تارنمای برهم‌کنشانه‌ی متن و تصویر با بررسی تطبیقی کتاب‌های داستانی‌تصویری برتر ایرانی و غیرایرانی (بر پایه‌ی نظریه‌ی ماریا نیکولایوا و کارول اسکات)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شیراز

چکیده

هدف این پژوهش، واکاوی و مقایسه‌ی رابطه‌ی متن و تصویر، با توجه به سازه‌های داستانی، در کتاب‌های داستانی‌تصویریِ برگزیده‌ی ایرانی و خارجی است. پژوهش‌گران، در بررسی این نمونه‌ها که هدفمندانه و با نظر صاحب‌نظران هر گروه، گزینش شده‌اند، به واژه، جمله، پاراگراف، تک‌گستره‌، دوگستره، متن، تصویر، جلد و کل داستان توجه دارند. پژوهش پیشِ‌رو، بر پایه‌ی نظریه‌ی ماریا نیکولایوا و کارول اسکات بنا شده، اما راه خود را برای گشایش افقی تازه‌تر، بازگذاشته است؛ از این رو، در کنار رویکرد توصیفی‌تفسیری، به رویکرد تفسیری‌تجریدی نیز نزدیک شده و در بررسی آثار، هر دو راه تحلیل محتوای کیفی‌قیاسی و استقرایی را به روش تعریفی میرینگ (2000)، پیموده است. در پی چنین خوانشی، مبانی نظری مقوله‌های یادشده را پرداخته‌تر کرده و در زمینه‌ی رابطه‌ی متن و تصویر، به الگویی نو و همه‌جانبه‌تر رسیده که برای بیان آن، اصطلاح توصیفیِ «تارنمایِ برهم‌کنشی» را برگزیده است. یافته‌‌یِ جانبی این پژوهش، ارزش همراهی و گفت‌وگوی نویسنده و تصویرگر را برای خلق آثاری خلاق‌تر، گوشزد می‌کند. این پژوهش نشان ‌داد، داستان‌های خارجی با ساختاری نو و معنادار و خلق گمانه‌زنی، سپیدخوانی، رفت‌و-برگشت‌های درون متنی و تصویری و... سنجیده و پرورده‌تر از داستان‌های ایرانی است و حتی چشم‌اندازی گسترده و پیچیده‌تر از راه‌کارهای نیکولایوا و اسکات، پیشِ روی مخاطب می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparison of Text-Picture Relationship in Selected Iranian and Foreign Picture­ Story­­ books (Based on Maria Nikolajeva & Carole Scott’s View)

نویسندگان [English]

  • Saeid Hesampour
  • Maliheh Mosleh
  • Fariba Khoshbakht
Shiraz University
چکیده [English]

 
 

Hesampour* M. Mosleh**              F. Khoshbakht***

Shiraz University
 
Abstract
The goal of this research is a comparison of text-picture relationship in selected Iranian and foreign picture story­­ books with respect to elements of story. The sample of this study is purposeful and chosen in accordance with experts’ opinions. The unit of analysis is word, sentence, paragraph, single spread, double spread, context, picture and the whole story. This research is based on Maria Nikolajeva & Carole Scott’s view.  Besides using a descriptive-interpretive approach, the interpretive-abstractive approach has also been applied. The methodology is based on Mayring’s (2000) deductive and inductive content analysis. As the consequence of such a reading, the theoretical framework of mentioned categories is modified thus accomplishing a new and more comprehensive model for text-picture relationship which is described as the “interactive web”. The findings of this research, point to the value of cooperation and discussion between author and painter for producing more creative works.
The findings indicated the text-picture relationship in foreign stories is richer and even provides the audience with wider and more complex perspective of Maria Nikolajeva and Carole Scott theoretical framework than in Iranian ones.
 
 
* Associate Prof. of Persian language and literature, shessampour@yahoo.com
** M. A. of Children and Young adult's literature, malihemosle@yahoo.com
*** Assistant Prof. of  Educational psychology, farimah2002us@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Text-Picture Relationship
  • Iranian and Foreign Picture­ Story­­ books
  • Maria Nikolajeva & Carole Scott
احمدی، احمدرضا. (۱۳۶۹). هفت روز هفته دارم. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
برنینگهایم، جان. (۱۳۸۳). به آب نزدیک نشو دخترم. ترجمه‌ی طاهره آدینه‌پور، تهران: علمی و فرهنگی.
ترهنده، سحر. (۱۳۸۸). «رابطه‌ای ناگزیر میان متن و تصویر». کتاب ماه کودک و نوجوان، ش۱۴۴، صص۷۱تا۷۸.
حدادی، هدا. (۱۳۸۶). دو دوست. تهران: شباویز.
سنداک، موریس. (۱۳۸۳). سفر به سرزمین وحشی‌ها. ترجمه‌ی طاهره آدینه‌پور، تهران: علمی و فرهنگی.
قائینی، زهره. (۱۳۹۰). تصویرگری کتاب کودکان؛ تاریخ، تعریف‌ها و گونه‌ها. تهران: مؤسسه‌ی فرهنگی‌هنری‌پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان.
لزرغلامی، حدیث. (۱۳۸۹). قوقولی غوغول. تهران: افق.
لیونی، لئو. (۱۳۸۳). آبی‌کوچولو و زردکوچولو. ترجمه‌ی طاهره آدینه‌پور، تهران: علمی و فرهنگی.
ناصرالاسلامی، ندا. (۱۳۸۷). رابطه‌ی نوشتار با تصویر در ادبیات کودک معاصر ایران. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد تصویرسازی دانشگاه شاهد.
Chung, Yang li. (2006). “Recognizing The Narrative Art of a Picturebook: Word and Image Interactions in Anthony Browne's Gorilla”. Journal of Taipei municipal University of Education. Vol. 37, No.1, P. 1-16.    
Doonan, Jane. (1993). Looking at pictures in picture books. Stroud, England: Thimble Press.
Golden, J. M. (1990). The Narrative Symbol in Childhood Literature: Explorations in The Construction of Text. Berlin: Mouton de Gruyter.
Lewis, D. (2001a). Reading contemporary picturebook: Picturing text. London: Routledge Falmer.
Lewis, D. (2001b). “Showing and telling: the difference that makes a difference”. Reading Literacy and Language. Vol. 35, No. 3, P. 94-98.
Mayring, philipp. (2000). "Qualitative Content Analysis". Forum Qualitative Social Research. Vol. 1, No. 2. 
Maykut, Palema & Morehouse, Richard. (1994). Beginning Qualitative Research. London: The Falmer Press.
Mitchell, W. J. T. (1994). Picture theory: Essays on verbal and visual representations. Chicago: University of Chicago Press.
Nikolajeva, Maria & Scott, Carole. (2000). “The Dynamics of Picture book Communication”. Children's Literature in Education. Vol. 31, No. 4, P. 225-238.                   
-------------------- (2006) .How Picture books Work. Great Britain: Routledge.
Nodelman, Perry. (1988). Words About Pictures, The Narrative Art of Children's Pictures book. The University of Georgia Press.
Sipe, Lawrence. R .(1998). “How Picturs books Work: A Semiotically Framed Theory of Text-Picture Relationships”. Children's Literature in Education. Vol. 29, No. 2, P. 97-108.
Schwarcz, J.H. (1982). Ways of Illustrator, Visual Communication in Children's Literatur. Chicago: American Library Association.
Stephens, J. (1992). Language and ideology in children's fiction. London: Longman.
Thomas, Lisa carol. (2010). Exploring Second Graders' Understanding of The Text- Illustration Relationship In Picture Storybooks And Informational Picture Books. Kansas State University. Copyright by ProQuest LLC.