نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه طاهری
• عاطفه جمالی
• فرامرز خجسته

دانشگاه هرمزگان

چکیده

کودکی مفهومی سیال و فرهنگ مبنا است و ارائه‌ی تعریفی واحد از آن ناممکن است. حتی در یک جامعه‌ی واحد نیز طیف‌های مختلفی از کودکی دیده می شود. برای رسیدن به شناختی کلی از مفهوم کودکی می‌توان از دانش‌هایی که دسته بندی هایی از کودکی دارند، سود جست. در این پژوهش با تکیه بر رهیافت‌های جامعه شناسی و با روش توصیفی و تحلیل محتوای کیفی استقرایی، مفهوم کودکی را در آثار صادق هدایت واکاوی می‌کنیم. در این بررسی تلاش می‌شود در کنار الگوهای شناخته شده‌ی جامعه شناختی از کودکی، الگوهای فرهنگی جامعه‌ی ایران دوره‌ی پهلوی نیز در ضمن آثار معرفی شود.بررسی آثار بزرگسال هدایت حاکی از آن است که او، با شناختی عمیق از جامعه‌ی عصر پهلوی،کودکان معصوم، قربانی، شرور، یتیم و آسیب دیده ای را به تصویر کشیده است که اسیر بزرگسالانی هستند که برای دست‌یابی به خواسته‌های حقیرانه‌ی خود آن‌ها را فدا می‌کنند. در کنار الگوهای رایج جامعه‌شناختی از کودکی، هدایت در خلال نقد جامعه‌ی خرافی، کودکانی را معرفی می‌کند که در لایه‌های زیرین اجتماع تباه می‌شوند. بیشتر شخصیت‌های کودک داستان های هدایت، از طبقات فرودستند و نویسنده با پرداختن به این شخصیت‌های کودک به نقد عصری می‌پردازد که سردمداران آن گام‌هایی را در جهت مدرن‌سازی جامعه و توجه به حقوق شهروندی و نیازهای کودک برمی‌دارند اما در این میان، کودکان محروم بهره‌ی چندانی از این توجه نمی‌برند.

کلیدواژه‌ها

• الگوهای جامعه‌شناختی
• داستان
• صادق هدایت
• مطالعات کودکی

موضوعات

• ادبیات کودک و نوجوان ایران

عنوان مقاله [English]

Sociological analysis of children and childhood in Sadegh Hedayat's fiction

نویسندگان [English]

• Fatemeh Taheri
• Atefeh Jamali
• Faramarz Khojasteh

University of Hormozgan

چکیده [English]

Childhood is a fluid and culture-based concept, and it is impossible to provide a single definition of it. Even in a single society, different spectrums of childhood can be seen. In order to get a general understanding of the concept of childhood, it is possible to benefit from knowledge that has definitions and categories of childhood. In this research, we analyze the concept of childhood in Sadegh's works by relying on sociological approaches and qualitative content and conceptual analysis methods. In this review, along with the known sociological patterns from childhood, cultural patterns of Iranian society during the Pahlavi period are also introduced in the works.The results of the examination of Hedayat's adult works indicate that, with a deep knowledge of the Pahlavi era society, he has depicted innocent children, victims, villains, orphans who are captives of adults who want to achieve their humble desires. They sacrifice them themselves. Along with the common sociological patterns from childhood, Hedayat introduces children who are ruined in the lower layers of society during the criticism of the ignorant and superstitious society. Most of the children's characters in Hedayat's stories came from lower classes, and by dealing with these children's characters, the author criticizes an era in which the leaders take steps in the direction of modernizing the society and paying attention to the rights of citizens and paying attention to the needs They take children, but in the meantime, deprived children do not benefit much from this attention.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sociological patterns
• fiction
• Sadegh Hedayat
• childhood studies