بررسی داستان‌های دینی کودکان و نوجوانان منتشر شده بین سال‌های 1380-1385 از نظر کیفیت محتوا، ساخت و پرداخت و کیفیت زبان و بیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

چکیده

هدف: هدف پژوهش ارزیابی داستان­های دینی منتشر شده برای کودکان و نوجوانان بین سال­های 1380-1385 از نظر کیفیت محتوا، ساخت و پرداخت، زبان و بیان و شیوه نگارش است. روش: پس از بررسی پایگاه‌ اطلاع‌رسانی خانه کتاب ایران که یکی از پایگاه‌های معتبر در معرفی کتاب‌های منتشرشده در کشور هست تعداد 291 عنوان اثر داستانی بین سال‌های مورد بررسی شناسایی شدند که با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد ارزیابی قرارگرفتند. یافته‌ها: داستان‌های شناسایی شده از نظر کیفیت محتوا، ساخت و پرداخت و کیفیت زبان و بیان مورد ارزیابی قرار گرفتند که یافته‌ها نشان داد که نگفتن منابع و مآخذ، ارائه­ی نصیحت مستقیم و داشتن تعصب، و در بخش کیفیت محتوا، رساندن پیام مورد نظر به خواننده همراه با نتیجه‌گیری و افتادن در دام پند و شعار، رواج آسان­پسندی و خلاقانه نبودن آثار  و ترسیم مبالغه‌آمیز شخصیت­های مذهبی در بخش ساخت و پرداخت، پایبند نبودن نویسندگان به توضیح کلمات و اصطلاحات دشوار و نامفهوم در پانویس، سلیس و روان نبودن زبان اثر در بخش کیفیت زبان، بیان و شیوه‌ی نگارش به عنوان مهم‌ترین مشکلات داستان‌ها شناسایی شدند که برای برطرف‌کردن نارسایی‌های شناسایی شده راه‌کارهای ابتدایی ارائه شده است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Children’s and Young Adults’ Religious Stories Published during 2001-2006 with regard to Their Content, Construction, Language, Illustration and Physical Shape

نویسنده [English]

  • Mehdi Mohammadi
Islamic Azad University of Ghom Branch
چکیده [English]

 
 

Mohammadi*

Azad University of Qom
 
Abstract
Two hundred and ninety one stories from the database of Iranian Book Home were selected and evaluated in order to analyze published religious stories for children and young adults over the period of 2001-2006 with regard to the quality of content, construction, language, illustration and physical shape. Findings show that there are 3 basic issues with regard to the content quality such as lack of references, direct advice, and prejudice about discussed subject. Some basic identified issues on the part of the content consist of sending messages explicitly with direct conclusions and advice at the end, non-creative presentation and exaggerated description of religious personalities. Regarding construction and writing style, there were difficult and ambiguous terms not explained in the footnote, lack of a fluent language, low quality of illustrations and lack of creativity. Physical appearances of books were acceptable.
 
 
* Assistant Prof. in Library Science & Information,  mahdi.mohammadi203@gmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Iranian children’s and young adults’ religious stories
  • Content quality
  • Construction quality
  • language of religious stories
  • Illustration of religious stories
اسرار، مصطفی. (1380). «آسیب­شناسی تربیت دینی در آموزش و پرورش از منظر مفاهیم اخلاقی».مجموعه­ی خلاصه مقالات همایش آسیب­شناسی تربیت دینی در آموزش و پرورش، تهران: دفتر همکاری مشترک سازمان پژوهش و برنامه­ریزی آموزشی، جهاد دانشگاهی، صص 9-11.
انصاری، طاهره. (1380). «راه­کارهای اساسی و روش­های کارآمد در برنامه­های آموزش و پرورش برای نیل به تربیت مناسب دانش­آموزان». مجموعه­ی خلاصه مقالات همایش آسیب­شناسی تربیت دینی در آموزش و پرورش، تهران: دفتر همکاری مشترک سازمان پژوهش و برنامه­ریزی آموزشی، جهاد دانشگاهی، ص 22.
باب­الحوائجی، فهیمه. (1376). «تحلیل محتوا». فصل­نامه­ی کتاب، سال 8، شماره 4، زمستان، صص 98-108.
«پاسخ‌های 10 کارشناس و نویسنده به 6 پرسش درباره­ی ادبیات دینی کودک و نوجوان». پژوهش­نامه­ی ادبیات کودک و نوجوان، سال 5، پاییز، صص43-73.
پرویز، محسن. (1388). «فضای کتاب کودک ما خوب است گفت‌وگو از بنفشه محمودی. کتاب کودک و نوجوان». ویژه­نامه­ی دومین نمایشگاه تخصصی، صص3-5.
«جایگاه ادبیات مذهبی در ادبیات کودک». (1384). بانی فیلم، 18 اسفند، شماره‌ی 638، ص8.
حجوانی، مهدی. (1388). «نقش سر ویراستار در صنعت نشرکتاب کودک و نوجوان». ویژه­نامه­ی دومین نمایشگاه تخصصی، ص33.
حکیمی، محمود و کاموس، مهدی. (1382). مبانی ادبیات کودکان و نوجوانان. ج3، تهران: آرون.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. (1377). «پژوهش‌های بنیادین در ادبیات کودکان و نوجوانان ضروری است». ابرار، 31 تیر. ص7.
دانشمند، مرتضی. (1383). «چهره­ی آسمانی ادبیات کودک». کتاب هفته، 3 بهمن، ص5.
سیدآبادی، علی­اصغر. (1378). «ادبیات کودک و رویکردهای جدید به دین». پژوهش‌نامه­ی ادبیات کودک و نوجوان، سال 5، تابستان، صص10-19.
شعبانی، احمد و فاضل، مرتضی. (1381). «مطالعات غیردرسی دانش­آموزان دوره متوسطه و شناسایی عوامل موثر بر آن از نظر دانش­آموزان شهرضا». فصلنامه کتاب، سال 13، دوره 2، تابستان، صص 47-55.
شیزری، مهدی. (1388). «فاصله از جامعه جهانی. بررسی نشر کتاب‌های مذهبی کودک و نوجوان در گفت‌وگو با مهدی شیزری»، کتاب ماه کودک و نوجوان، ویژه­نامه دومین نمایشگاه تخصصی، ص13.
طهماسیان، نگین. (1386). تحلیل محتوای کتابهای قصه و داستان کودکان گروه سنی ب و ج منتشر شده سال های 1380-1385 از نظر تاثیر آن‌ها بر درمان ترس و اضطراب و افسردگی کودکان. پایان­نامه­ی کارشناسی‌ارشد علوم کتاب­داری و اطلاع­رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
فدایی‌عراقی، غلامرضا. (بی­تا). گزیده کتاب‌شناسی توصیفی اسلامی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
قربانی، ولی. (1380). «بررسی نیازهای اطلاعاتی دانش­آموزان دبیرستانی شهر مشهد و ارزیابی توانایی مجموعه کتابخانه­ها در برآوردن این نیازها». کتاب‌داری و اطلاع‌رسانی، سال 4، شماره‌ی 1، بهار، صص87-107.
قزل­ایاغ، ثریا. (1383). ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
«کتاب‌های مذهبی را چه می­شود؟ گزارشی از یک میزگرد». (1378). پژوهش­نامه­ی ادبیات کودک و نوجوان، سال 5، تابستان، صص 35-51.
محمودی، حسن. (1380). «تفسیر و تاویل متفکر دینی به چه کار قصه‌نویس خواهد آمد». مجموعه­ی گزیده مقالات همایش بررسی داستانهای دینی. به کوشش شهرام اقبال­زاده. تهران: دفتر مطالعات ادبیات داستانی، صص 87- 94.
میراحمدی، بدرالسادات. (1387). «میزان هم‌سویی گرایش­های مطالعاتی نوجوانان بزهکار کانون اصلاح و تربیت با منابع موجود در کتابخانه­های این مرکز». اطلاع‌شناسی، سال 5 و 6، تابستان و پاییز، صص 166-182.
نعیمی، زری. (1381). «ادبیات ادبیات است: به بهانه پرسش از ادبیات کودک و سیاست». پژوهش­نامه­ی ادبیات کودک و نوجوان، سال 8، زمستان، صص 44-54.
هانت، پیتر. (1382). دیدگاههای نظری و انتقادی در ادبیات کودکان. ترجمه­ی علی‌رضا کرمانی و علیرضا ابراهیم­آبادی. تهران: آرون.
Seminary, Luther; Minnesota, St. Paul. (1994)."Religious Themes in Best – Selling Novels" .World & World, Vol. XIV, No. 3, summer, P: 342-352.
Mayring, P. (2000). "Qualitative Content Analysis.  Forum Qualitative
Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research". [online Journal], 1 (2) Jun. Available at www.qualtativeresearch.net/fqs-e/2-00inhalt-ehtm  [28 Oct, 2011.