بررسی افسانه ی دژ هوش ربا بر مبنای نظریه ی برونو بتلهایم

واعظی دهنوی, نجمه; خامنه باقری, طاهره; جعفری, سعدی

doi:10.22099/jcls.2016.3925

بررسی افسانه ی دژ هوش ربا بر مبنای نظریه ی برونو بتلهایم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجو/ دانشگاه فردوسی مشهد

² استادیار ادبیات و زبان فرانسه/ دانشگاه فردوسی مشهد

³ استادیار و مدیر گروه زبان و ادبیات فرانسه/ دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد.

10.22099/jcls.2016.3925

چکیده

چکیده

افسانه ها در دنیای ادبیات کودک از جایگاه خاصی برخوردار هستند. چرا که علاوه بر جنبه ی سرگرمی و کمک به قوه ی تخیل کودک، به کمک سمبل ها و کنایه هایی که در دل خود دارند به ذهن ناخودآگاه کودک نفوذ کرده و بسیاری از تنش های درونی، عقده های اودیپی، رقابت های خواهر و برادری را تسکین داده، درمان می نمایند و به سوالهای جنسی کودک پاسخ می دهند. علاوه بر این، راه کارهایی برای زندگی و مقابله با مشکلات پیش رو نیز ارائه می دهند. پژوهش حاضر نگاهی است از دریچه روانکاوی به یک افسانه ی ایرانی با نام افسانه ی دژ هوش ربا برگرفته از مثنوی معنوی مولانا جلال الدین بلخی که در دهه ی 30 توسط صبحی مهتدی بازنویسی شده است. در این پژوهش، سمبل های موجود در این افسانه بر اساس روانکاوی برونو بتلهایم ، یکی از روانکاوان برجسته کودک، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20088647.1396.8.2.7.7

عنوان مقاله [English]

A Study of ‘Hooshroba Castle’ Fairy Tale According to Bruno Bettelheim’s Theories of Child Psychoanalysis

نویسندگان [English]

Najmeh Vaezi Dehnavi ¹
Tahereh Khamene Bagheri ²
Saadi Jafari ³

¹ Ferdowsi University of Mashhad

² Ferdowsi University of Mashhad

³ Islamic Azad University of Mashhad

چکیده [English]

Vaezi* T. khamene Bagheri *^*

Ferdowsi University of Mashhad

Jafari*^**

Islamic Azad University of Mashhad

Abstract
Fairy tales play an important role in the world of children’s literature. Not only are they amusing for children, and help nurture their imagination, but also they sink deep in their unconscious and alleviate or treat a lot of internal conflicts, oedipal complexes and sibling rivalries. The symbolism and allusions lying within these fairy tales have an evident role for children looking for answers of sexual nature. Furthermore, these childhood stories seem to offer them solutions when dealing with problems and challenges of the future. This study is a psychoanalytic approach to the Iranian fairy tale, the ‘Hooshroba Castle’ as introduced in Rumi’s Masnavi and re-written by Sobhi Mohtadi. The symbols of the fairy tale are discussed based on Bruno Bettelheim’s theories of child psychoanalysis as a very prominent child psychologist.

* MA Student in French Language and Literature, najmehvaezi@gmail.com
** Assistant of French Language and Literature, tkbagheri@um.ac.ir
*** Assistant e of French Language and Literature, sadijafari@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

Keywords: Bruno Bettelheim
Fairy tale
"Hooshroba Castle"
Psychoanalysis
Symbol

مراجع

بتلهایم، برونو. (۱۳۸۹). کاربردهای افسون. ترجمه‌ی کاظم شیوا نظری، تهران: دستان.

خسرونژاد، مرتضی. (۱۳۸۲). معصومیت و تجربه؛ درآمدی بر فلسفه‌ی ادبیات کودک. تهران: مرکز.

سگال، رابرت آلن. (۱۳۸۹). اسطوره. ترجمه‌ی فریده فرنودفر، تهران: بصیرت.

عباسی، سکینه. ( ۱۳۸۹). «نقد و بررسی قصه‌ی گنبد سفید». فصل نامه‌ی علمی‌پژوهشی کاوش‌نامه، ش۲۰، صص۲۰۳-۲۲۴.

عظیمی، مرضیه و مریم حسینی. (۱۳۹۵). «تحلیل قصه‌های پریان ایرانی براساس آرای بتلهایم». فصل‌نامه‌ی فرهنگ و ادبیات عامه، س۴، ش۹، صص۸۳-۱۰۳.

فروید، زیگموند. (۱۳۳۸). تعبیر خواب. ترجمه‌ی ایرج پورباقر، تهران: آسیا.

ــــــــــــــ. (۱۳۴۹). زندگی من و پسیکانالیز. ترجمه‌ی ابراهیم امانت، تهران: شهریار.

قزل‌ایاغ، ثریا. (۱۳۹۳). ادبیات کودک و نوجوان و ترویج خواندن. تهران: سمت.

مرادپور، ندا. (۱۳۹۱). «شگردهای تمرکززدایی در قصه‌های ایرانی».پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.

محمدی، محمدهادی و زهره قائینی. (۱۳۷۹). تاریخ ادبیات کودکان ایران. تهران: چیستا.

معین، محمد. (۱۳۸۶). فرهنگ فارسی. تهران: فردوس.

مهتدی، فضل‌الله. (۱۳۳۶). دژ هوش‌ربا. تهران: امیرکبیر.

ـــــــــــــــ. (۱۳۹۱). افسانه‌های کهن ایرانی. گردآورنده محمد قاسم‌زاده، تهران: هیرمند.

Marie-Louise von Franz. (2007). L'Interprétation des contes de fées (Jacqueline Renard). réed. Albin Michel.

Sigmund Freud. (2011). La sexualité infantile. Paris, Payot, coll. "Petite Bibliothèque Payot" n^o 790.

ـــــــــــــ. (1938). Résultats, idées, problèmes, Paris, Presses Universitaires de France.

Bruno Bettelheim. (2015). Agora, l'encyclopédie libre [en ligne]. Fondation Agora, 1990- [consulté le 20 mai 2015]. Disponible sur http://agora.qc.ca/thematiques/mort/dossiers/bettelheim_bruno.

Louisette Badie. (2011). Interprétation des contes de fées. Disponible sur http://www.etudier.com/dissertations/ Interprétation-Des-Contes-De-Fées/136050.html, cosulté le [10 septembre 2016].

Karen Zelan, Bruno Bettelheim. (1993). Perspectives : revue trimestrielle d’éducation comparée, Paris, UNESCO : Bureau

international d’éducation), vol. XXIII, n° 1-2, p. 83-100.