درنگی بر ظرفیت‌های فانتزی در جنیدنامه (پیش‌درآمد داستان بلند ابومسلم‌نامه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه یزد

چکیده

جنیدنامه، پیش‌درآمد (prologue) داستان بلند ابومسلم‌نامه، پرداختی خیالی و فانتاستیک از زندگی جدّ ابومسلم خراسانی است که در آن عناصری از دنیای واقعی با عناصر خیالی پردازندگان و ناقلان کهن همراه شده و جهانی را آفریده است که در آن ایده‌ی فرایند رشد و دستیابی به فردیت، با محور قهرمانان حماسی و تاریخی، به تصویر کشیده می‌شود. در مقاله‌ی حاضر، پس از معرفی نوع ادبی فانتزی و بیان اهداف فانتزی‌سازی با استفاده از متون کهن، عناصر اصلی سازنده‌ی فانتزی جنیدنامه دسته‌بندی و تحلیل روان‌شناختی شده‌اند. این عناصر عبارت‌اند از: ساختار متناقض و شخصیت‌پردازی متقابل و درون‌مایه‌ی حماسی و دینی. حاصل کار نشان می‌دهد که به‌علت تناسب کامل ذهن نامنظم و آشفته‌ی کودک با ساختار متن یادشده، این ابزار بهترین وسیله برای نظم‌بخشیدن به آشفتگی‌های درونی و حرکت ذهنی آن‌ها از کودکی به بلوغ است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Fantasy in Joneidnameh (Prologue to the Long Story of Abu Moslemnameh)

نویسندگان [English]

  • Sakineh Abasi
  • Yadollah Jalali Pandari
Yazd University
چکیده [English]

 
 

Abbasi* Y. Jalali Pandari**

Yazd University
Abstract
Joneidnameh (the prologue of Abu Moslemnameh) is an imaginary and fantastic biography of life of the grandfather of Abu Moslem Khorasani in which some elements of the real world are interwoven with fantastic fictional elements by ancient story tellers to create a world in which the process of growth of heroes of epic and history are shown. In this paper first fantasy is introduced and the fantastic elements of Joneidnameh are classified and analyzed. They consist of contradictory structure, binary characterization and themes of epic and religion. The results show that due to the harmony of children’s irregular mind with the structure of fantastic tales, they are the best device to organize the inner turmoil of childhood leading toward adolescence.
       
 
 
* Ph.D. candidate, Yazd University, abbasisakineh@ymail.com
** Associate Prof. of Persian language and literature, Jalali@yazduni.ac.ir 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Abu Moslemnameh
  • Journey
  • individuation
  • Children’s literature
  • Fantasy
  • conflict
  • Joneidnameh     
ابراهیمی لامع، مهدی. (۱۳۹۱). «کارکرد داستان‌های فانتزی در ادبیات کودکان». کتاب ماه کودک و نوجوان، س۱۵، ش۱۷۷، صص۵۳-۵۸.
افلاطون. (۱۳۳۴). جمهوریت. ترجمه‌ی رضا مشایخی، تهران: بی‌جا.
بتلهایم، برونو. (۱۳۸۶).  افسون افسانه‌ها. ترجمه‌ی اختر شریعت‌زاده، تهران: هرمس.
برفر، محمد. (۱۳۸۹). آینه‌های جادویی خیال، تهران: امیرکبیر.
بهروزکیا، کمال. (۱۳۸۵). «فانتزی در ادبیات دوران جدید». کتاب ماه کودک و نوجوان، س۹، ش۵تا۷، صص۱۳۸-۱۴۴.
پایور، جعفر. (۱۳۸۴). «آثار اسطوره‌ای حماسه‌ی کهن و قابلیت روش بازآفرینی خلاق با انواع ادبی جدید». کتاب ماه کودک و نوجوان، س۹، ش۵تا۷، صص۶۵-۷۰.
پورخالقی چترودی، مه‌دخت و مریم جلالی. (۱۳۸۹). «فانتزی و شیوه های فانتزی‌سازی شاهنامه در ادبیات کودک و نوجوان». مطالعات ادبیات کودک، س۱، ش۱، صص۵۵-۷۲.
دیکسون کندی، مایک. (۱۳۸۵). دانشنامه‌ی اساطیر یونان و روم. ترجمه‌ی رقیه بهزادی، تهران: طهوری.
سینگر، جی دوروتی و تریستی. آ. رونسن. (۱۳۶۲). مقدمه‌ای بر پیاژه (کودک چگونه فکر می‌کند). ترجمه‌ی مصطفی کریمی، تهران: آموزش.
شوالیه، ژان ژاک و همکاران. (۱۳۸۷). فرهنگ نمادها. ترجمه‌ی سودابه فضایلی، ج۳، تهران: جیحون.
طرطوسی (طرسوسی)، ابوطاهر. (۱۳۸۰). ابومسلم‌نامه. به‌کوشش حسین اسماعیلی، ج۱، تهران: قطره.
کریمی، ابوذر و مسیح نوروزی. (۱۳۸۵). «تحلیل روان‌شناختی شخصیت‌پردازی در ادبیات کودک و نوجوان». کتاب ماه کودک و نوجوان، س۹، ش۵تا۷، صص۱۳۲-۱۴۱.
کمپل، ژوزف. (۱۳۸۹). قهرمان هزارچهره. ترجمه‌ی شادی خسروپناه، تهران: گل آفتاب.
گریمال، پی‌یر. (۱۳۷۸). فرهنگ اساطیر یونان و روم. ترجمه‌ی احمد بهمنش، تهران: امیرکبیر.
لوفلر.دلاشوا، مارگریت. (۱۳86). زبان رمزی قصه‌های پری‌وار. ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: توس.
محمدی، محمدهادی. (۱۳۷۶). فانتزی در ادبیات کودک. تهران: روزگار.
محمدی، علی و علیرضا روزبهانی. (1391). «فانتزی، در هفت روز هفته دارم، یکی از کودکانه‌های احمدرضا احمدی». مطالعات ادبیات کودک، س3، ش1، صص87-107.
یونگ، کارل گوستاو. (۱۳۶۸). چهار صورت مثالی (مادر، ولادت مجدد، روح و مکار). ترجمه‌ی پروین فرامرزی، مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی.
Benedict, Ruth. (1930).“Animism”, In Encyclopedia of Social Science. Vol. 2, New York: Makmillan, P. 65-67. 
Franz, Marie-Louise von. (1997). Archetypal Patterns in Fairy Tales. Inner City Books.
Karlin, A. (1994). “Picture story books to use in the secondary classroom”. Journal of research in reading. Vol .2, No. 38, p. 158-160.
Unravels, Gulliver. (2000). “Generic Fantasy and the loss of Subversion a feature by John Grant”. Extrapolation. Vol. 1, No. 41, p. 21-28.