آسیب‌شناسی پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد دانشجویان ادبیات کودک بررسی کاستی‌ها و خطاهای رایج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده روان‌شناسی وعلوم تربیتی، بخش فلسفه تعلیم و تربیت

2 Shiraz, Shiraz University, Eram Pardis, the department of foreign languages and literature

چکیده

دانشگاهی‌شدن ادبیات کودک در ایران، همچنان که در غرب، به توجه بیشتر به «روش تحقیق» و در نتیجه، پیشرفت‌های روش‌شناسیک چشمگیر در پژوهش‌های این حوزه انجامیده است؛ اما تکرار برخی خطاها و کاستی‌ها در پایان‌نامه‌های دانشجویان هشداردهنده است و بر ضرورت آسیب‌شناسی تحقیق در این قلمرو دلالت دارد. هدف ما در این پژوهش آشکارساختن این خطاها و کاستی‌ها و بحث درباره‌ی آن‌ها است. نمونه‌ها‌ی بررسی‌شده در این تحقیق 25 پایان‌نامه‌ در رشته‌ی کارشناسی‌ارشد ادبیات کودک است که در چهارمین جشنواره‌ی پایان‌نامه‌های برتر مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز شرکت کرده‌اند. در انجام تحقیق، نخست با مطالعه‌ی تمام نمونه‌های یادشده فهرستی از کاستی‌ها و خطاها را تنظیم و درصد حضور آن‌ها را محاسبه کردیم. سپس کوشیدیم این کاستی‌ها و خطاها را برجسته ساخته، درباره‌ی آن‌ها بیشتر گفت‌وگو کنیم. نمونه‌گیری در این پژوهش از نوع «دردست‌رس» و روش داده‌کاوی، تحلیل محتوای استقرایی میرینگ (2000) بوده است. 27 کاستی یا خطا در این مقاله فهرست شده ‌است. درصدها نشان می‌دهند که پربسامدترین کاستی و خطا، پرهیز از به‌کاربردن ضمیر «من» هنگام اشاره به خود در مقام محقق، برنگشتن به پیشینه و مقایسه‌نکردن یافته‌های پژوهش با یافته‌های دیگران و به فراموشی‌سپردن ذوق و خلاقیت است. یافته‌های این پژوهش بیانگر این ضرورت است که دانشجویان این رشته باید مطالعات بیشتری در زمینه‌ی تحقیق در ادبیات کودک داشته باشند و با تحقیق‌های برتر در سطح ملی و جهانی بیشتر آشنا شوند. همچنین توجه بیشتر و دقیق‌تر استادان راهنما، استادان مشاور و نیز داوران این تحقیق‌ها به این خطاها و کاستی‌ها از ضرورت‌های گریزناپذیر برای ارتقای سطح کیفی تحقیق در ادبیات کودک دانشگاهی کشور است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pathology of the Theses Conducted by Iranian Students Majoring in Children’s Literature, A Critical Examination of the Flaws and Shortcomings

نویسندگان [English]

  • Morteza Khosronejad 1
  • Laleh Atashi 2
1 School of Psychology and Education, Department of the Philosophy of Education
2 Shiraz University
چکیده [English]

 
Dr Morteza Khosronejad                    Dr Laleh Atashi
Assistant Prof. of Philosophy of Education         Assistant Prof. of English Literature
Shiraz University
 
Much the same way as in western countries, the academization of Children's Literature in Iran has led to a greater attention being paid to method, resulting in outstanding methodological developments in Children's Literature Studies; however, repetitive shortcomings and drawbacks in student studies are alarming, necessitating a pathological study of theses in this field. We carried out this research to underscore such weak points and debate them. The samples include 25 MA theses in Children’s Literature submitted to the 4th biennial Festival of the Distinguished Theses held by Shiraz University Centre for Children's Literature Studies (SUCCLS), in 1396. We have studied all the samples and have offered an index of flaws and shortcomings and their percentages. Then we tried to highlight the flaws and argue about them further. We have used the availability sampling method and Mayring’s qualitative content analysis (2000) as our research technique. Twenty-seven shortcomings are listed in this article. According to the percentages, avoiding the use of first person pronoun when the researcher is referring to him/herself is the most frequently repeated problem. Second in frequency is that reference is not made to the literature review and no comparison is drawn between the findings of research and the body of available literature accumulated so far. The next problem very often traced is the fading away of creativity and literary taste in academic writing. According to the findings of this research, students need to have a broader study of research and should get familiar with the distinguished researches in the national and international domains. Furthermore, in order to promote the quality of academic children’s literature, it is inevitably necessary for the supervisors, advisors and referees to pay a greater and more exact attention to the flaws and drawbacks of such researches. 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Research Methods in Children’s Literature
  • Pathology
  • Academization of Children’s Literature
  • MA theses
اصغری، فیروزه و نعمتی، محمدعلی. (1395). «چالش کیفیت رساله دکتری در ایران بر اساس مفهوم زنجیره دانش». تحقیقات فرهنگی ایران، سال 9، شماره‌ی 2، صص159-191.
ایمان­پور، محمدتقی و ناظری، محمدرضا. (1395). «آسیب­شناسی عنوان­گزینی در پژوهش­های دانشگاهی: مطالعه موردی پایان­نامه­های رشته تاریخ». تاریخ­نگری و تاریخ­نگاری دانشگاه الزهرا (س)، سال 26، شماره‌ی 17، صص5-32.
«بیانیه‌ی نشست هم‌اندیشی دانشجویان و استادان ادبیات کودک کشور». (1395). پژوهشنامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، سال 19، شماره‌ی69، صص 68-71.
پریرخ، مهری و فتاحی، رحمت‌الله. (1384). راهنمای نگارش: مرور نوشته‌ها و پیشینه‌ی پژوهش در حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی. تهران: کتابدار.
حسن‌لی، کاووس. (1395). «کلاس‌های ادبیات در غیاب ذوق ‌ادبی: غلام آن کلماتم که آتش انگیزد». پژوهشنامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، سال 19، شماره‌ی 69، صص 44-57.
حسینی، حسن. (1391). «امانت».نوشداروی طرح ژنریک. تهران: سوره مهر.
خزایی، داود. «آفت‌های دانشگاهی‌شدن ادبیات کودک». متن منتشر نشده.
خسرونژاد، مرتضی. (1395). «دانشگاهی شدن ادبیات کودک: مبناهای نظری، هدف‌ها و آسیب‌ها». پژوهشنامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان،سال 19، شماره‌ی69، صص 5-25.
راد، دیوید. (زیر چاپ). «تاریخ‌ها، سیاست و ادبیات کودک». مطالعات ادبیات کودک: راهنمایی برای روش پژوهش. ویراستاران: ام. اُ. گرنبای و کیمبرلی رینولدز، ترجمه‌‌ی محبوبه فرهنگی، تهران: مدرسه.
رینولدز، کیمبرلی. (زیر چاپ). «پیشگفتار». مطالعات ادبیات کودک: راهنمایی برای روش پژوهش. ویراستاران: ام. اُ. گرنبای و کیمبرلی رینولدز، ترجمه‌‌ی محبوبه فرهنگی، تهران: مدرسه.
شرفی، علی و همکاران (1395). «آسیب­شناسی پژوهش­های دانشجویی حوزه علوم انسانی». نقد کتاب اطلاع­رسانی و ارتباطات، شماره‌ی 9، صص 279-304.
صابری، طیبه. (1394). «آسیب‌شناسی درس مرجع‌شناسی و روش تحقیق در ادبیات». پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، دوره‌ی 19، شماره‌ی 36، صص 28-47.
صدیقی، مصطفی. (1395). «طرحی برای سامان دادن به پایان‌نامه‌های ادبیات کودک، پایان‌نامه‌های ادبیات کودک: درون‌متن و برون‌متن». پژوهشنامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، سال 19،شماره‌ی69، صص 59-67.
غلامی‌نژاد، محمدعلی؛ قبول، احسان. (1386). «آسیب‌شناسی پایان‌نامه‌های زبان و ادبیات فارسی». پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر گویا)،دوره‌ی1، شماره‌ی1،صص181-192.
مرکز مطالعات ادبیات کودک.(30 مهر1396).بازیابی‌شده ازhttp://shirazu.ac.ir/ccls/about.
منصوربخت، قباد. (1387). «مسئله تحقیق، مسئله اصلی؛ تحقیق تأملی روش‌شناختی در مفاهیم بنیادین تحقیق». پژوهشـنامه علوم انسـانی،سال 15، شماره‌ی58، صص194-160.
مکتبی‌فرد، لیلا. (1395). «مطالعات آکادمیک ادبیات کودک: پل یا گسست؟». پژوهشنامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، سال 19، شماره‌ی 69، صص 26-33.
منصوریان، یزدان. (1389). مبانی نگارش علمی. ویراستار حمید محسنی، تهران: کتابدار.
یاسینی، علی و همکاران. (1396). «آسیب­‌شناسی پژوهش­های دانشگاهی حوزه­های ادبیات و علوم انسانی، الهیات و معارف اسلامی با روش آمیخته تشریحی». مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 20، شماره‌ی 2، صص 231-250.
Chambers, E. A. (2004). “An Introduction to Meta-Analysis with Articles.” The Journal of Educational Research, 98 )1(,  pp. 35-44.
Herbert, F. (1965). Dune. NewYork:Ace Books.
Kothari, C. R.(2008). Research Methodology: Methods and Techniques. New Delhi: New Age International.
Kutzer, M. D. (1981). Children's Literature in the College Classroom. College English, 43 (7), 716-723.
Mayring, Ph. (2000). “Qualitative Content Analysis.” Forum: Qualitative Social Research.1(2)
Reynolds K. (2011). “Introduction”. Children’s Literature Studies, A Reasearch Handbook; Eds: Grenby M. O. and Reynolds K. First Publish, Palgrave Macmillan.
Strauss, A., & Corbin, J. M. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc.