نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه گیلان
چکیده
چکیده
قصههای کودکان عموماً در صورت و روایت، ساده و قابل دریافت و در زیرساخت، غنی و سرشار از نکات شناختی- عاطفی و توانمایگیِ تأویلی‌اند. این قصهها گرچه در مقام ارتباط (فرم، روایت و زبان) به راحتی با مخاطب خود رابطه برقرار می‌کنند؛ در مقام کارکرد‌های پنهان و پیچیده، واجد شبکه‌ی عظیم و گستردهای از مفاهیم، الگوها، طرحوارههای شناختی هستند بیان غیر مستقیم قصهها، ناخودآگاه کودک را مخاطب قرار می‌دهد و از رهگذر شناخت و تغییر«طرحوارههای» منفی و ناسازگار و جایگزین کردن آنها با طرحوارههای مثبت و درمانگر، آنها را برای رویارویی با «جهانهایِ واقع و ممکن» آماده میکند. تاثیر داستان بر رشد کودکان به دلیل در برگرفتن استعارهها و طرحوارهها و تمهید فرایندهای رشد بسیار پیچیده است. قصهگویی با بیدارکردن نیروهای درونی کودک و استفاده از دانش طرح‌وارهای او، غیرمستقیم او را از موانع، تضادها و نیز امکانها و استعدادهایش آگاه میکند و او را به تفکر، تعمق و جست‌وجو وا میدارد. بحث «طرحواره» یکی از مباحث مهم و کانونی در حوزه‌ی مطالعات میان‌رشتهای و علوم‌شناختی است. طرحوارهها نوعی تجربه سازمان یافته و دانشهای بستهبندی شدهاند که چارچوبهای شناختی ما را به عنوان مجموعه‌ای متشکل از ذهنیتها، تصورات، تصاویر و ارزشها و احساسات رقم میزنند. طرحواره درمانی بر این است که اندیشهها و الگوهای رفتاری منفی به نوعی با تجربههای منفی دوران کودکی مرتبطاند و چنانچه این الگوها که آنها را طرح‌وارههایِ ناسازگار مینامند، به درستی شناخته نشوند، مقابله با آنها راه به جایی نمیبرد. در این مقاله قصههای مشهور کودکان بر مبنای نظریه طرحواره و دو راه حلِ اساسی: «تغییرِ» طرح‌وارههایِ منفی و ناسازگار و «تعبیر»های مثبت و درمانگر، بازخوانی و تحلیل میشود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Re-reading of Children's Tales Based on Schema Component in Cognitive Theory
نویسندگان [English]
- Alireza Nikouei
- Sharareh Babashakouri
Guilan University
چکیده [English]
Nikouei* Sh. BabaShakuri**
Guilan University
Abstract
Children's tales are generally simple and understandable in form and narrative but rich and full of emotional-cognitive aspects and interpretive potential in the deep-structure. Though, such stories communicate easily (through form, narrative and language) with the reader, they contain a widespread network of concepts, models and cognitive schemas hidden within their complex structure. The indirect language of tales addresses the unconscious of children and prepares them to deal with the real and possible worlds by identifying and changing the negative cognitive or maladaptive schemas in order to replace them with positive and therapeutic ones. Effects of stories on children's growth are highly complex due to the use of metaphors, schemas and preparation of growth processes. Storytelling indirectly makes children aware of obstacles and contradictions as well as their own talents and capabilities thus making them able to think and search. Schema is of high importance in interdisciplinary studies and cognitive sciences. Schemas are a type of organized experience and classified knowledge that create our cognitive framework as a set of thoughts, imaginations, feelings and values. Schema therapy believes that negative thoughts and behavior patterns are associated with adverse childhood experiences. If these patterns, maladaptive schemas, are not well understood confronting them is useless. In this paper some famous children's tales are analyzed based on schema theory and two basic solutions, changing negative and maladaptive schemas, and positive and therapist interpretations, are discussed
* Assistant Professor of Persian language & literature, alireza_nikouei@yahoo.com
** MA in Persian language & literature, bazbaran.1290@yahoo.com
کلیدواژه‌ها [English]
- Key words: children's tales
- Positive and negative schemas
- cognition
- unconscious
)