بررسی همپیوندی متن و تصویر در شش داستان دفاع مقدس کودکان بر اساس نظریه‌ی پری نودلمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه مازندران

چکیده

تصویر یکی از عناصر اساسی کتاب‌های کودکان است که نظریه‌پردازان بسیاری از جمله پری نودلمن به کارکرد آن توجه نشان داده‌اند. . از نظر وی، یک تصویر خوب شش گونه اطلاعات را به مخاطب منتقل می‌کند. در گونه‌ی اول و دوم که ابتدایی‌ترین کارکرد تصویر محسوب می‌شود، تصویر در راستای متن حرکت کرده و اطلاعات موجود در متن را تأیید می‌کند. در سه گونه‌ی دیگر که اصلی‌ترین کارکرد تصویر محسوب می‌شود، تصویر فراتر از متن حرکت می‌کند و اطلاعاتی را بر متن می‌افزاید. وی معتقد است برخی تصاویر نارسایی دارند و حتی از پتانسیل تأیید کردن اطلاعات متن نیز برخوردار نیستند. این مقاله در نظر دارد، تصاویر شش داستان دفاع مقدس کودکان را بر اساس نظریه‌ی نودلمن بررسی کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در این داستانها، تصاویر یا معادل بصری واژگان را ارائه می‌دهند و پیام متن را تأیید می‌کنند یا نارسایی و کم‌کاری دارند و حتی از قابلیت تأیید کردن اطلاعات موجود در متن نیز برخوردار نیستند. تصاویر این داستانها نتوانسته‌اند متناسب با ظرفیت متن، اطلاعاتی فراتر از متن در اختیار مخاطب کودک قرار دهند و پیام متن را تقویت کنند. بنابراین، مطابق نظریه‌ی نودلمن، اکثر تصاویر این داستان ها در ابتدایی‌ترین حالت انتقال اطلاعات قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Relationship between Text and Pictures in Six Holy Defense Stories Based on Perry Nodelman’s Views

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Pirouz
  • Sarvenaz Malek
  • Mohaddeseh Fotovat
Mazandaran University
چکیده [English]

 
A Study of Relationship between Text and Pictures in Six Holy Defense Stories Based on Perry Nodelman’s Views
 
G. Pirouz*         S. Malek**        M. Fotovvat***
Mazandaran University
 
Abstract
Illustration is a key element in children’s books and many theorists have paid attention to its functions. Perry Nodelman opines that one of the aspects in evaluating illustration is the link between text and illustration that draws attention to its function in terms of how to transfer information to child audience. He believes that a good illustration transfers six types of information to the audience. The first and second types confirm information existing in the text. The other four categories add information to text. He believes some illustrations are insufficient and don’t even have the potential of verifying the information in the text. This paper studies the illustrations of six stories of holydefense for children based on Nodelman's views. The results indicate that the illustrations either confirm the massage of text, or are insufficient not having the ability to verify information in the text. The illustrations cannot give information to child’s audience beyond the text to enhance the message of the text. Thus based on Nodelman’s views, most of the illustrations in these stories are in primary stage in transferring information. On the other hand, it seems as if long detailed texts on holy defense don’t allow authors to conduct proper visual information in innovative ways.




* Associate Prof. of Persian Language and Literature, pirouz_40@yahoo.com


** PHD. of Persian Language and Literature, malek.sarvenaz@yahoo.com


*** MA. of Persian Language and Literature, fotovvat1970@chmail.ir

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Perry Nodelman
  • Children's Stories
  • Holy Defense
  • Picture Books
  • Text and Illustration Link
آبیار، نرگس. (۱۳۸۵). کلاه‌خود. به تصویرگری امیر نساجی، تهران: شاهد.
اقبالی، پرویز. (۱۳۹۰). تبیین رابطه‌ی متن و تصویر در تصویرسازی کتاب‌های کودک در ایران از سال ۱۳۴۰ تا سال ۱۳۸۰. پایان‌نامه‌ی دکتری دانشگاه شاهد.
اکرمی، جمال‌الدین. (۱۳۸۶). نخلی برای تو. به تصویرگری جمال‌الدین اکرمی، تهران: شاهد.
بنی‌اسدی، محمدعلی. (۱۳۹۱). تصویرگری کتاب کودک. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ترهنده، سحر. (۱۳۸۸). «رابطه‌‌ی ناگزیر میان متن و تصویر». کتاب ماه کودک و نوجوان، ش۱۴۴، صص۷۱-۷۸.
حسام‌پور، سعید و همکاران. (۱۳۹۳). «تارنمای برهم‌کنشانه‌ی متن و تصویر با بررسی تطبیقی کتاب‌های برتر داستانی تصویری ایرانی و خارجی (بر پایه‌ی‌ نظریه‌ی ماریا نیکولایوا و کارول اسکات)». مطالعات ادبیات کودک، س۵، ش۲، صص۲۵ -۵۴.
حسن‌بیگی، ابراهیم. (۱۳۷۸). قمقمه‌ی آب. به تصویرگری مهدی نوری، تهران: محراب قلم.
حمیدی شریف، وداد. (۱۳۷۷). «ادبیات کودک و نوجوان در ترازوی نقد». نشریه‌ی گزارش، ش۹۴، صص۶۶-۷۷.
خورشاهیان، هادی. (۱۳۸۶). باران در بهشت. به تصویرگری امیر جعفری و امیر طباطبایی، تهران: شاهد.
شفیعی، شهرام. (۱۳۸۰). خانه‌ای روی شیشه. به تصویرگری الهام کاظمی، مشهد: آستان قدس رضوی.
طاهباز، سیروس. (۱۳۷۳). بچه‌ها و کبوترها. به تصویرگری سیمین شهروان، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان.
علائی، افسانه. (۱۳۸۹). بررسی ارتباط متن و تصویر در تصویرسازی کتاب‌های کودک. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه هنر.
غفاری، سعید. (۱۳۷۹). گامی در ادبیات کودک و نوجوان. تهران: دبیزش.
قایینی، زهره. (۱۳۹۰). تصویرگری کتاب‌های کودکان: تاریخ، تعریف‌ها و گونه‌ها. تهران: مؤسسه‌ی فرهنگی هنری پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان.
محمدی، محمدهادی. (۱۳۷۸). روش‌شناسی نقد ادبیات کودک. تهران: سروش.
ناصرالاسلامی، ندا. (۱۳۸۷). رابطه‌ی نوشتار با تصویر در کتاب‌های داستانی کودکان در دور‌ه‌ی معاصر ایران. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه شاهد.
نودلمن، پری. (۱۳۷۹). «کیفیت تأثیر کتاب‌های مصور». پژوهش‌نامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، ترجمه‌ی عباس نادری قطب‌الدین، ش۲۲، صص۴۵-۵۵.
ــــــــــــ . (۱۳۸۶). «تصاویر، کتب مصور و مخاطب». کتاب ماه کودک و نوجوان، ترجمه‌ی بنفشه عرفانیان، ش۷و۸، پیاپی۱۱۷، صص۸۵-۹۴.
ــــــــــــ‌ . (۱۳۸۷). «سبک به مثابه‌ی معنا». کتاب ماه کودک و نوجوان، ترجمه‌ی بنفشه‌ی عرفانیان، ش۸و۹، پیاپی۱۲۹، صص۷۴-۸۴.
ــــــــــــ و همکاران. (۱۳۸۷). «لذت و گونه‌ی ادبی؛ ژرف‌اندیشی‌هایی درباره‌ی ادبیات داستانی کودک»، در دیگرخوانی‌های ناگزیر. به‌کوشش مرتضی خسرونژاد، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ـــــــــــــ . (۱۳۸۸). «دلالت تصاویر بر وقایع و تأثیر توالی تصاویر بر معنا». کتاب ماه کودک و نوجوان، ترجمه‌ی بنفشه عرفانیان، ش۱۴۲، صص۹۵-۱۰۴.
ـــــــــــــ . (۱۳۸۹الف). «پیوند واژگان و تصاویر». کتاب ماه کودک و نوجوان، ترجمه‌ی بنفشه عرفانیان، ش۱۱، پیاپی۱۵۵، صص۸۹-۹۵.
ـــــــــــ . (۱۳۸۹ب). «پیوند واژگان و تصاویر». کتاب ماه کودک و نوجوان، ترجمه‌ی بنفشه عرفانیان، ش۱۲، پیاپی۱۵۶، صص۸۸-۹۷.
ـــــــــــ . (۱۳۸۹ج). «ضرباهنگ روایت در تصویر». کتاب ماه کودک و نوجوان، ترجمه‌ی بنفشه عرفانیان، ش۲، پیاپی۱۵۸، صص۸۳-۹۰.
ـــــــــــ . (۱۳۸۹د). «رخسار بی‌پرده». کتاب ماه کودک و نوجوان، ترجمه‌ی بنفشه عرفانیان، ش۳، پیاپی۱۵۹، صص۱۰۰-۱۰۴.
ـــــــــــــــــ . (۱۳۹۲). «بیننده‌ی نهفته: گمانه‌زنی‌هایی درباره‌ی آنچه کتاب‌های تصویری کودک از خوانندگان خود می‌خواهند انجام دهند و آنکه از خوانندگان خود می‌خواهند باشند». روشنان. ترجمه‌ی سمانه قاسمی و گلبو مهاجر، دفتر پانزدهم، صص۳۲-۴۹.
ـــــــــــــــــــ . (۱۳۹۳). «چگونگی، اما نه چیستی و چرایی». پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان. ترجمه‌ی سودابه شکرالله‌زاده و فاطمه فرنیا، ش۱۰، صص۵۱-۵۸.
Doonan, Jane. (1993). Looking at pictures in picture books. England: Thimble press.
Moebius, William. (1986). “Introduction to picturebook codes word & Image”. A Jornal of verbal / Visual Enquiry. V. 2, Issue z, PP. 141-158.
 Neumeyer, Peter F. (1990). “How picturebooks mean: the case of chris Van Allsburgs”. Children’s Literature Association Quaterly 15/no.1, PP. 2-8.
Nodelman, Perry. (2008). The Hidden Adult: Defining Children’s Literature. Johns Hopkins University Press.