بررسی چگونگی توجه به حقوق کودک در داستان بچه‌های قالیبافخانه «با تأکید بر حقوق کاردر نظام حقوقی ایران و اسناد بین‌المللی»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شیراز

2 دانشگاه کاشان

چکیده

کار کودکان یکی از اساسی‌ترین معضلات اجتماعی عصر حاضر است. این پدیده هرچند درگذشته نیز وجود داشته،اما امروزه به دلیل تغییرات نظام‌های اقتصادی،اجتماعی و خانوادگی بیشتر مورد توجه است. در این میان ادبیات کودک به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم نشر و القای نیاز‌های کودکان می‌تواند مخاطب را با حقوق کودک تشویق کند . داستان «بچه‌های قالیبافخانه» نوشته‌ی هوشنگ مرادی کرمانی تلاش کرده است از این زاویه به کودک و حمایت های حقوقی او توجه کند.این مقاله در پی آن است که با تبیین مولفه‌های حقوقی کودکان کار در این داستان، شیوه های خلاقانه نویسنده در ترویج حقوق کودکان کار را آشکار نماید. و لزوم توجه به حقوق کودکان در کارگاه‌های فرش‌بافی را یادآور شود. همچنین مقاله در پی آن است که میزان تأثیرپذیری وقایع این داستان از قوانین حمایت‌کننده کودکان را با روش توصیفی-تحلیلی موردمطالعه قرار دهد.نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که مؤلفه‌های حقوق کودک همچون سن کار،شرایط کار،دستمزد کودک، فضای کارگاه و کودک‌آزاری و منع از تحصیل در داستان به‌خوبی بیان‌شده است. نویسنده با استفاده از تکنیک طنز به ویژه گروتسک که در عناصر شخصیت و مکان به وضوح دیده می‌شود، عنصر تعلیق، زبان عامیانه، و بحران‌های پی درپی در داستان توانسته است توجه مخاطب را به موضوع اصلی داستان جلب کند.
.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Children's Rights in the Story of Children of Qalibafkhane with Regards to Lsabor Rights in Iranian legal System and International Documents

نویسندگان [English]

  • Hosein Kiani 1
  • Elnaz Jahangiri 2
  • Saeideh Hasan Shahi 2
1 Shiraz university
2 Kashan University
چکیده [English]

 
 

Kiani*         E. Jahangiri**                 S. Hasanshahi***

Shiraz University                           Kashan University                     
 
Abstract
Child labor has always existed but today, due to the change in economic and social systems, more attention has been paid to it. Children’s literature as one of the important means of addressing children’s needs can persuade the audience to observe the children’s rights. Qalibafkhane written by Hooshang Moradi Kermani is one novel in which the children and their rights have been paid attention to. Discussing Iranian children's legal rights and international documents, this paper with a content analysis method studies how the writer has addressed children’s rights and child labor in Iran. The Results show that labor age, labor hour, child’s salary, labor environment and child abuse are among the most important factors of child’s labor which the author has portrayed with a simple language in an ironic way. Exact descriptions, variation in characters and using slang and comprehensible language give the readers easy clues to see the points mentioned.
 
 
* Associate of Arabic Language and Literature, hkyanee@yahoo.com
** MA. of Criminal Law and Criminology, jahangirielnaz@ymail.com
*** PHD candidate  of Persian Language and Literature, sarahasanshahi@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: children's literature
  • Children of Qalibafkhane
  • children
  • labor rights
  • Iranian legal system
  • Hooshang Moradi Kermany
اباذری فومشی، منصور. (۱۳۸۶). حقوق کار و نحوه‌ی عملی رسیدگی به شکایات، دعاوی و جرایم در قانون کار. تهران: خرسندی.
ابراهیمی، مرتضی. (۱۳۹۳). «بررسی ضرورت‌های مطالعات میان‌رشته‌ای در حوزه‌ی علوم انسانی». مطالعات میان‌رشته‌ای در حوزه‌ی علوم انسانی، ش۲، صص۱۹-۳۲.
اصغری، جواد. (۱۳۸۸). «بررسی زیبایی‌شناختی عنصر مکان در داستان». نشریه‌ی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ش۲۶، صص۲۹-۴۵.
انتظاری، علی و مرضیه جدائیان. (۱۳۹۰). «بازنمایی فرهنگ کار در کتاب‌های داستانی کودکان».راهبرد فرهنگ، ش۱۴و۱۵، صص۲۰۶-۲۲۸.
ایروانیان، امیر و همکاران. (۱۳۸۹). کودک‌آزاری: از علت‌شناسی تا پاسخ‌دهی. تهران: خرسندی.
آبروشن، هوشنگ. (۱۳۸۶). کودک‌آزاری و کنوانسیون حقوق کودک. تهران: آثار اندیشه.
بلیغ، سوسن و همکاران. (۱۳۸۲). کنوانسیون حقوق کودک و بهره‌وری از آن در حقوق داخلی ایران. تهران: دانشگاه تهران.
بیگی، جمال. (۱۳۸۸). بزه‌دیدگی اطفال در حقوق ایران. تهران: میزان.
پویان، مجید و الهام صفی جهانشاهی. (۱۳۹۲). «آسیب‌شناسی کار کودکان در اثر هوشنگ مرادی کرمانی»، در مجموعه‌مقالات هفتمین همایش پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه هرمزگان، صص۳۱۶-۳۲۷.
ـــــــــــ . (۱۳۹۳). «بررســی آثـار مـرادی کرمـانی در پایان‌نامه‌هـا بـه تکرار رسیده است». خبرگزاری کتاب ایران، دست‌یافتنی در ۱۸شهریور،                       http://www.ibna.ir/fa/doc/report  به تاریخ بازیابی 27/4/۱۳۹۵.
خوشابی، کتایون. (۱۳۸۷). کودک‌آزاری (انواع آزار جسمی، جنسی، عاطفی و بی‌توجهی به کودکان). تهران: قطره.
رسولی، اکرم. (۱۳۸۱). «یافته‌های بزه‌دیده‌شناختی اطفال و تأثیر آن بر نظام کیفری». پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
زارع شاه‌آبادی، اکبر و همکاران. (۱۳۸۸). «نقش خانواده‌ی نابسامان بر پدیده‌ی کودکان کار؛ مطالعه‌ی موردی: استان یزد». انتظام اجتماعی، ش۳، صص۳۰-۵۲.
صفایی، علی و حسین ادهمی. (۱۳۹۱). «بررسی و تحلیل مؤلفه‌های گروتسک در داستان بچه‌های قالیبافخانه اثر هوشنگ مرادی کرمانی». مجموعه‌مقالات ششمین همایش پژوهش‌های ادبی، دانشگاه شهیدبهشتی تهران، صص۱-۳۱.
ـــــــــــــــــــــــ . (۱۳۹۴). «نگاهی به مؤلفه‌ها و الگوهای طنز در آثار هوشنگ مرادی کرمانی». پژوهشنامه‌ی ادب غنایی، س۱۳، ش۲۴، صص۲۱۱-۲۳۲.
طاهری، محمدسلمان. (۱۳۸۸). قانون کار در نظم حقوق کنونی. تهران: مؤسسه‌ی مطالعات و مشاوره‌ی حقوقی وکلای ایران‌زمین با همکاری نشر میزان.
قاسم‌زاده، فاطمه. (۱۳۷۸). «کودکان کار». ماهنامه‌ی اندیشه‌ی جامعه، ش۷، صص۱۰-۲۳.
قراچورلو، رزا. (۱۳۸۴). «بررسی چالش‌های قانونی کودک‌آزاری جنسی در ایران». مجله‌ی کانون وکلا، ش۱۹۱، صص۱۸۳-۱۹۷.
قریشی، شریف. (۱۳۵۲). کار و حقوق کارگر. تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
کلانتری، صمد و مژده کیانی. (۱۳۸۵). «بررسی تطبیقی کار کودکان در کشورهای پیشرفته و جهان روبه‌توسعه». اطلاعات سیاسی‌اقتصادی، ش۲۳۱و۲۳۲، صص۲۸۲-۲۹۵.
لهسایی‌زاده، عبدالعلی و حجت‌الله اشرفی. (۱۳۸۱). «بررسی عوامل تعیین‌کننده‌ی کار کودکان؛ مطالعه‌ی موردی شهرستان کاشان». نامه‌ی پژوهش، ش۱و۲، صص۱۰۵-۱۳۵.
محمدی، خدیجه. (۱۳۸۴). حمایت از اطفال بزه‌دیده در سیاست جنایی تقنینی جدید ایران و سازمان ملل. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه مفید.
منصور، محمود. (۱۳۶۲). روان‌شناسی ژنتیک. تهران: رز.
مرادی کرمانی، هوشنگ. (۱۳۶۷). بچه‌های قالیبافخانه. تهران: کتاب سحاب.
موسوی بجنوردی، محمد. (۱۳۸۶). «کودک‌آزاری». فصلنامه‌ی حقوق و علوم سیاسی، ش۳، صص۷-۲۲.
موسوی نجف‌آبادی، فروغ. (۱۳۸۲). اشعار عامیانه‌ی ایران: در دوره‌ی قاجار. به تصحیح و اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران: نگار.
مهدوی مزینانی، زهرا و مجتبی مزینانی. (۱۳۹۰). «آسیب‌شناسی حقوقی کار کودکان و نوجوانان در کسب‌وکارهای خانوادگی». خانواده‌پژوهی، س۷، ش۲۶، صص۱۲۵-۱۴۳.
نوریان محمدی، محمود. (۱۳۹۱). واقع‌گرایی (رئالیسم) در داستان‌های هوشنگ مرادی کرمانی. پایان‌نامه‌‌ی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند.
هاشمی، محمد. (۱۳۷۰). نگرشی بر قانون جدید کار جمهوری اسلامی ایران. تهران: دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.