نشانه شناسی لایه ای تصویر روی جلد رمان های نوجوان(مجموعه‌ی رمان نوجوان امروز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات کودک و نوجوان

چکیده

نشانه‌شناسی دانشی است که درآن نشانه‌ها، مطالعه، شناسایی و دسته‌بندی می‌شوند. قرارگرفتن تصویر در یک قاب آن را به متنی تبدیل می‌کند که کارکرد نشانه‌ای و دلالت‌گر پیدا می‌کند و می‌توان لایه‌های متفاوت را در آن واکاوی کرد.در آثاری که برای نوجوانان آفریده شده گاهی تنها تصویرکتاب، تصویر روی جلد است. با توجه به این که مخاطب این تصویرها نوجوانانند، و توان درک مفاهیم پیچیده و پنهان را دارند؛ می‌توان در این تصاویر استعاره‌های تصویری، نشانه‌شناسی و انتزاع را بازیابی کرد.در این مقاله به نشانه‌شناسی لایه‌ای تصویر روی جلد چهار اثر برگزیده‌ی مجموعه‌ی رمان نوجوان امروز از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می پردازیم و تلاش می‌کنیم با کشف رابطه‌ی درون خود متن تصویری و نیز رابطه‌ی آن با متن نوشتاری، لایه‌های متفاوت رمزگانی را به خوانش بگیریم.به نظر می‌رسد در این چهار اثر، تصویرگر در طرح روی جلد به خوانش لایه‌های روایی متن پرداخته و تلاش کرده است با توجه به ساختار و گونه‌ی متن نوشتاری، متن تصویری جامعی را پیش چشم مخاطب بگسترد و لایه‌های معنایی متعددی را معرفی کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Layer Semiotics of Young Adult’s Fiction Covers (Novel Series of Today’s Young Adults)

نویسندگان [English]

  • Atefeh Jamali 1
  • Tahereh Sheikhi 2
1 Hormozgan University
2 Hormozgan University
چکیده [English]

Layer Semiotics of Young Adult’s Fiction Covers (Novel Series of Today’s Young Adults)
 
T. Sheykhi**          A. Jamali*        
Hormozgan University
 
Abstract
Semiotics is a science in which signs, are studied, identified and classified. Framing the picture converts it to a text with an indicator and signifier function, in which various layers can be explored. Sometimes, in the adolescents’ books, the only available picture for the entire book is the cover picture.  Since the audiences of these pictures are young adults and they are capable of understanding complex and hidden concepts; the pictorial metaphors, semiotics and abstraction can be retrieved. In this paper, the layer semiotics of the cover picture of four novels, (the chosen works of the novel series for today’s young adults published by Institute for the Intellectual Development of children and young adults) are considered in order to read different layers of codes using the inner relation of pictorial text to the written text. In these four novels, it seems that the illustrator of the cover photo has read the narrative text and has attempted to spread up a comprehensive pictorial text in order to introduce several semantic layers to the audience by taking the structure and type of the written text into account.
Keywords: .



* Assistant  Prof  of Persian Language and Literature, jamali.atefeh@gmail.com


** MA student of Children's Literature, sheykhi_bahar@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Layer Semiotics
  • Picture Semiotics
  • Cover picture
  • Young adults Novel (novel series of today’s young adults)
قرآن مجید. (1369).ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای، قم: الهادی.
آلن، گراهام. (1380). بینامتنیت. ترجمه‌ی پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
اکرمی، جمال‌الدین. (1389). کودک و تصویر جستارهایی در تصویرگری کتاب­های کودکان و نوجوانان. تهران: سروش.
اکو، امبرتو. (1378). «سطوح تجزیه­ی رمزگان سینما». ساخت‌گرایی، نشانه‌شناسی، سینما. گردآوری بیل نیکولز، ترجمه‌ی علاءالدین طباطبایی، تهران: هرمس.
ایتن، جوهانز. (1374). کتاب رنگ. ترجمه­ی محمدحسین حلیمی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بروس، میراندا ومیت فورد. (1388). فرهنگ مصور نمادها و نشانه­ها در جهان. ترجمه‌ی ابوالقاسم دادور و زهرا تاران، تهران: کلهر، با همکاری دانشگاه الزهراء.
ترهنده، سحر. (1394). آیا کتاب نوجوانان به تصویر نیاز دارد؟. مجموعه مقالات پنجمین همایش ادبیات کودک و نوجوان دانشگاه شیراز، صص305-331.
تشکری، پریسا و کاشانی، مجید. (1393). ویترین؛ مجموعه مقالاتی درباره‌ی تاریخ طراحی جلد کتاب در ایران. تهران: فرهنگسرای میردشتی.
جمالی، عاطفه و خجسته، فرامرز.(1393). «بررسی کارکرد فانتزی در کلیشه‌زدایی (با تحلیل داستان‌های برگزیده‌ی پس از انقلاب اسلامی)». مجله مطالعات ادبیات کودک، سال5، شماره1، صص1-26.
چندلر، دانیل. (1387). مبانی­نشانه­شناسی. ترجمه‌ی ­مهدی ­پارسا، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر.
حسن­زاده، فرهاد. (1389). هستی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
حسنوند، محمدکاظم و دیگران. (1384). «بررسی نگاره آزمودن فریدون پسرانش را از منظر نشانه‌شناسی لایه­ای». هنرهای زیبا، شماره24، صص97-104.
حقیقی، ابراهیم و شافعی، فیروز. (1384). «طراحی جلد کتاب در ایران». فصل‌نامه نشان، فصل‌نامه هنر، گرافیک، شماره 7 ، صص 30-41.
خانیان، جمشید. (1389). عاشقانه­های یونس در شکم ماهی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
رادپور، فاطمه. (1383). «ضرورت رنگ در تصویرسازی ادبیات کودکان». کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره 85، صص 126-127.
رادمنش، شبنم و شعیری، حمیدرضا. (1392). بررسی نشانه-­ معناشناختی رابطه­‌ی عنوان و نقاشی؛ مطالعه موردی "تداوم خاطره"، اثر سالوادور دالی و "جیغ"، اثر ادوارد مونش». فصل‌نامه علمی-پژوهشی نقد ادبی، شماره24، صص 7-30.
سجودی، فرزان. (1390 ). نشانه‌شناسی کاربردی. تهران: علم.
ـــــــــــــــ (1388). نشانه شناسی؛ نظریه و عمل. تهران: علم.
شعیری، حمیدرضا. (1392). نشانه‌معنا‌شناسی دیداری. تهران: سخن.
ــــــــــــــــــ (1388). «از نشانه‌شناسی ساختگرا تا نشانه-معناشناسی گفتمانی». فصل‌نامه نقد ادبی، سال2، شماره2، صص31-51.
شعیری، حمیدرضا و فونتی، ژاک. (1393). «رویکرد نشانه‌معناشناختی نگاه در عکس(دو اثر از ایران معاصر)». تحلیل نشانه­معناشناختی ­تصویر، زیر نظر حمیدرضا شعیری، تهران: علم، صص143-178.
شوالیه، ژان و گربران، آلن. (1387). فرهنگ نمادها. ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی، ج 3و5، تهران: جیحون.
ضیمران، محمد. (1383). نشانه‌شناسی هنر. تهران: قصه.
عبدی، ناهید. (1390). درآمدی برآیکولوژی:  نظریه­ها و کاربردها. تهران: سخن.
قایینی، زهره. (1390). تصویرگری کتاب­های کودکان. تهران: موسسه فرهنگی هنری پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان.
کالر، جاناتان. (1388). بوطیقای ساختارگرا. ترجمه‌ی کورش صفوی، تهران: مینوی خرد.
کلهر، مژگان. (1389). دختری با روبان سفید. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
لوشر، ماکس. (1373). روان‌شناسی رنگ‌ها. ترجمه‌ی ویدا ابی‌زاده، تهران: درسا.
گیرو، پی یر. (1392).  نشانه‌شناسی. ترجمه‌ی محمد نبوی، تهران: آگاه.
مشتاق‌پور، مرضیه و شریفی، شهلا. (1392). «تحلیل گفتمان شعر سوره تماشا بر اساس نشانه‌شناسی لایه­ای». دومین همایش ملی آموزش زبان فارسی و زبان‌شناسی، صص1-13.
ممیز، مرتضی. (1377). «نقاشی وگرافیک: درباره طراحی روی جلد». گفت‌وگوی فیروزه صابری با مرتضی ممیز، مجله بخارا، شماره1، صص281-289.
نامور مطلق، بهمن. (1390). درآمدی بر بینامتنیت. تهران: سخن.
نورتون، دونا.(1382). شناخت ادبیات کودک، گونه‌ها و کاربردها از روزن چشم کودک. ترجمه‌ی منصوره راعی و دیگران. تهران: قلمرو.
www.bookycity.org 26:اسفند1388