سودای بازی و براندازی: نگاهی به برهم‌کنشِ پارودیکِ تصویر و واژه در کتاب تصویری‌داستانیِ منم موش گرسنه/ می‌خورمت درسته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدرس در دانشگاه فنی‌و‌حرفه‌ای دختران شیراز پژوهش‌یار گروه کتاب‌های تصویری مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز

چکیده

هدف این جستار، بازنگری مفهوم و کارکرد پارودی در کتاب تصویری‌داستانی منم موش گرسنه/ می‌خورمت درسته است. با چنین نگرشی و در کنار معنای کلاسیک پارودی، امکان پارودی‌شدن متن واژگانی توسط متن تصویری و برعکس، در این اثر به‌آزمون برده‌شده؛ هم‌چنین جایگاه پارودی در تغییر ساختار قدرت نهادینه‌شده در ادبیات کودک به بحث گذاشته می‌شود.پژوهش‌گر ابتدا بر پایه‌ی روش قیاسی به بررسی شگردهای پارودی‌پردازی در کتاب یادشده با الگوبرداری از شگردهای مطرح‌شده‌ی دن هریس در فیلم‌پارودی می‌پردازد؛ سپس بر پایه‌ی بازخوانیِ رویکردهای پری نودلمن و لورن جِی. کوئیسترا پیرامونِ برهم‌کنش‌های آیرونیک و پارودیک تصویر و واژه در کتاب‌های تصویری‌داستانی و با روش استقرایی خوانشی دوباره از این کتاب ارائه می‌دهد.در این مطالعه، به پارودی در ۵ سطح اشاره می‌شود ولی تمرکزِ پژوهش‌گر بر نگاهِ تحلیلی به گونه‌های برهم‌کنش پارودیک در یک اثر – بدونِ دیالوگ‌های بینامتنیِ آن با پیش‌متن- است.در فرایند پژوهش، امکان بررسی پارودی در کتاب‌های تصویری‌داستانی بر پایه‌ی شگردهای مطرح‌شده از سوی دن هریس در سینما، تأیید و در همان حال بازنگری و نقد شده؛ برهم‌کنش‌های پارودیک در کتابِ بررسیده در سه سطحِ ۱.تصویر و واژه؛ ۲.تصویر و تصویر؛ ۳.واژه و واژه؛ بخش‌پذیر شدند که هر یک شگردهای گوناگونی را دربر دارند.پژوهش‌گر در برایند چنین خوانشی ترکیبی، بستر ادبیات کودک را در بازی‌ِ براندازانه‌ی چینش‌ِ افسون‌ساز تصویر و واژه در کتاب‌های تصویری‌داستانی کودکان، پارودیک و در فرایندِ آفرینش/چینش/خوانشِ اثر می‌بیند؛ آن را برای کودکان نه تنها تشخیص‌دادنی که لذت‌بخش می‌داند؛ و برای جابه‌جایی اقتدارهای ناگزیر در این گونه‌ی ادبی، ضروری می‌پندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Passion of Play and Subversion: An Overview of Parodic Interactions between Pictures and Words in I Am The Hungry Mouse/ And Will Swallow You Up

نویسنده [English]

  • Atiyeh Firouzmand
Shiraz University
چکیده [English]

 

Firouzmand*

Shiraz University
 
Abstract
The purpose of this article is to propose a revision of the concept and application of ‘parody’ in picture books. Drawing upon the classical concept of parody as defined by Bakhtin, the researcher examines the possibility of parodying verbal texts by visual texts and vice versa. Also the role of parody in changing inherent power structure in children’s literature is explained. Applying the deductive qualitative content analysis and by using the same features in cinema, as proposed by Dan Harries, the researcher has analyzed the parodic features in Khosronejad’s I Am the Hungry Mouse/ And Will Swallow You Up. Then by considering Nodelman and Kooistra’s views towards ironic and parodic interactions of pictures and words in picture books and through inductive qualitative content analysis, the researcher has proposed a new reading for the picture book. In this study, parody has been addressed in 5 modes: 1. Parodic relationship of subverted verbal text and the original one; 2. Parodic relationship of subverted visual text and the original one; 3. Parodic interaction between verbal and visual narration in subverted text; 4. Parodic relationship of the verbal text of the picture book and the other stories in the collection: Story, Play, and Fun; 5. Parodic relationship of the visual text of the picture book and the illustrator’s other work in that collection. However, the researcher has focused on analytical rereading of the parodic interactions in a single story –without considering the intertextual dialogues of that particular story with hypertexts or other stories in Story, Play and Fun. The parodic interactions in this picture book has been categorised in 3 modes, each of which has its own features: 1. Parodic interaction between pictures and words; 2. Parodic interaction among pictures; 3. Parodic interaction among words.
 
 
 
* MA in Children's and Young Adults’ Literature,  atiyehfirouzmand@hotmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: parody
  • interaction of pictures and words
  • picture books
  • I Am the Hungry Mouse/ And Will Swallow You Up
  • Morteza Khosronejad
  • Ali Mafakheri

مراجع

بهرنگی، صمد. (بی‌تا). مجموعه آثار صمد بهرنگی (۱) (نسخه‌ی برخط). بی‌جا: بی‌نا. (بازیابی، ۲۷/۰۶/۱۳۹۳) http://korpu.net/text/samad/majmueh-samad.pdf
خزایی، داود. (چاپ‌نشده). فرهنگ ادبیات کودک. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
خسرونژاد، مرتضی. (۱۳۸۳). معصومیت و تجربه. تهران: مرکز.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۸۷). مجموعه‌ی داستان‌های فکری ۱۰ جلدی (قصه بازی شادی). قصه‌ی «منم موش گرسنه/ می‌خورمت درسته». تصویرگری علی مفاخری، مشهد: شرکت به‌نشر، کتاب‌های پروانه.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۸۷). مجموعه‌ی داستان‌های فکری ۱۰ جلدی (قصه بازی شادی). قصه‌ی «آی بدو که دوغ آوردم/ قصه‌ی دروغ آوردم». تصویرگری علی مفاخری، مشهد: شرکت به‌نشر، کتاب‌های پروانه.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۸۷). مجموعه‌ی داستان‌های فکری ۱۰ جلدی (قصه بازی شادی). قصه‌ی «دلت می‌خواد ماست بخری؟/ یه قصه‌ی راست بخری؟». تصویرگری امین حسن‌زاده، مشهد: شرکت به‌نشر، کتاب‌های پروانه.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۹۲). سلسله‌بحث‌های نظری ادبیات کودک در دانشگاه شیراز. سخن شفاهی.
داد، سیما. (۱۳۹۰). فرهنگ اصطلاحات ادبی: واژه‌نامه‌ی مفاهیم و اصطلاحات ادبی فارسی و اروپایی (تطبیقی و توضیحی). تهران: مروارید.
دوستی، فرزانه. (۱۳۹۱). «کلام و تصویر، از مقابله تا مکالمه: درآمدی بر نظریه‌ی دومتنیتِ لورن جِی. کوئیسترا». نقدنامه‌ی هنر (کتاب تخصصی در حوزه‌ی پژوهش و نقدهنر): ویژه‌ی نقد بینامتنی هنر، شماره‌ی ۲، صص81-۱۰2.
قنبریان، شیوا (۱۳۹۰). زیبایی‌شناسی پارودی در سینما با نگاهی به آثار مل بروکس. پایان‌نامه‌ی کارشناسیِ‌ارشد دانشگاه تهران.
نودلمن، پری. (۱۳۸۷). «لذت و گونه‌ی ادبی، ژرف‌اندیشی‌هایی درباره‌ی ویژگی‌های ادبیات داستانی کودکان». ترجمه‌ی داود خزایی، دیگرخوانی‌های ناگزیر، مرتضی خسرونژاد، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صص421- ۴۴۴.
ـــــــــــ (۱۳۸۸). «ارتباط تصاویر و کلمات». ترجمه‌ی آزاده اخلاقی، حرفه هنرمند (نشریه‌ی هنرهای تصویری): ویژه‌ی گرافیک: تصویرسازی، شماره‌ی ۳۰، صص157- ۱۷۳.
ـــــــــــ (۱۳۸۹). «کنایه در کتب مصور: ذهنیت و عینیت، زمان و فضا». ترجمه‌ی بنفشه عرفانیان، کتاب ماه کودک و نوجوان، آبان، صص82-۹۰.
Beckett, Sandra (2001). Parodic play with paintings in picture books. Children's Literature 29: 175-195.
Doonan, Jane  (1999). Drawing out ideas: A second decade of the work of Anthony Browne. The Lion and The Unicorn 23(1): 30-56.
Greever, Ellen A. (1995). Fractured fairy tales: Parody in literary fairy tales for children. ProQuest Dissertation and Theses.
Haase, Donald (2008). The Greenwood encyclopedia of folktales and fairy tales, 3Vols.  Greenwood Press.
Harries, Dan (2000). Film parody. London: British Film Institute.
Lewis, David (2001). Reading contemporary picturebooks: Picturing Text. London: Routledge.
ــــــــــــــــــــــــ (2001). Showing and telling: the difference that makes a difference. Oxford: Blackwell.
Morgenstern, John (2006). Parody. The Oxford Encyclopedia of Children's Literature. Oxford: Oxford UP. 216.
Nikolajeva, Maria & Scott, Carole (2006). How picturebooks work. NewYork: Routledge.
ـــــــــــــــــــــ (2000). The dynamics of picturebook communication. Children's Literature in Education 31(4): 225-239.
Nodelman, Perry. (1988). Words about pictures: The narrative art of children's picture book. Athens, GA: University of Georgia Press.
ــــــــــــــــــــــــــــــ (2003). How, But Not What or Why. Children's Literature 31: 192-228.
ـــــــــــــــــــــــــــــ & Reimer, Mavis. (2003). The pleasures of children’s literature. 3rd ed. Boston: Allyn and Bacon.
Pantaleo, Sylvia (2007). Scieszka's The Stinky Cheese Man: A tossed salad of parodic re-versions. Children's Literature in Education 38:277-295.
Sipe, Lawrence R. (1998). How picture books work: A semiotically framed theory of text-picture relationships. Children's Literature in Education 29(2): 97-108.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ & Pantaleo, Sylvia (2008). Postmodern picturebooks: Play, parody, and self-referentiality. New York: Routledge.
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 مهر 1393
  • تاریخ بازنگری: 10 مرداد 1394
  • تاریخ پذیرش: 25 شهریور 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار