بررسی عوامل و نشانه‌های راوی اعتمادناپذیر در رمان نوجوان وقتی مژی گم شد و اثرگذاری آن بر عنصر غالب معرفت‌شناسانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران.

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران.

4 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

10.22099/jcls.2022.40890.1885

چکیده

بررسی عوامل و نشانه‌های راوی اعتمادناپذیر در رمان نوجوان وقتی مژی گم شد و اثرگذاری آن بر عنصر غالب معرفت‌شناسانه
 
                       مهدیه رحیمی‌نژاد*           ایوب مرادی**
مصطفی گرجی***        علی میرزایی****
 
چکیده
وجود تکنیک‌های روایی و نکات فنی در متن، به‌ویژه متنی که برای مخاطبان کم‌سن نگاشته شده است، ضرورت نقد و بررسی متون را بیش‌ازپیش آشکار می‌کند. در این ‌میان بررسی راوی اعتمادناپذیر در رمان نوجوان اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا نویسنده قصد دارد با ایجاد تناقض و عدم قطعیت و تعلیق در متن با استفاده از راوی نامعتبر، خواننده‌ی نوجوان را از مخاطب پذیرای متن به منتقد آگاه تبدیل کند. این پژوهش با استفاده از شیوه‌ی توصیفی‌تحلیلی، به بررسی علل و شواهد اعتمادناپذیری راوی و تأثیرگذاری آن بر وجه معرفت‌شناسانه در رمان نوجوان وقتی مژی گم شد از حمیدرضا شاه‌آبادی می‌پردازد تا بدین ‌وسیله با گره‌گشایی از تعلیقات و تناقضات موجود در متن، گامی در راستای افزایش توانایی خوانش انتقادی خوانندگان نوجوان بردارد. حاصل پژوهش نشان می‌دهد که از یک سو عواملی همچون کودک‌بودن، درگیری شخصی راوی در داستان و فاصله‌ی نگرشی راوی با شخصیت‌های داستان با نشانه‌های محتوایی مانند گزارش ناکافی دادن، تناقض میان واقعیت‌های داستانی و دیدگاه راوی و اعتراف‌های راوی به دروغ‌گویی خویش باعث کاهش اعتماد مخاطب در قبال راوی می‌شود و از سوی دیگر، این داستان که بیشتر به شناخت و کشف علل و عوامل حوادث داستان می‌پردازد، در بعد معرفت‌شناسانه برجسته‌تر است و راوی ‌اعتمادناپذیر با تناقضاتی که در متن ایجاد می‌کند، وسیله‌ای است که این شناخت و معرفت را به‌ چالش‌ می‌کشد و آن را امری نسبی قلمداد می‌کند.
 
 
* دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور mahdiyehrahiminezhad1361@gmail.com
** دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران ayoob.moradi@pnu.ac.ir (نویسنده‌ی مسئول)
*** استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران gorjim111@yahoo.com
**** دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران ali.pedrammirzaei@gmail.com
 
 
تاریخ دریافت مقاله: 5/4/1400                               تاریخ پذیرش مقاله: 3/3/1401
 
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Facts and Symptoms of an Unreliable Narrator in the Adolescent Novel "When the Mizi Lost" And its impact on the dominant epistemological element

نویسندگان [English]

  • Mahdiyeh Rahiminejad 1
  • Ayoob Moradi 2
  • Mostafa Gorji 3
  • Ali(pedram) Mirzaie 4
1 PhD student in Persian language and literature, Payame Noor University, tehran, iran.
2 Associate Professor of Persian Language and Literature, Payame Noor University, Tehran, Iran
3 Professor of Persian Language and Literature, Payame Noor University, tehran, iran.
4 Associate Professor of Persian Language and Literature , Payame Noor University, tehran, iran.
چکیده [English]

The existence of validity techniques and technical considerations in the text, especially the text written for the adolescent audience, reveals the necessity of critique and review of literature more than ever. In the meantime, the investigation of the unreliable narrator becomes more important in a teenage novel. Because the author intends to turn the adolescent from an audience to a well-informed critic by creating contradictions, uncertainties and suspension of text using invalid narrator. This study, using descriptiveanalytical method, investigates the causes and evidence that narrator was unreliable and effects of it on the epistemological aspect of the adolescent novel When mozhi lost by Hamidreza Shahabadi and using the existing contradictions and contradictions in the text to take a step forward to increase the critical reading abilities in adolescent readers. The result shows that from one hand, factors such as being children, the narrator's personal conflict with story characters, with content signs, such as the insufficient reporting, the contradiction between the story realities and the narrator's point of view and the narrator's confessions to lying leads to a reduction in the audience's trust towards the narrator. On the other hand, the story, which is more of the recognition and discovery of causes and factors of the story of the story, stands out in the epistemological dimension. And the unreliable narrator, with the contradictions who creates in the text, is a mean that challenges that cognition and knowledge and considers it relative.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Hamidreza Shahabadi
  • When mozhi lost
  • unreliable narrator
  • epistemology
  • adolescent audience
بامشکی، سمیرا. (1391). روایت‌شناسی داستان‌های مثنوی. تهران: هرمس.
پاینده، حسین. (1390). داستان کوتاه در ایران. ج3، تهران: نیلوفر.
پرینس، جرالد. (1391). روایت‌شناسی: شکل و کارکرد روایت. ترجمه‌ی محمد شهبا، تهران: مینوی خرد.
تودوروف، تزوتان. (1382). بوطیقای ساختارگرا. ترجمه‌ی محمد نبوی، تهران: آگاه.
تولان، مایکل. (1393). روایت‌شناسی درآمدی زبان‌شناختی-انتقادی. ترجمه‌ی سیدفاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران: سمت.
جلالی‌پندری، یدالله؛ پاک‌ضمیر، صدیقه. (1390). «ساختار روایت در لالایی‌های ایرانی».  مطالعات ادبیات کودک، شماره‌ی4، صص 1-32.
رشیدی، صفوراالسادات؛ یحیایی، محمد. (1392). «بررسی چگونگی زاویه‌ی دید و انواع راوی در داستان‌های خردسالان». نثرپژوهی ادب فارسی، دوره‌ی16، شماره‌ی33، صص133-151.
ریمون‌کنان، شلومیث. (1387). روایت داستانی: بوطیقای معاصر. ترجمه‌ی ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
شاه‌آبادی، حمیدرضا. (1398). وقتی مژی گم شد. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
عبداللهیان، فائقه؛ رضی، احمد. (1390). «عنصر روایت در ترانه‌های کودکانه‌ی مصطفی رحمان‌دوست».  مطالعات ادبیات کودک، شماره‌ی4، صص 103-124.
قاسم‌زاده، سیدعلی؛ خدادادی، فضل‌الله. (1396). «عناصر ساختاری و معیارهای بازشناسی بی‌اعتباری راوی در روایت‌گری». روایت‌شناسی، شماره‌ی 1، صص 173-174.
لاج، دیوید. (1386). نظریه‌ی رمان: رمان پست‌مدرنیستی. گزینش و ترجمه‌ی حسین پاینده، تهران: نیلوفر.
لوته، یاکوب. (1388). مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمه‌ی امید نیک‌فرجام، تهران: مینوی خرد.
لینت‌ولت، ژپ. (1390). رساله‌ای در باب گونه‌شناسی روایت-نقطه‌ی دید. ترجمه‌ی علی عباسی و نصرت حجازی، تهران: علمی و فرهنگی.
مرادپور دزفولی، ندا؛ کامیاب، مرجان. (1394). «ایدئولوژی و گفتمان روایی در رمان نوجوان وقتی مژی گم شد». نهمین همایش بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران، صص 6988-7008.
مک‌هیل، برایان. (1383). «گذر از مدرنیسم به پسامدرنیسم در ادبیات داستانی». مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان (برایان مک‌هیل، لیندا هاچن، پتریشیا و...). گزینش و ترجمه‌ی حسین پاینده، تهران: نیلوفر.
ـــــــــــــ. (1392). داستان‌های پسامدرنیستی. ترجمه‌ی علی معصومی، تهران: ققنوس.
میرصادقی، جمال. (1387). راهنمای داستان‌نویسی. تهران: سخن.
Booth, W.C. (1983). The Rhetoric of Fiction. Chicago: University of Shicago Press.
Kenan, Rimmon. Shlomith. (2002). Narrative Fiction. Sccond Editicn. London and New York. Routledge.
Phelan, J. (2005). Living to tell about it: A rhetoric and ethics of character narration. Cornell University Press.