مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز

کودک و نوجوان

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اطلاعات آماری نشریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

رویکردی فرهنگی به هویت در ترجمه‌ی ادبیات نوجوان: مطالعه‌ی موردی رمان خورشید هم یک ستاره است

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه انگلیسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

2 کارشناسی ارشد گروه انگلیسی، دانشگاه شیخ بهایی

چکیده

 
رویکردی فرهنگی به هویت در ترجمه‌ی ادبیات نوجوان: مطالعه‌ی موردی رمان خورشید هم یک ستاره است
 
زهره قرائی*
شیرین شب‌انگیز **
 
چکیده
ادبیات یکی از عوامل مؤثر در رشد فکری کودک و نوجوان است. با وجود اینکه در ایران ادبیات ترجمه‌شده سهم بزرگی از آثار کودک و نوجوان را تشکیل می‌دهد، مطالعات چندانی در رابطه ‌با ابعاد مختلف آن انجام نشده است. در پژوهش حاضر به بررسی ترجمه‌های یک رمان نوجوان از منظر مؤلفه‌های هویت فرهنگی پرداخته شده است. طبق تعریف هالیدی، عناصر هویت فرهنگی در رمان شناسایی شد. سپس دو ترجمه‌ی فارسی آن بررسی شد تا با انتخاب رویکردی فرهنگی، مؤلفه‌هایی مشخص شوند که بیشتر دستخوش دست‌کاری شده بودند. بررسی‌ها نشان داد که مهم‌ترین مؤلفه‌های هویت فرهنگی در رمان بررسی‌شده زبان، غذا، حرفه و تحصیلات، رویکردهای هستی‌شناختی و روابط هستند. بررسی ترجمه‌ها نشان داد که از میان مؤلفه‌ها، زبان بیشتر دستخوش دست‌کاری شده است؛ زیرا لهجه‌های اجتماعی که در رمان، نسل اول مهاجران به آمریکا و همچنین نوجوانان را نشان‌دار می‌کنند در ترجمه تبدیل به زبان استاندارد شده‌اند. به‌علاوه، گرچه محتوای جنسی رمان در ترجمه‌ها به‌طور کلی حفظ شده بود، اما با تکنیک‌های حذف، خلاصه‌سازی و تلطیف تا حدی دستخوش تغییر گردیده بود. این مشاهده، با درنظرگرفتن رویکردهای هستی‌شناختی شخصیت‌ها که در تعارض با رویکرد غالب در جامعه ایران است، ولی در ترجمه‌ها معمولاً بدون دست‌کاری منتقل شده است، تأییدکننده‌ی این ادعاست که سخت‌گیری‌ها در ترجمه‌ی آثار، کم‌رنگ‌تر از تألیف هستند. برای بررسی تأثیر دست‌کاری‌ها بر کلیّت ترجمه، مشاهدات از منظر مفهوم «آمیختگی» هومی بابا به بحث گذاشته‌شد تا نقش لهجه‌ی اجتماعی در هویت فرهنگی برجسته شود. درنهایت، باتوجه‌به جایگاه ادبیات ترجمه‌شده‌ی نوجوان در ایران، نظام چندگانه‌ی روند حاضر توجیه شد.
 
 
 
 
* استادیار مطالعات ترجمه دانشگاه کاشان zgharaei@kashanu.ac.ir (نویسنده‌ی مسئول)
** کارشناس ارشد مطالعات ترجمه دانشگاه شیخ بهایی shirinsh.1395@gmail.com
تاریخ دریافت مقاله: 20/2/1400             تاریخ پذیرش مقاله: 22/5/1400

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Cultural Approach to Identity in Translating Young Adult Literature: The Case of The Sun is also a Star

نویسندگان [English]

  • Zohreh Gharaei 1
  • Shirin Shabangiz 2

1 Assistant Professor, Department of English, Faculty of Literature and ‎Foreign Languages, University of Kashan, Kashan, Iran

2 M.A. in Translation Studies, Sheikhbahaee University

چکیده [English]

Translated literature constitutes a large share of children’s literature in Iran; however, few studies have investigated the broad spectrum of its aspects. Against this backdrop, the present study investigated the translations of a young adult novel in terms of the components of cultural identity. Initially, according to the definition given by Holliday, the elements of cultural identity in the novel were identified. Then, adopting a cultural approach, the Persian translations were investigated to identify the manipulated components. It was revealed that the most important components of identity in the novel are language, food, occupation and education, ontological attitudes and relationships. The analysis of the translations revealed that language was manipulated more than other components. This is majorly because the sociolects used in the novel to mark the first-generation immigrants to the U.S and also the young adults were standardized in the translations. Additionally, although the general sexual content of the novel was preserved in the translations, it was undergone manipulative procedures. As for the ontological views of the characters, they were kept in the translations despite being in partial contrast with the dominant attitudes in the Iranian society. These observations confirm the claim that translations involve less supervisory strictness compared with authored works. To investigate the effect of manipulations on the translations in their entirety, the observations were discussed in terms of Bhabha's concept of “hybridity”. Then, considering the position of Iranian translated literature for young adults in the literary polysystem, the current trend was justified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural approach
  • Cultural identity
  • Manipulation
  • Polysystem theory
  • Young adult literature
مراجع
اسماعیلی، رضا و همکاران. (1390). «بررسی جایگاه هویت فرهنگی ایران در کتاب‌های کودکان در سال‌های 75، 80، 85». مطالعات فرهنگ-ارتباطات، دوره‌‌ی12، شماره‌ی 13، صص 9-40.
بالغی‌زاده، ساسان؛ رنجور، فاطمه. (1389). «دست‌کاری در ترجمه‌ی ادبیات کودکان». مطالعات ترجمه، دوره‌ی8، شماره‌ی29، صص 9-30.
بغلانی، محسن. (1398، 6 بهمن). نگاهی به بازار بی‌سامان ترجمه در کشور ]مصاحبه‌ی مطبوعاتی[. خبرگزاری تسنیم.
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/11/06/2189476
حسن‌وندی، سمیر و همکاران. (1394). «ترجمه‌ی ادبیات کودک از منظر پارادایم اسکوپوس و تعادل». مطالعات زبان و ترجمه، شماره‌ی48، صص117-137.
دل‌زنده‌روی، سمیه. (1393). «یک داستان، چند مترجم، چند راوی». مطالعات ادبیات کودک، دوره‌ی9، شماره‌ی1، صص27-48.
عرب‌تربتی، نوشین و همکاران. (1396). «نشر ترجمه‌ی ادبیات کودک و نوجوان: وضعیت کنونی، معضلات و عوامل انتخاب». مطالعات ادبیات کودک، دوره‌ی9، شماره‌ی1، صص91-112.
غضنفری‌مقدم، نادیا و همکاران. (1400). «بررسی تأثیر نهادهای قدرت بر ترجمه و تألیف آثار کودک و  نوجوان ایران: مطالعه‌ی موردی آثار برگزیده‌ی دوره‌ی 1340 تا 1357». مطالعات زبان و ترجمه، دوره‌ی54، صص1-22.
فتاحی، حسین. (1399، 7تیر). سبقت ترجمه از تألیف در ادبیات کودک و نوجوان ]مصاحبه‌ی مطبوعاتی[. باشگاه خبرنگاران جوان
https://www.yjc.news/fa/news/7398235/
معاذالهی، پروانه. (1390). «ترجمه‌ی ادبیات کودکان: بررسی ترجمه‌ی اسامی خاص شخصیت‌ها به‌طور ویژه». مطالعات ادبیات کودک، دوره‌ی2، شماره‌ی4، صص 135-168.
معتمدی، ناهید. (1398). تنگناهای آثار تألیفی کودک و نوجوان: ترجمه، تهاجم فرهنگی نیست]مصاحبه[.
یون، نیکولا. (1396الف). خورشید هنوز یک ستاره است. ترجمه‌ی فاطمه خسروی، تهران: نون.
ـــــــــــ. (1396ب). خورشید هم یک ستاره است. ترجمه‌ی پگاه ملکیان، تهران: میلکان.
Alvstad, S. (2010). Children’s literature and translation. In Y. Gambier & L.V. Doorslaer (Eds.), Handbook of Translation Studies (Vol. 1). Amsterdam: Benjamins.
Asman, P., & Pedersen, J. (2011). How Bert got into Ned's head: Domestication in the translation of literature for young readers. Perspectives: Studies in Translatology.
http://dx.doi.org/10.1080/0907676x.2011.592202.
Baker, M., & Saldanha, G. (2011). Routledge encyclopedia of Translation Studies (2nd ed.). New York: Routledge.
Bhabha, H. (1994). The location of culture. London & New York: Routledge.
Buden, B., Nowotny, S., Simon, S., Bery, A., & Cronin, M. (2009). Cultural translation: An introduction to problems and responses. Translation Studies, 2(2), 196-219.
Even-Zohar, I. (1990). Polysystem studies. Poetics Today, 11(1), 287-310.
Frittella, F.M. (2017). Cultural and linguistic translation of the self: A case study of multi-cultural identity based on Eva Hoffman’s Lost in Translation. Open Cultural Studies, 1(1), 369-379. 
Gonza´lez Cascallana, B. (2006). Translating cultural intertextuality in children’s literature. In J. Van Coillie & W.P. Verschueren (Eds.), Children’s literature in translation: Challenges and strategies (pp. 97-110). Manchester: St. Jerome.
Hermans, T. (1985). The Manipulation of literature. Studies in literary translation. London: Croom Helm.
Lathey, G. (2006). The translation of children's literature: A reader. Cleavedon: Multilingual Matters.
_________. (2010). The role of translators in children's literature: Invisible storytellers. New York: Routledge.
Lefevere, A. (1992). Translation, rewriting and the manipulation of literary fame. London:  Routledge.
Holliday, A. (2010). Complexity in cultural identity. Language and Intercultural Communication, 10(2), 165-177.
House, J. (2016). Translation as communication across languages and cultures. London: Routledge.
Kaniklidou, T., & House, J. (2017). Discourse and ideology in translated children's literature: A comparative study. Perspective: Studies in Translation Theory and Practice.
Nikolajeva, M. (2014). Memory of the present: Empathy and identity in young adult fiction. Narrative Works: Issue, Investigations, & Interventions, 4(2), 86-107.
Okyayuz, S.A. (2017). Anglo-American teen literature in translation. New Review of Children's Literature and Librarianship, 23(2), 148-171.
Puurtinen, T. (1995). Linguistic acceptability in translated children's literature. Joensuu: University of Joensuu.
Schaffner, C., & Adab, B. (2001). The idea of the hybrid text in translation: Contacts as conflict. Across Languages and Cultures, 2(2), 167-180.   
Snell-Hornby, M. (2006). The turns of translation studies: New paradigms or shifting viewpoints. Amsterdam: Benjamins.
Trudgill, P. (2003). A glossary of sociolinguistics. Oxford: Oxford University Press.
Venuti, L. (1995). The translator's invisibility: A history of translation. New York: Routledge.
Wolf, M. (2010). Sociology of translation. In Y. Gambier & L.V. Doorslaer (Eds.), Handbook of Translation Studies (vol. 1), (pp. 347-353). Amsterdam: Benjamins.
Yoon, N. (2017). The sun is also a star. New York: Delacorate Press.
مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز
دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26
اسفند 1401
صفحه 245-272
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 20 اردیبهشت 1400
  • تاریخ بازنگری: 21 مرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 14 مرداد 1400
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار