نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه تربیت معلم تهران
چکیده
ردپای پژوهشهایی با موضوع ادبیات کودکان و نوجوانان را در رشتههای متنوعی می‌توان یافت. طبیعی است که هر یک از این پژوهشها با توجه به پرسش‌ها و رشتههای مرتبط با خود، از روششناسیها و روی‌کردهای گوناگونی بهره جستهاند. در پژوهش حاضر برای ارائه‌ی ترسیم شناختی کلی از وضعیت روشهای پژوهش در ادبیات کودک و نوجوان، 164 پایان‌نامه در حوزهی یادشده شناسایی و با تکمیل مشخصات کتاب‌شناختی و چکیدهی این آثار مطالعهای با روش تحلیل محتوا بر آن‌ها انجام شد. از مجموع 164 پژوهش شناسایی شده، 40 اثر با رویکرد کیفی، 48 مورد با رویکرد کمی 12 پژوهش به کمک روشهای ترکیبی، و 51 عنوان نیز به روش سندی/ کتابخانهای صورت گرفته است. در این میان 13 پایان‌نامه نیز وجود دارد که به ترجمه، تدوین کتاب‌شناسی، یا بازنویسی آثار کهن پرداختهاند. تاکنون بیش‌ترین پایان‌نامه با موضوع ادبیات کودک و نوجوان در رشتهی کتابداری و اطلاعرسانی (53 عنوان) به انجام رسیده است. درمقابل برخی رشتهها مانند زبان و ادبیات فارسی و علوم تربیتی، با وجود داشتن گرایشهای مختلف، همچنان سهم کم‌تری را در این حوزه دارند. روند رشد کمی پژوهشها نشاندهنده‌ی سیر صعودی است که در دههی هشتاد به اوج خود یعنی 72 عنوان پایان‌نامه رسیده است. به نظر می‌رسد از میان هفت مقولهی شناسایی شده در پژوهشهای ادبیات کودک و نوجوان، آثار منتشر شده در این حوزه در قالب شعر، داستان، و ... بیش‌تر توجه پژوهش‌گران را به خود جلب کردهاند. این موضوع نشانگر ارتباط میان روشهای پژوهش و مقولههای پرطرف‌دار نیز هست. موضوع‌هایی که در مطالعات این حوزه مطرح می‌‌شوند، آن قدر گسترده و متنوع هستند که پاسخ‌گویی به هر یک به استفاده از روش خاصی نیاز است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Genealogy of Children’s Literature Research from a Methodological Point of View
نویسندگان [English]
- Leila Maktabi Fard
- Yazdan Mansouriyan
Tarbiat Moalem University of Tehran
چکیده [English]
Maktabifard* Y. Mansourian**
Tarbiat Moalem University of Tehran
Abstract
Traces of research about children’s literature can be found in various disciplines. Obviously, regarding the subject and research questions, each study employs a different approach and method. In the current study in order to illustrate an overall picture of research on children’s literature, 164 dissertations and theses were identified and their abstracts were evaluated. Among 164 identified items, 40 adopted qualitative approaches, 48 used quantitative approaches, 12 employed mixed methods and 51 used library and documentary methods. Moreover, 13 dissertations were developed based on translation, bibliography and rewriting of some old texts. Until now, most of the dissertations on children’s literature have been conducted in the library and information studies departments. In contrast, some disciplines including Persian literature and Education paid less attention to this area. While these fields mainly have various subfields, nevertheless, the number of dissertations in this area has been increasing and in the last decade it has reached its climax of 72 dissertations. Seven categories were identified in this content analysis; among them survey and criticism of children’s literary works (such as poems, fictions, etc.) are the most popular topics in children’s literature research. This result also showed a link between research methods and popular research topics in this area. Finally, it can be concluded that more than being a new and particular research method, this area needs thoroughness in the application of existing methods, as the topics in these studies are immensely diverse with various aspects and each of them requires a specific method to address the issues.
* Assistant Prof. in Library Science & Information, RoyaMaktabi@gmail.com
** Associate Prof. in Library Science & Information, y.mansourian@gmail.com
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: Research in children’s literature
- Methodology in children’s literature
)