کودکانه ها در کاریکلماتورهای پرویز شاپور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه گیلان

چکیده

پرویز شاپور- پدر کاریکلماتور ایران- از معدود چهره‌هایی است که توانست در دو حوزه‌ی طنز کلامی و ترسیمی، تصاویری شاعرانه، طنزآمیز و کودکانه بیافریند و هم‌زیستی مسالمت‌آمیزی بین خود با طبیعت و اشیاء بی‌جان برقرار کند که اغلب صورتی فانتزی، شیطنت‌آمیز و کودکانه دارد. در هشت کتاب او با عنوان قلبم را با قلبت میزان می‌کنم، این کودکانه‌ها به شش صورت و اغلب با زیرساختی فانتزی دیده می‌شوند که عبارتند از: ۱. همذات‌پنداری؛ ۲. بازی‌ها؛ ۳. شیطنت‌ها؛ ۴. استدلال‌های کودکانه؛ ۵. آرزوهای کودکانه؛ ۶. تصاویر کاریکاتوری کودکانه. افزون بر این، سیر کودکانه‌ها در هشت‌کتاب شاپور سیری نزولی است؛ اما هیچ‌گاه ترک نمی‌شود. از میان کودکانه‌هایش، هم‌ذات‌پنداری بیش‌تر غلبه دارد. مقاله‌ی حاضر در نظر دارد با تحلیل محتوایی، از نوع استقرای تام، مجموعه‌ی هشت‌کتاب شاپور بررسی کند و ضمن معرفی کوتاه شاپور و فضای کودکانه‌هایش، به ارتباط مثلثی شاپور با کودک، متن کودکانه و فن‌ کودکانه‌نویسی او بپردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Childlike Images in Parviz Shapour΄s Cari-kalamaturs

نویسندگان [English]

  • Ali Safaei
  • Leila Darvish Alipour Astaneh
Guilan University
چکیده [English]

 
 
 

Safaei* L. Darvishalipour Astaneh**

Guilan University
 
Abstract
Parviz Shapour (1302 -78) the father of Iran΄s Cari-kalamaturs (a portmanteau word consisting of caricature and kalame, word in Persian—usually a one line satirical sentence in Persian) is one of the few people who have who created childlike, satirical imagery, in prose as well as in drawing thus bridging the gap between himself, nature and still life in a mostly fantastic, clever and childlike way. In his book entitled, I Will Synchronize my Heart with Yours, he uses these childlike expressions within a fantastical structure in six different ways: 1) empathy, 2) games, 3) humor, 4) childish logic, 5) wishes, 6) childlike Caricatures. These childlike images tend to decrease in his works but they never end; empathy is the dominant technique. This paper is a descriptive study of his collection of six books and analyzes the triangle of Shapour's connection with the child, childlike texts and childlike techniques of writing.
      
 
 
* Assistant Prof. of  Persian Language & Literature, Safaiy@Gmail.com
** M. A. Student of Persian Language & Literature, Ldarvishalipur@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Cari-kalamatur
  • Child
  • Fantasy
  • Parviz Shapour.      
اصلانی، محمدرضا. (1387).  فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز. تهران: کاروان.
افروز، غلامعلی. (1389). مباحثی در روان‌شناسی و تربیت کودکان و نوجوانان. تهران: انجمن اولیاء مربیان.
جیمز، آلیسون؛ کریس جنکیس و آلن پروت. (1385). جامعه‌شناسی دوران کودکی. تهران: ثالث.
حجوانی، مهدی. (1389). زیبایی‌شناسی شعر کودک. تهران: سخن.
خسرونژاد، مرتضی. (1387). دیگرخوانی‌های ناگزیر، رویکردهای نقد و نظریه‌ی ادبیات کودک. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
سلاجقه، پروین. (1387). از این باغ شرقی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
شاپور، پرویز. (1387). قلبم را با قلبت میزان می‌کنم. (مجموعه‌ی هشت‌کتاب کاریکلماتور). تهران: مروارید.
ضیایی، محمدرفیع. (1388). کتاب طنز 3. به اهتمام عبدالجواد موسوی. تهران: سوره‌ی مهر.
طالبیان، یحیی و فاطمه تسلیم جهرمی. (1388). «ویژگی‌های زبان طنز و مطایبه در کاریکلماتورها». مجله‌ی فنون ادبی، دانشگاه اصفهان، سال 1، شماره‌ی 1، پاییز و زمستان، صص 15-24.
فتوحی، محمود. (1385). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
قزل‌ایاغ، ثریا. (1388). ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن. تهران: سمت.
گرین، جاناتان. (1387). پندنامه‌ی غرغریون. مترجم: محمدعلی مختاری، تهران: ویستار.
متیوز، گرت. بی. (1387). «داستان‌های تفننی- فلسفی». ترجمه‌ی روحیه نظیری‌پور. دیگرخوانی‌های ناگزیر: مرتضی خسرونژاد، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صص359-365.
نظری، نجمه. (1389). «پایین‌آمدن درخت از گربه» (نگاهی به کاریکلماتورهای شاپور). مجله‌ی مطالعات زبانی‌بلاغی، دانشگاه سمنان، سال 1، شمار‌ی 1، صص141-160.
نیکولایوا، ماریا. (1387). «بزرگ‌شدن، دو راهی ادبیات کودک». مترجم: غزال بزرگمهر. دیگرخوانی‌های ناگزیر: مرتضی خسرونژاد، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صص 539-497.