بررسی محتوایی اشعار کودکانه ی پروین دولت آبادی بر قایق ابرها و گل بادام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

ستاد گسترش زبان فارسی وایرانشناسی وزارت علوم

چکیده

در این مقاله مجموعه‎یاشعار کودکانه‌ی پروین دولت‌آبادی از کتاب بر قایق ابرها و گل بادام (مجموعه 284 شعر برای کودکان) بررسی و تحلیل محتوایی شده و مفاهیم گوناگون در آن مشخص گردیده است. مجموعه‌ی مضامین موجود در شش محور اصلی خلاصه شده است: مضامین طبیعت‌گرایانه، مضامین سرگرم‌کننده و لذت‌بخش، مضامین سیاسی- اجتماعی، مضامین دینی، مضامین آموزشی- علمی و مضامین‌تربیتی- اخلاقی. فراوانی هر مضمون در اشعار این کتاب مشخص شده و  سپس هر مضمون تحلیل و بر اساس معیارهای علمی به نقاط ضعف و قوت اشعار پرداخته شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که اشعار کودکانه‌‎ی پروین دولت‌آبادی از جهت محتوایی چه وضعیتی دارد. با بررسی مفاهیم گوناگون روشن شد مهم‌ترین مضمون اشعار کودکانه‎یدولت‌آبادی «امید» است که این مضمون با ‌ترکیب عنصر «خیال» برجسته‌ترین مشخصه‌ی شعر او به شمار می‌رود. توانمندی دولت‌آبادی در درآمیختن زبان کودکانه با مفهوم دنیای کودکی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Content Analysis of Parvin Dolatabadi’s Poems for Children, Bar Qayeq-e Abrha and Gol-e Badam (On the Boat of Clouds and Almond Blossoms)

نویسنده [English]

  • Zahra Ostadzadeh
ستاد گسترش زبان فارسی وایرانشناسی وزارت علوم
چکیده [English]

 
 

Ostadzadeh*

Academic Member in Persian Language and Literature Section, Center
 of International Scientific Cooperation Ministry
of Science, Research & Technology
 
 
Abstract
In this paper Dolatabadi’s poems for children from her collection of poetry for children entitled   Bar Qayeq-e Abrha and Gol-e Badam (284 poems) are analyzed. The themes used in her poetry are classified under six basic categories: “nature oriented”, “amusing and delightful”, “political-social”, “religious”, “pedagogical-scientific”, and “educational-ethical”. The number of each of these themes is specified, and then analyzed. The strength and weakness of the poems are discussed. In short, one would conclude that the most important theme in Dolatabadi’s poems for children is “hope” which is mixed with “imagination”. Her great artistry is in mixing the language of childhood with the world of childhood.
 
 
 
 
 
* Instructor of Teaching Persian to Speakers of other languages, Zahra.ostadzadeh@gmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Children's Poetry
  • hope
  • Imagination
  • Parvin Dolatabadi
  • Poetic theme

مراجع

آقایاری، خسرو. (1375). آشنایی با ادبیات کودکان و معیارهای نقد و بررسی کتاب. تهران: سرآمد کاووش.
آیزنبرگ، نانسی. (1384). رفتارهای اجتماعی کودکان. ترجمه‌ی بهار ملکی، تهران: ققنوس.
احمدی، حسن و بنی‌جمالی شکوه‌السادات. (1384). روان‌شناسی رشد. تهران: پردیس 57.
بلالی، رقیه. (1379). «گفت‌وگو از جعفر قربانی». بخش گفت‌وگو، کتاب ماه کودک و نوجوان، سال 3، شماره‌ی 11، ص12-15.
حکیمی، محمود. (1384). سخنی درباره ادبیات کودکان و نوجوانان. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
حکیمی، محمود و کاموسی، مهدی. (1384). مبانی ادبیات کودک و نوجوان. تهران: آرون.
خسرونژاد، مرتضی. (1382). معصومیت و تجربه. تهران: مرکز.
دولت‌آبادی، پروین. (1377). بر قایق ابرها. تهران: رهگشا.
دولت‌آبادی، پروین. (1378). گل بادام. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
زرقانی، سیدمهدی و عباسپور نوقانی، محبوبه. (1386). «بررسی محتوایی شعر کودک در دهه هفتاد (گروه‌های سنی الف، ب و ج)». مجله‌ی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی مشهد، شماره‌ی 159، صص169-194.
سادات اخوی، سیدمحمد. (1378). «مرزشناسی ادبیات دینی». کتاب ماه کودک و نوجوان، سال 2، شماره‌ی 21، صص6-9.
سیدآبادی، علی‌اصغر. (1378). «ادبیات کودک و رویکردهای جدید به دین». پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، سال 5، شماره‌ی 17، صص10-19.
 ـــــــــــــــــ. (1380). در حاشیه شعر. تهران: ویژه نشر.
سهرابی، معصومه. (1372). ملاک‌های ارزشیابی کتاب‌های کودکان و نوجوانان. تهران: شورای کتاب کودک.
قزل‌ایاغ، ثریا. (1381). «اما و اگرهای ورود ادبیات کودک به دنیای سیاست». پژوهش‌‌نامه ادبیات کودک و نوجوان، سال 8، شماره‌ی 31، صص81-99.
کاموسی، مهدی. (1384). «پرسش‌های بنیادین در ادبیات کودک». کتاب ماه کودک و نوجوان، سال 8، شماره‌ی 11، ص123-129.
کیانوش، محمود. (1352). شعر کودک در ایران. تهران: آگاه
ماتسویی، تاداشی. (1363). ویرایش کتاب‌های کودکان. امامی، گلی، تنظیم از آتش جعفرنژاد، تهران: شورای کتاب کودک، چاپ آتلیه.
ماسن، پاول هنری و دیگران. (1380). رشد و شخصیت کودک. مهشید یاسایی، تهران: مرکز.
محمدی، محمّد. (1376). «تطبیق کیفیت تخیل در افسانه‌های کهن و نو». پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، سال 3، شماره‌ی 10، صص 40-57.
محمدی، محمد‌هادی. (1378). روش‌شناسی نقد ادبیات کودکان. تهران: سروش.
 مرتضوی کرمانی، علیرضا. (1364). ضوابط و اصول نقد کتاب‌های کودکان و نوجوانان. تهران: کانون فرهنگ و هنر اسلامی.
نجاتی، حسین. (1374). نقش ‌تربیتی پدر در خانواده. تهران: ژرف.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 مهر 1391
  • تاریخ پذیرش: 26 مهر 1391

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار