تحلیل عناصر زبان عامه در قصه‌های مجید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان

2 استادیار زبانشناسی دانشگاه فرهنگیان

چکیده

تحلیل عناصر زبان عامه در قصه‌های مجید
 
زهره احمدی‌پور اناری*
موسی غنچه‌پور**
 
چکیده
قصه‌های مجید مهم‌ترین اثر هوشنگ مرادی‌کرمانی است که در ایران و جهان پرآوازه گشته است. این کتاب  39 قصه دارد و به زبانی عامیانه و با نثری آمیخته از تعابیر و کنایات مردمی نوشته‌ شده ‌است. افزون‌بر جذابیت‌های داستانی قصه‌های مجید، زبان و بیان آن هم, مخاطب کودک و نوجوان را خشنود و مسرور می‌سازد. نگارندگان باتوجه‌به این پرسش که مرادی‌کرمانی چه نوع نثری را برای مخاطب کودک و نوجوان خود برگزیده، قصه‌های مجید را بررسی کرده‌اند. این پژوهش که با روش توصیفی‌تحلیلی انجام شده ‌است، نشان داد که زبان قصه‌ها همانند اصل قصه‌ها، ساده، عامیانه، خوش‌آهنگ، برخوردار از بلاغتی طبیعی و سرشار از فرهنگ مردمی است. نویسنده به‌خوبی از ظرفیت‌های زبان عامیانه، به‌ویژه «کنایه» بهره برده است. در عبارات و جمله‌های کتاب، عناصر موسیقی‌ساز به کار رفته؛ از جمله تکرار که در نام‌آواها و اتباع و تعبیرات عامیانه دیده می‌شود و نویسنده از آن برای ایجاد موسیقی نثر، لحن و ریتم مناسب قصه استفاده کرده است. در قصه‌های مجید، جمله‌هایی وصفی‌ دیده می‌شود که به‌دلیل داشتن معنای نزدیک و دور، می‌توان آن‌ها را توصیف کنایه‌ای نامید. در این مقاله فواید بلاغی استفاده از کنایه و نیز ویژگی تشبیه در قصه‌های مجید بررسی شده ‌است.
 
 
 
 
* استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان ahmadypoor@yahoo.com (نویسنده‌ی مسئول)
** استادیار زبان شناسی دانشگاه فرهنگیان ghonchepour@yahoo.com
تاریخ دریافت مقاله: 3/7/1399           تاریخ پذیرش مقاله: 13/6/1400

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Elements' Analysis of Vulgar Language in Ghesseha-ye- Majid

نویسندگان [English]

  • Zohre Ahmadipuranari 1
  • Mousa Ghonchepour 2
1 Assistant Professor of Language and Literature‚ ‎ Farhangian University‚ Tehran‚ Iran
2 Assistant Professor of Language and Literature‚ ‎ Farhangian University‚ Tehran‚ Iran
چکیده [English]

GHESSE HAYE MAJID is the most important book of HOushang Moradi Kermani that became famous in Iran and all over the world. This book has thirty nine stories and has written with the public language and culture. GHESSE HAYE MAJID has attractive stories and pleasurable prose. The writer of this article studies to understand what kind of the prose there is in the GHESSE HAYE MAJID. This article that has been done with the description and analysis methods showed both of the stories and prose are simple and popular among people and it is a melodious text with the popular and natural rhetoric. Houshang Moradi Kermani uses of the capacity in the public language especially the kenning. In the sentences of the stories melodious elements is seen for example: the repetition and the onomatopoeia. In the GHESSE HAYE MAJID descriptive sentences is seen that have two meanings: denotation and connotation as a result they are kenning. Some kennings are written with the synonyms because his main addressers are children and youths. In this article also rhetoric uses of the kenning and properties of simile are studied.

کلیدواژه‌ها [English]

  • repetition
  • rhythm
  • Ghesseha-ye-Majid
  • tone
  • prose music
آقاحسینی، حسین؛ همتیان، محبوبه. (1394). نگاهی تحلیلی به علم بیان. تهران: سمت.
انوری، حسن. (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
انوری، حسن؛ عالی، یوسف. (1391). دستور زبان فارسی 1. تهران: دانشگاه پیام نور.
بساک، حسن. (1394). «تحلیل تصاویر کنایی در تاریخ بیهقی». بلاغت کاربردی و نقد بلاغی، سال1، شماره‌ی1، صص 35-48.
ثروت، منصور. (1364). فرهنگ کنایات. تهران: امیرکبیر.
حاجی نصرالله، شکوه. (1382). «سبک مرادی کرمانی از قصه‌های مجید تا لبخند انار». پژوهشنامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی 33و34، صص 119-141.
خانجانی، علی. (1393). هنر قصه‌گویی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
داد، سیما. (1382). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
دبّاغ‌فردوس، اشرف و دیگران. (1391). «تخیل در قصه‌های هوشنگ مرادی‌کرمانی». کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره‌ی 176، صص67-74.
دهخدا، علی‌اکبر. (1386). امثال و حکم. تهران: امیرکبیر.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1370). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1383). نگاهی تازه به بدیع. تهران: فردوس.  
ـــــــــــــــ. (1387). سبک‌شناسی نثر. تهران: میترا.
صفایی، علی؛ ادهمی، حسین. (1394). «نگاهی به مؤلفه‌ها و الگوهای طنز در آثار هوشنگ مرادی‌کرمانی». پژوهشنامه‌ی ادب غنایی، سال13، شماره‌ی24، صص211-232.
طالبی‌نژاد، احمد؛ گلمکانی، هوشنگ. (1392). کبوتر توی کوزه. تهران: نی.
علی‌پور، صدیقه؛ کامکار، حمیده. (1390). «برجسته‌سازی ادبی و تحلیل فرایند هنجارگریزی در آثار هوشنگ مرادی کرمانی». پژوهشگران فرهنگ، پیاپی 29، ص 239.
فتوحی‌رودمعجنی، محمود. (1390). سبک‌شناسی نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها. تهران: سخن.
فرشیدورد، خسرو. (1392). دستور مفصل امروز بر پایه‌ی زبانشناسی جدید. تهران: سخن.
مرادی‌کرمانی، هوشنگ. (1390). قصه‌های مجید. تهران: معین.
مقیمی‌زاده، رویا. (1389). «اسم صوت‌ها در آثار هوشنگ مرادی‌کرمانی». فرهنگ مردم، سال 9، شماره‌ی 33، صص147-152.
مونته‌رو، بآتریس. (1394). رازهای قصه‌گویی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
میرصادقی، جمال. (1394). عناصر داستان. تهران: سخن.
ناتل‌خانلری، پرویز. (1377). تاریخ زبان فارسی. تهران: فردوس.
وحیدیان کامیار، تقی. (1379). نوای گفتار در فارسی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
همایی، جلال‌الدین. (1388). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: هما.