. را در بر می‌گیرند. در پژوهش حاضر سعی شده است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و رویکرد میان رشته‌ای، متن داستان مورد بحث، از هر دو زاویه‌ی مذکور، مورد کنکاش قرار گیرد. در فرایند این پژوهش، اهمیّت اصول و قواعد سینما از یک سو و تطابق آن با عناصر و ارکان ادبیات، از سوی دیگر، مورد بررسی قرار گرفته است تا بتوان از این طریق، میان لایه‌های پنهان و آشکار معانی متون و ظرفیّت‌های نمایشی آن‌ها، رابطه برقرار کرد. بدین منظور، پس از تعریف مختصری از اقتباس و تفاوت‌های بیانی و تصویری ادبیات و سینما، عناصر سینمایی تعریف شده‌اند و سپس، این عناصر، در متن، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cinematic Techniques in Smoke Behind the Hill (Narration and Stylistics)

نویسندگان [English]

  • Fakhri Rasouli Geravi 1
  • Fereshteh Shah Sanam 2
1 Guilan University
2 Hakim Sabzevari University
چکیده [English]

 
 

Rasouli Geravi* F. Shahsanam**

           Guilan University                 Hakim Sabzevari's University       
Abstract
Cinematic techniques of literary works have been studied in the past decade. In this paper we look at cinematic features of Mohammad Reza Bairami's novel, Smoke Behind the Hill from two aspects of narration and stylistics. The narrative aspect consists of plot, characterization and dialogue. Also scene, setting and sound are analyzed to see their cinematic potentials. The method is descriptive-analytical and interdisciplinary using techniques from cinema to discuss different aspects of the novel.
 
 
 
* PhD Candidate of Persian Language and Literature, rasooli_1361@yahoo.com
** PhD Candidate of Persian Language and Literature,shahsanam_fereshte@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: image
  • novel
  • cinematic features
  • narrative
  • setting
  • Smoke Behind the Hill
  • Mohammad Reza Bairami
آرمر، آلن. (۱۳۷۵). فیلم‌نامه‌نویسی برای سینما و تلویزیون. ج۲، ترجمه‌ی عبّاس اکبری، تهران: حوزه‌ی هنری.
احمدی، بابک. (۱۳۹۱). از نشانه‌های تصویری تا متن؛ به سوی نشانه‌شناسی ارتباط دیداری. تهران: مرکز.
بایرامی، محمّدرضا. (۱۳۹۱). دود پشت تپّه. تهران: قدیانی.
بلکر، آروین آر. (۱۳۸۸). عناصر فیلم‌نامه‌نویسی. ترجمه‌ی محمّد گذرآبادی، تهران: هرمس.
بیشاب، لئونارد. (۱۳۸۳). درس‌هایی درباره‌ی داستان‌نویسی. ترجمه‌ی محسن سلیمانی، تهران: سوره‌ی مهر.
جان تنی، لوییس. (۱۳۸۱). شناخت سینما. ترجمه‌ی ایرج کریمی، تهران: روزنگار.
جهانگیریان، عبّاس. (۱۳۸۷). «اقتباس؛ راه طی‌شده، مسیر پیشِ رو»، در مجموعه‌مقالات اوّلین هم‌اندیشی سینما و ادبیات، گردآوری علی اربابی، تهران: فرهنگستان هنر، صص۱۰۳-۱۱۴.
حسینی، حسن. (۱۳۷۸). مشت در نمای درشت. تهران: سروش.
حنیف، محمّد. (۱۳۸۳). قابلیت‌های نمایشی شاهنامه. تهران: سروش.
حیاتی، زهرا. (۱۳۸۳). «تطبیق داستان شیخ صنعان با الگوی فیلمنامه». پژوهش‌های ادبی، ش۳، صص۴۵-۶۴.
ــــــــــــ . (۱۳۸۵). «ظرفیّت‌های تصویری شاه سیاه‌پوشان از دیدگاه شگردهای سینمایی». پژوهش‌های ادبی، ش۱۱، صص۵۵-۸۰.
ــــــــــــ . (۱۳۸۸). بازآفرینی تصویرهای مثنوی و غزلیّات شمس در سینما. رساله‌ی تحصیلی، دانشگاه تربیت مدرّس.
ـــــــــــ . (۱۳۹۱). «مقایسه‌ی استعاره‌ی ادبی و استعاره‌ی سینمایی با شواهدی از شعر فارسی». پژوهش‌های ادبی، س۹، ش۳۸، صص۳۵-۵۸.
ـــــــــــ . (۱۳۹۳). «نقد مطالعات تطبیقی اقتباس در پژوهش‌های ادبی و سینمایی ایران». نقد ادبی، س۷، ش۲۷، ص۶۹-۹۷.
خیری، محمّد. (۱۳۸۴). اقتباس برای فیلمنامه. تهران: سروش.
داگلاس، استریت. (۱۳۸۳). رمان‌های کودکان، فیلم‌های کودکان. ترجمه‌ی فتّاح محمّدی، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
داواک، سسمو. (۱۳۵۲). «پازولینی، فلورستانو واچینی و دیگران». سینما، ترجمه‌ی کامران شیردل، ش۵، صص۵و۶.
سینگر، لیندا. (۱۳۸۳). بازنویسی فیلم‌نامه. ترجمه‌ی عبّاس اکبری، تهران: سوره‌ی مهر.
ضابطی جهرمی، احمد. (۱۳۷۸). ساختار سینما و تصاویر شعری شاهنامه. تهران: کتاب فردا.
مارتین، والاس. (۱۳۸۲). نظریّه‌های روایی. ترجمه‌ی محمّد شهبا، تهران: هرمس.
محسنی، مرتضی و علیرضا پورشبانان. (۱۳۸۸). «وجوه اقتباس سینمایی از سیرالعباد سنایی». ادب‌پژوهی، ش۹، صص۱۲۹-۱۵۰.
مک‌کی، رابرت. (۱۳۹۲). داستان، ساختار، سبک و اصول فیلم‌نامه‌نویسی. ترجمه‌ی محمّد گذرآبادی، تهران: هرمس.
میرصادقی، جمال. (۱۳۸۵).عناصر داستان. تهران: سخن.
نوبل، ویلیام. (۱۳۸۵). راهنمای نگارش گفت‌وگو. ترجمه‌ی عبّاس اکبری، تهران: سروش.
ویل، یوجین. (۱۳۶۵). فنّ سناریونویسی. ترجمه‌ی پرویز دوایی، تهران: نقش جهان.
هاشمی، محسن. (۱۳۹۰). فردوسی و هنر سینما: بررسی قابلیّت‌های نمایشی شاهنامه‌ فردوسی. تهران: علم.
Eikhenbaum, Boris. (1973).«Literature and Cinema» in Russian Formalist: A Collection of Articles and Texts in Translation. Edited by Stephen Bann and John Bowlt. Edinburg University Press.
Mast, Gerald. (1983). Film/ Cinema/ Movie: A Theory of Experience. Chicago: University of Chicago Press.
Şerban, Adriana & Lavaur, Jean-Marc. (2011). Traduction et médias audiovisuels. Villeneuve: Presses Universitaire de Septentrion.