بررسی تحلیلی سیر نقد ادبیات کودک و نوجوان در ایران با نگاهی آسیب‌شناسانه به قالب‌های نقد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه ازاد اسلامی واحد اسلامشهر

چکیده

مقاله‌ی حاضر، ضمن مروری بر جریان نقد ادبیات کودک و نوجوان ایران از مشروطه تا کنون، نشان ‌داده است که این جریان هرچند رو به رشد بوده اما با رویکردی آسیب‌شناسانه، بیشتر بر دو قالب‌ ویژه تاکید داشته است: نخست، ارائه‌ی فهرست کتاب‌های مناسب و دوم، نقدهای مفصل و تخصصی. این دو شیوه با وجود برخورداری از ارزش، کاربردهایی محدود دارند. از این رو نمی­توانند به تنهایی جریان نقد را مؤثر، فراگیر و نهادینه کنند. پیشنهاد مقاله­ی حاضر این است که افزون بر توجه به ارزش‌های هر دو شیوه‌ی پیش­گفته، به راهی میانه نیز اندیشیده شود. این راه، معرفی کتاب درسطح کلان و پرشمار، در قالب نشریه و یا فضای مجازی است. معرفی کتاب در همان حال که محدودیت­هایی دارد، از ظرفیت­هایی ویژه نیز برخوردار است.
 
واژه‌های کلیدی:

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Development of Iranian Children's and Young Adults' Literature Criticism

چکیده [English]

 
 Dr. M. Hejvani
Eslamshahr Islamic Azad University
mehdi@mehdihejvani.com
 
Abstract
In this paper the development of criticism of children and young adult's literature from the time of Constitutional Revolution in Iran to the present is studied to show its overall progressive state. This development has indeed continued but mostly in two aspects; one is presenting a list of suitable books and the second is long specialized critiques. Though valuable, these two aspects have limited uses and cannot, on their own, help spread and establish the current of criticism. The paper suggests paying attention to another aspect as well, that is, book review, on a large scale in paper journals or on the virtual space. Book reviews have their limitations but can enrich the domain of children's literature.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Iranian Children's Literature
  • Constitutional Revolution
  •    Suitable Books
  • Book Review
  •   Criticism
آقایاری، خسرو (1375). آشنایی با ادبیات کودک و نوجوان و معیارهای نقد و برررسی کتاب.تهران: کاوش.
ابراهیمی (شاهد)، جعفر (1381). وقتی سایه‌ها سنگ می‌شوند. تهران: سوره‌ی مهر.
افشار، ایرج. (1387). فهرست‌های ناشران کتا­ب­فروش و کتاب­فروشی، جلد دوم، تهران: خجسته.
باژن، کیوان (1382). صمد بهرنگی (مجموعه‌ی تاریخ شفاهی ادبیات معاصر ایران). تهران: روزگار.
بهرنگی، صمد (1344). کندوکاو در مسایل تریتی ایران. بی­جا: بی­نا.
خسرونژاد، مرتضی (1382). معصومیت و تجربه؛ درآمدی بر فلسفه­ی ادبیات کودک. تهران: نشر مرکز.
------------ (1388).دیگر خوانی‌های ناگزیر؛ رویکردهای نقد و نظریه‌ی ادبیات کودک. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
رهگذر، رضا (1368). بیایید ماهیگیری بیاموزیم (صحبت هایی درباره­ی نقد ادبی همراه با چند نقد آموزشی).تهران: حوزه‌ی هنری.
-------- (1368). نگاهی به ادبیات کودکان، قبل و بعد از انقلاب. (دو جلد)، تهران: حوزه‌ی هنری.
-------- (1372). صمد بهرنگی آن گونه که بود. تهران: برگ.
سرشار، محمدرضا (1381).در مسیر تند باد (بررسی 20 سال ادبیات داستانی دفاع مقدس ویژه‌ی کودکان و نوجوانان).تهران: پیام آزادی.
سلاجقه، پروین (1385). از این باغ شرقی (نظریه‌های نقد شعر کودک و نوجوان). تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
سید آبادی، علی‌اصغر (1380). شعر در حاشیه (پژوهشی در شعر کودک و نوجوان). تهران: ویژه نشر.
صادقی، فرخ (1357). بررسی ادبیات کودک.تهران: رز.
-------- (1351). دو بررسی و گذری در چون و چند ادبیات کودک.تهران: رز.
طاهباز، سیروس (1380). صمد بهرنگی و ماهی سیاه دانا. تهران: فرزان روز.
علی‌پور، منوچهر (1379). نقد و بررسی شعر کودک. تهران: تیرگان.
قاسمی، فرید (1380). مطبوعات کتاب‌گزار (تاریخ نشریه‌های ادواری حوزه‌ی کتاب در ایران). جلد اول، تهران: خانه‌ی کتاب.
کاشفی، علی (1383). گزارش تحلیلی نقد ادبیات کودک و نوجوان در سال 58 تا 77، قم: کتاب طه.
کاشفی، علی (1382). عروسک‌های خدا (نقدهایی درباره‌ی کتاب‌های کودک و نوجوان). شیراز: داستان­سرا.
کیانوش، محمود (1355). شعر کودک در ایران؛ نقد و بررسی.تهران: آگاه.
محمدی، محمدهادی  و عباسی، علی (1382). صمد ساختار یک اسطوره. تهران: چیستا.
موسوی گرمارودی، مصطفی (1382). شعر کودک از آغاز تا امروز،تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (سازمان چاپ و انتشارات).
Khosronejad, M. (2004). "Iran" in: Peter Hunt (Ed.). International companion encyclopedia of children’s literature, Second Edition, London: Routledge, 1095-1098.
Sorenson, S. (1992). Webster’s new world student writing handbook, New York: Prentice Hall.