چالش متن­ های ظاهری و زایشی در رمان «زیبا صدایم کن» (بر اساس نظریه­ ی کریستوا)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان

چکیده

چالش متن­ های ظاهری و زایشی در رمان «زیبا صدایم کن» (بر اساس نظریه­ ی کریستوا)
 
مصطفی صدیقی*
 
چکیده
رمان نوجوان، قلمرو مواجهه‌ی نوجوان با موقعیت، مفاهیم و مضامینی است که گاه در پیوند با اقتضای سنی او و گاه تجربه‌هایی نابهنگام قرار می‌گیرد. رمان زیبا صدایم کن نوشته‌ی فرهاد حسن‌زاده، روایت تلاش نوجوانی برای غلبه بر وضعیتی ناخواسته است. کریستوا در نظریه‌ی سرپیچی، مواجهه‌ی امر نشانه‌ای و امر نمادین را در کردار خلق اثر و کردار تفسیر اثر، در متن‌های ادبی و نیز در جامعه‌ی نمایش، مطرح می‌کند. این پژوهش با رویکردی توصیفی‌تحلیلی و مبتنی‌بر نظریه‌ی سرپیچی کریستوا و دیگر آرای وی که در پیوند با این نظریه هستند، به تفسیر و تحلیل این رمان می‌پردازد. در این رمان، امر نمادین و امر نشانه‌ای به‌ترتیب در روزنامه و داستان که پیوندی بینامتنی دارند، نمود یافته‌اند. «زیبا» شخصیت نوجوان رمان که در پرورشگاه زندگی می‌کند، می‌کوشد با تخطی در مقابل جامعه‌ی نمایش که خانه و هویت را از او سلب کرده است، امر نمادین را نقض کند؛ اما این عصیان سرانجام در سطحی دیگر با ورود نویسنده به داستان، با گسست امر نمادین و بازگشت به امر نشانه‌ای، در هیأت ادبیات به‌مثابه‌ خانه و هویت و بی‌زمانی، محقق می‌شود.
واژه‌های کلیدی: جامعه‌ی نمایش، رمان زیبا صدایم کن، سرپیچی، کریستوا.
 
* دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان navisa_man@yahoo.com
تاریخ دریافت مقاله: 22/2/1400                 تاریخ پذیرش مقاله: 9/9/1400

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Challenge of genotext and phenotext in Call me Ziba" novel

نویسنده [English]

  • Mostafa Sedighi
Associate Prof. of Persian Language and Literature University of Hormozgan
چکیده [English]

Young adult novels are the realm of adolescent encounters with situations, concepts, and themes Which is sometimes related to her age and sometimes untimely experiences."Call me Ziba" is a novel written by Farhad Hassanzadeh, which shows a teenage girl trying to overcome an unwanted situation..In revolt theory, in textual action and social action, Kristova discusses the encounter of the semiotic and the symbolic in literary texts as well as in the entertainment society..This research interprets and analyzes the novel with a descriptive and interpretive approach based on Kristova's theory of revolt and other opinions that are related to this theory..In this novel, the semiotic and the symbolic are expressed in newspapers and stories, which have an intertextuality link, respectively.."Ziba", the novel's teenage character who lives in an orphanage, tries to revolt against the society of the entertainment, which has deprived her of her home and identity.Rebellion against the symbolic, but this rebellion is finally realized on another level with the author entering the story, breaking the symbolic and returning to the semiotic, in the literature as a house, identity and immortality .

کلیدواژه‌ها [English]

  • &ldquo
  • Call me Ziba "
  • Young adult novels"
  • Kristova"
  • revolt"
  • entertainment society
  • "
آدرنو، تئودور؛ هورکهایمر، ماکس. (1382). صنعت فرهنگ سازی. ویراستار سایمون دیورینگ، ترجمه‌ی مراد فرهادپور، تهران: تلخون.
آفرین، فریده. (1399). «معناکاویِ اثر ورود مسیح به بروکسل: شمایل مسیحی یا سرپیچی از آن؟». مطالعات فرهنگ، شماره‌ی52، صص223-250.
آقابابایی‌خوزانی، زهرا و همکاران. (1400). «کاربست مؤلفه‌ های ادبیات مرزی در دو داستان زیبا صدایم کن و دنی قهرمان جهان». مطالعات ادبیات کودک، سال12، شماره‌ی1، صص 23-54.
آلن، گراهام. (1380). بینامتنیت. ترجمه‌ی پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
ایستوپ، آنتونی. (1388). ناخودآگاه. ترجمه‌ی شیوا رویگریان، تهران: مرکز.
ایوتادیه، ژان. (1390). نقد ادبی در قرن بیستم. ترجمه‌ی مهشید نونهالی، تهران: نیلوفر.
بارکر، کریس. (1387). مطالعات فرهنگی. مترجمان مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، تهران: پژوهشکده‌ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
برت، استل. (1397). کریستوا در قابی دیگر. ترجمه‌ی مهرداد پارسا، تهران: شوند.
 بودریار، ژان. (1386). «فرهنگ رسانه‌های گروهی». ترجمه‌ی شیده احمدزاده، ارغنون، شماره‌ی 19، صص84-124.
 بوردیو، پیر. (1387). درباره‌ی تلویزیون و سلطه‌ی ژورنالیسم. ترجمه‌ی ناصر فکوهی، تهران: آشیا.
‌پاینده، حسین. (1397). نظریه و نقد ادبی. تهران: سمت.
پین، مایکل. (1380). لکان، دریدا، کریستوا. ترجمه‌ی پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
تودوروف، تزوتان. (1388). بوطیقای نثر. ترجمه‌ی انوشیروان گنجی‌پور، تهران: نی.
جامعی، نوید و همکاران. (1400). «پژوهشی در نقاشی‌های هنرمندان زن دهه‌ی نود ایران به میانجیِ مفهوم مازاد معنا در نظم نشانه‌ایِ ژولیا کریستوا». مبانی نظری هنرهای تجسمی، شماره‌ی11، صص 90-104.
حسن‌زاده، فرهاد. (1394). زیبا صدایم کن. تهران: کانون پرورش فکری.
دبور، گی. (1399). جامعه‌ی نمایش. ترجمه‌ی بهروز صمدی، تهران: آگه.
رنجبر، محمود. (1397). «تحلیل رئالیسم انتقادی شخصیت پروبلماتیک در رمان زیبا صدایم کن». نقد و نظریه ادبی، شماره‌ی2، صص 99-119.
سجودی، فرزان. (1387). درآمدی بر نشانه‌شناسی خوراک. مجموعه مقالات خوراک و فرهنگ، به‌کوشش علیرضا حسن‌زاده، تهران: مهر نامگ و پژوهشکده‌ی مردم‌شناسی.
سلدن، رامان؛ ویدوسون، پیتر. (1377). راهنمای نظریه‌ی ادبی معاصر. ترجمه‌ی عباس مخبر، تهران: طرح نو.
شایگان، داریوش. (1371). بتهای ذهنی و خاطره ازلی. تهران: امیرکبیر.
شیخ‌‌حسینی، زینب؛ پوریزدان‌پناه، آرزو. (1400). «تحلیل خواننده‌ی درون‌ متن در رمان زیبا صدایم کن و هستی». مطالعات ادبیات کودک، سال12، شماره‌ی2، صص181-206.
صدیقی، مصطفی. (1395). «صورت‌بندی جاودانگی در خوانش اسطوره‌ای ادبیات».  مطالعات ادبیات روایی، سال۲، شماره‌ی۱، صص 89-110    
 فاضلی، نعمت‌الله. (1393). کافی‌شاپ و زندگی شهری. تهران: نیسا.
فتح‌زاده، حسن؛ دارابی، مرضیه. (1398). «طرح ایده‌ی تن سیاست براساس اندیشه‌های کریستوا». پژوهش‌های فلسفی، شماره‌ی 27، صص258-272.
فکوهی، ناصر. (1383). انسان‌شناسی شهری. تهران: نی.
فیروزی، آزیتا؛ اکبری، مجید. (1394). «مفهوم سرپیچی در فلسفه‌ی ادبیات کریستوا».  شناخت، ش1/72، صص215- 229.
کرس‌مر، کارولین. (1387). فمینیسم و زیبایی‌شناسی. ترجمه‌ی افشنگ مقصودی، تهران: گل‌آذین.
کریستوا، ژولیا. (1374). زمان زنان. مجموعه‌ی مقالات سرگشتگی نشانه‌ها، گزینش مانی حقیقی، تهران: مرکز.
ـــــــــــــ. (1395). ملیت‌هایی بدون ملی‌گرایی. ترجمه‌ی مهرداد پارسا، تهران: شوند.
ـــــــــــــ. (1396الف). زندگی روایت است. ترجمه‌ی مهرداد پارسا، تهران: شوند .
ـــــــــــــ. (1396ب). در آغاز عشق بود. ترجمه‌ی مهرداد پارسا، تهران: شوند.
ـــــــــــــ. (1397). مارسل پروست و ادراک زمان. ترجمه‌ی بهزاد برکت، تهران: دمان.
ـــــــــــــ. (1398). فردیت اشتراکی. ترجمه‌ی مهرداد پارسا، تهران: روزبهان.
ـــــــــــــ. (1399الف). خودم را می‌سفرم. ترجمه‌ی توفان گرکانی، تهران: قطره.
ـــــــــــــ. (1399ب). علیه افسردگی ملی. ترجمه‌ی مهرداد پارسا، تهران: شوند.
کوپر، کلیر. (1384). خانه همچون نمادی از خود، مبانی فلسفی و روان‌شناختی فضا. گزیده و ترجمه‌ی آرش ارباب‌جلفایی، تهران: خاک.
گرین، کیت؛ لبیهان، جیل. (1383). درسنامه‌ی نظریه و نقد ادبی. ویراستار حسین پاینده، تهران: روزنگار.
لچت، جان. (1377). پنجاه متفکر بزرگ معاصر. ترجمه‌ی محسن حکیمی، تهران: خجسته.
مسکوب، شاهرخ. (1382). «زمان و سرنوشت در شاهنامه». بایا، سال1، دوره‌ی2، شماره‌ی 6، 7، 8، صص 13-29.
مک‌آفی، نویل. (1385). ژولیا کریستوا. ترجمه‌ی مهرداد پارسا، تهران: مرکز.
مکاریک، ایرناریما. (1384). دانش‌نامه‌ی نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمه‌ی مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
ملپس، سایمون؛ ویک، پاول. (1394). درآمدی بر نظریه‌ی انتقادی. ترجمه‌ی گلناز سرکارفرشی، تهران: سمت.
 نوربری شولتز، کریستیان. (1387). مفهوم سکونت. تهران: آگه.
وو، پاتریشیا. (1390). فراداستان. ترجمه‌ی شهریار وقفی‌پور، تهران: چشمه.