مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز

کودک و نوجوان

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اطلاعات آماری نشریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

مولفه ها و مهارت های تفکر خلاق در کتاب های داستانی تصویری: تحلیلی بر مجموعه کتابهای مرغک

نویسنده

دانشگاه شیراز

چکیده

ادبیات کودک به ویژه کتاب های تصویری ابزارهای ارزشمندی برای پرورش خلاقیت در کودکان محسوب می شوند. هوش داستانی و توانایی بازنمایی نمادین در کودکان، نقش بسزایی در بهره وری آنان از کتاب های داستانی تصویری دارد. بر این اساس پژوهش حاضر به بررسی نقش کتاب های تصویری در پرورش مهارت های تفکر خلاق(مهارت های موضوعی، مهارت های خلاقانه و انگیزش) و عناصر شناختی خلاقیت (سیالی، انعطاف پذیری، بسط، ابتکار) پرداخت. از مهم ترین نتایج بدست آمده آن بود که تمرکز زدایی در ارائه یک تم داستانی برخلاف شیوه های معمول و رایج نقش مهمی در پرورش انعطاف پذیری ذهنی، ریسک پذیری، پرورش تخیل و حساسیت به مسأله دارد. خلاقیت اکتشافی که بر اساس آن سیالی ذهنی کودک افزایش می یابد به شخصیت پردازی کتاب تصویری بستگی دارد. هر چه میزان ریسک پذیری و پذیرش ابهامات و حل مسأله در شخصیت های به تصویر کشیده شده بیشتر باشد، در پرورش خلاقیت مخاطب موثرتراست. هرگاه کتاب تصویری بتواند، دانش موضوعی، مهارت های خلاقانه و انگیزش درونی در خواننده ایجاد نماید، سهم بسزایی در پرورش خلاقیت مخاطب دارد. در انتها پنج کتاب از مجموعه ی کتاب های مرغک در ارتباط با ابعاد و عناصر شناختی تفکر خلاق تحلیل گردید. نوع طراحی، برش های کتاب، شخصیت پردازی، سادگی و کاربرد رنگ و فضا سازی در کتاب های مورد بررسی از عوامل تأثیرگذارآن ها بر خلاقیت مخاطب محسوب می شوند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Components and Creative Thinking Skills in Picture Books: An Analysis of Morghak Books

نویسنده [English]

  • Mahboubeh Alborzi

Shiraz University

چکیده [English]

 
 

Alborzi*

Shiraz University
 
Abstract
Children's literature, especially picture books, are valuable tools for fostering creativity in children. Children’s symbolic representations and narrative intelligence plays an important role in the efficiency of a picture book. Accordingly, the present study examined the role of picture books in creative thinking skills (domain relevant skills, creative relevant skills, and motivation) and cognitive elements of creative (fluency, flexibility, elaboration, originality). Contrary to the common narrative themes, decentralization plays an important role in fostering mental flexibility, risk taking, imagination, and sensitivity to the issue. Creative discovery depends upon characterization in the picture book.The more the acceptance of risks and uncertainties and problem solving characters depicted, the more they foster effective creativity in reader. If a picture book could provoke creative relevant skills and intrinsic motivation in the reader, it would contribute to fostering creativity in the reader. Five books from the series of Morghak books were analyzed with regards to creative thinking and cognitive factors. Design of the books, characterization, use of color and simplicity are among influential factors on creative readers.  
 
 
 
* Associate Prof. of  Foundations of  Education, mahboobeh.alborzi@gmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Creativity
  • Picture Books
  • Morghak Books
  • Decentralization
مراجع
استاین، شل سیلور. (۱۳۸۳). کسی یک کرگدن ارزون نمی خواد. ترجمه‌ی سیما مجیدزاده، مشهد: گل آفتاب.
ــــــــــــــــ.. (۱۳۸۳). درجست‌وجوی قطعه‌ی گمشده. ترجمه‌ی رضی خدادادی (هیرمند)، تهران: هوای تازه.
البرزی، محبوبه. (۱۳۸۶). تبیین واسطه‌گری باورهای انگیزشی در مدل خلاقیت کودکان با رویکرد به متغیرهای خانوادگی، مدرسه‌ای و باورهای اسنادی در دانش آموزان مقطع ابتدایی، رساله‌ی دکتری دانشگاه شیراز.
برک، لورا. (۱۳۸۸). روان‌شناسی رشد (از کودکی تا نوجوانی). ترجمه‌ی یحیی سیدمحمدی، تهران: ارسباران.
پریرخ، زهره. (۱۳۸۹). پنگوئن (مجموعه کتاب‌های مرغک). تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
زمانی، فاطمه. (۱۳۸۰).  «انواع تصویرگری در کتاب‌های کودکان». مؤلف: سیانسیولو، پاتریشیا. کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره ۵، صص ۷۳-۷۵.
ژوبرت، کلر. (۱۳۸۹). گربه‌ی کوچه‌ی ما (مجموعه کتاب‌های مرغک). تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
سنداک، موریس. (۱۳۸۳). سفربه سرزمین وحشی‌ها. ترجمه‌ی طاهره آدینه‌پور، تهران: علمی فرهنگی.
سیف، علی اکبر. (۱۳۸۷). روا­­ن­شناسی پرورشی، روا­ن­شناسی یادگیری و آموزشی. تهران: دوران.
شاه‌آبادی، حمیدرضا. (۱۳۸۷). لالایی برای دخترمرده. تهران: افق.
خانجانی، علی. (۱۳۸۹). حرف‌آباد. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
خدایی، علی. (۱۳۸۹). همین و همان (ازمجموعه کتاب‌های مرغک). تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
خسرونژاد، مرتضی. (۱۳۸۹) معصومیت و تجربه (درآمدی بر فلسفه‌ی ادبیات کودک)، تهران: مرکز.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۸۹). با این صدای زنگوله گربه پیشی چه شنگوله. تهران: به‌نشر.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۸۹). میای بامن دوست بشی سوار اتوبوس بشی. تهران: به‌نشر.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۸۹). هم این هم آن. تهران: به‌نشر.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۸۹). ماه بامن است. تهران: به‌نشر.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۸۹). روزی که زرافه من گلو درد شد. تهران: به‌نشر.
فیشر، رابرت. (۱۳۸۵). آموزش تفکر به کودکان. ترجمه‌ی مسعود صفایی مقدم و افسانه نجاریان، اهواز: رسش.
قاسمی، سمانه. (۱۳۸۹). خودت پیداکن (مجموعه کتاب‌های مرغک). تهران: کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان.
ــــــــــــ. (۱۳۹۰). چرخ چرخ بچرخان (مجموعه کتاب‌های مرغک). تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
قایینی، زهره. (۱۳۹۰). تصویرگری کتاب‌های کودکان: تاریخ، تعریف‌ها و گونه‌ها. تهران: چیستا.
لرزغلامی، حدیث. (۱۳۸۹). قوقولی غوغول. تهران: افق.
لیونی، لئو. (۱۳۸۳). آبی کوچولو و زرد کوچولو. ترجمه‌ی طاهره آدینه‌پور، تهران: علمی و فرهنگی.
واثقی، مینو. (۱۳۹۰). آموزش هنر. تهران: پیام نور.
Amabile, T. M. (2001).  Beyond talent: John Irving and the passionate craft of creativity. American Psychologist 56(4): 333- 336.
Alabama, A. (2006). The effects of text ilustrations on young children’s vocabulary acquisition and construction of meaning during storybook read alouds. A Dissertation for the Degree of Doctor of Philosophy. Auburn University.
Aram, D. & Byron, S. (2004). Joint storybook reading and joint writing interventions among low SES preschoolers: Differential contributions to early literacy. Early Childhood Research Quarterly 19: 588-610.  
Browning, A. (2006). Reading to young children improves language and cognitive development. Child Development 77: 322-342.
DeLoache, J. S., Uttal, D. H. and Pierroutsakos, S. L. (2000). What's up? The development of an orientation preference for picture books. Journal of Cognition and Development 1(1): 81-95.
Falconer, I. (2000). Olivia. Atheneum Books for Young Readers.
Ganea, P. A., Pickard, M. B. & DeLoache, J. S. (2008). Transfer between picture books and real world by very young children. Journal of Cognition and Development 9: 46-66.
Gelman, S. A., Coley, J. D., Rosengren, K. S., Hartman, E. E., & Pappas, A. S. (1998). Beyond labeling: The role of parental input in the acquisition of richly structured categories. Monographs of the Society for Research in Child Development 63(1): 234-347.
Graham, J. (2000). Creativity and picture books. Reading 61-67.
Holly, S. (2007). Using picture books to support young children's literacy. Child Development. 56:113-126.
Jalongo, M. R. (2004). Young children and picture books (2nd Ed.). Washington, DC: National Association for the Education of Young Children.
Iliada, E., Marja, V. H.  & Alexia, G. (2010). The role of pictures in picture books on children's cognitive engagement with mathematics. European Early Childhood Education Research Journal 18(3):125-147.
Mateas, M. & Sengers, P. (2003). Narrative intelligence. Philadelphia: John Benjamins.      
Meyer, L., & Wardrop, J. (1994). Effects of reading storybooks aloud to children. Journal of Educational Research 88, 69-85.
Maykut, P. & Morehouse, R. (1996). Beginning   qualitative   research. London: The Falmer Press.
Morrow, L. M. (2001). Literacy development in the early years: Helping children read and write. Boston, MA: Allyn & Bacon.
 Neuman, S. B. (1999). Books make a difference: A study of access to literacy. Reading Research Quarterly 34: 286-311.
Nikolajeva, M. & Scott, C. (2001). How picture books work. London: Garland Publishing.
Nodelman, P. (1988). Words about pictures: The narrative art of childrenʼs picture books. Athens: University of Georgia Press.   
Norton, D. E. (1999). Through the eyes of a child: An introduction to children's literature  children's literature, writing whose primary audience is children.

See also children's book illustration. The Beginnings of Children's Literature


The earliest of what came to be regarded as children's literature was first meant for adults. (5th Ed.). Columbus, OH: Merrill.
Segun, M. (1988). The importance of illustrations in children’s books”. Illustrating for Children 25-27. www.mabelsegun.com/Illustrating.
 
مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز
دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 1
آبان 1394
صفحه 1-28
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 08 خرداد 1392
  • تاریخ بازنگری: 11 مهر 1393
  • تاریخ پذیرش: 16 مهر 1393
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار