نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشگاه یزد Europa-Universität Flensburg
چکیده
این مقاله برآنست تا پس از معرفی بوم‌فمنیسم با کاربستش در ادبیات کودک ایران جنبه‌های جدیدی از آن را آشکار کند. رابطه‌ی زن‌ـ‌طبیعت کانون بررسی پژوهش‌های بوم‌فمنیسم است. دو دیدگاه جوهرگرا و ساخت‌گرا برای تفسیر این رابطه وجود دارد. بوم‌فمنیسم سه موضع مختلف در برابر این رابطه اتخاذ می‌کند: تقویت، تضعیف و یا بازنگری در آن. البته، توجه به بدن به عنوان چاره‌ای برای برون‌رفت از اختلاف نظرها بر سر جوهرگرایی و ساخت‌گرایی مطرح شد. به‌رغم اختلاف‌نظرها، بوم‌فمنیست‌ها بر سر مبارزه با منطق چیرگی، تکثّرگرایی و رویکردهای چندفرهنگی، تأکید بر تنوع، و ارتباط انواع مختلف تعدی با یکدیگر توافق دارند. پس از تبیین اصول بوم‌فمنیسم، دلینگ، دلینگ نوشته‌ی زهره پریرخ و به تصویرگری لیسا جمیله برجسته و دو دوست اثر هدا حدادی در این چارچوب بررسی می‌شوند. دلینگ، دلینگ رابطه‌ی زن‌ـ‌طبیعت را به شکلی سنتی، غیرنقّاد و بدون به‌چالش‌کشیدن آن بیان می‌کند. همین رویکرد سنتی در رابطه‌ی متن و تصویر نیز آشکار است. مضمون متن و تصویر پیرامون رابطه‌ی مادر، دختربچه و عناصر طبیعی و تلاش انسان برای مهار نیروی طبیعت است و هر دو ویژگی‌های مادرانگی سنتی را به زن و طبیعت نسبت می‌دهند. اما دو دوست تأویلی متفاوت از این رابطه به دست می‌دهد که در برهم‌کنشی فعّال و افزاینده‌ی متن و تصویر نیز نمود یافته است. در این کتاب تصویرها به جای رنگ از عناصر طبیعی تشکیل شده‌اند و رابطه‌ی زن‌ـ‌طبیعت غالباً به دور از برتری‌جویی انسان بر طبیعت تصویر شده و به تقویت رابطه‌ی زن‌ـ‌زن و توجه به بدن و مفاهیم انتزاعی چون عشق می‌انجامد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
An Introduction to Ecofeminism: Alternative Ecofeminist Readings of Diling-a-DiLing and Two Friends
نویسنده [English]
- Massih Zekavat
Europa-Universität Flensburg; Yazd University
چکیده [English]
After a pioneering attempt in introducing the tenets of ecofeminism in Persian, I will contend that this critical approach can facilitate a novel understanding of Persian literary tradition by reading two works of children’s literature. Ding-a-Ling written by Zohreh Parirokh and illustrated by Lisa Jamileh represents a traditional depiction of the woman-nature relationship through succumbing to several of its biases. A similarly traditional outlook is also governing the relationship between the text and illustrations where the latter slavishly follows the details of the former without introducing any digressions. According to both the text and illustrations, the relationship of a mother, her daughter and nature, that is to say the human-nature rapport, is geared toward the subordination of nature, while maternal and feminine qualities as traditionally conceived are attributed to nature and women. Hoda Hadadi’s Two Friends, on the contrary, takes a very different approach to conceptualizing the woman-nature relationship. This alternative perspective is also evident in the creative and interactive relationship between the text and illustrations. Two Friends employs various natural elements including leaves and seeds to create the collage of its illustrations. The woman-nature relationship does not seek domination over nature and is not merely founded upon anthropocentrism. Instead, it reinforces the woman-woman relationship, and foregrounds body, emotions, passions and such abstract notions as love.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: ecofeminism
- picturebooks
- Hoda Hadadi’s Two Friends
- Zohreh Parirokh and Lisa Jamileh’s Ding-a-Ling
)