بررسی علل به وجود آمدن احساس حقارت در شخصیّت‌های کتاب‌های کنسرو غول و یوناتارای گم‌شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)

2 گروه زبان و ادبیات فارسی

3 گروه روان شناسی

چکیده

چکیده
روان‌شناسی و کاربرد آن در زندگی امروزه دارای اهمّیّت بسیاری است. این علم از دیرباز با سایر علوم از جمله ادبیّات ارتباط دوسویه‌ای داشته است. در این‌گونه از پژوهش‌های میان‌رشته‌ای، آثار نویسندگان از جنبه‌های مختلف روان‌شناسی تحلیل و بررسی می‌شوند. در این جستار با وام گرفتن از نظریّة شخصیّت آدلر، روان‌شناس اتریشی، به علل ایجاد احساس حقارت در شخصیّت‌های دو اثر از مهدی رجبی، نویسندة خوش ذوق و خلّاق کودک و نوجوان به نام‌های کنسرو غول و یوناتارای گم‌شده، پرداخته‌ایم. محیط (خانه/ مدرسه) علّتی اساسی در ایجاد احساس حقارت در کودک و نوجوان شناخته شده است. در این پژوهش تأثیرات محیط خانه در شکل‌گیری احساس حقارت در فرد مانند افسردگی والد، داغدیدگی، فقر و نداشتن سرپرست مناسب و تأثیرات محیط مدرسه در شکل‌گیری احساس حقارت در فرد چون آزار و اذیّت فیزیکی، نسبت دادن صفات ناپسند توسّط دانش‌آموزان و سرزنش مربیّان، در شخصیّت‌های این دو اثر، بررسی شده است. این پژوهش با رویکرد کیفیِ تحلیل محتوا بررسی شده و جملات و معانی مستتر در آن نیز بر اساس نظریّة شخصیّت آدلر از نوع تحلیل قیاسی انجام شده‌اند. نتایج در این پژوهش نشان داد که نقش و تأثیر محیط مدرسه نسبت به تأثیر محیط خانه در به وجود آمدن احساس حقارت در شخصیّت‌های داستانی رجبی، بیشتر است. با توجّه به بررسی نمونه‌های متن در این دو اثر، علل به وجود آمدن احساس حقارت هم در بخش تأثیر محیط خانه و هم در بخش تأثیر محیط مدرسه در رمان نوجوان کنسرو غول بیشتر از کتاب یوناتارای گم‌شده مشاهده شد. تأثیر محیط خانه و محیط مدرسه در ایجاد احساس حقارت در‌ توکا، شخصیّت اصلی کتاب کنسرو غول نیز نمود بیشتری یافته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Inferiority in the Characters of Canned Giant and The Lost Yunataray

نویسندگان [English]

  • HODA ZHIAN JAHANI 1
  • Mahdokht Pourkhaleghi Chatroodi 2
  • Hamid reza Aghamohammadian sherbaf 3
1 Imam Reza International University
2 Ferdowsi University of Mashhad
3 Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

 
 
Today Psychology and its application in life are of great importance. This science has long been interconnected with other sciences, including literature. In this paper, Adler's personality theory has been used to study the reason for the inferiority complex in the characters of two books by Mehdi Rajab. Environment (home/school) is known to be a major cause of feelings of inferiority in children and adolescents. In this research, the effects of the home environment such as parent depression, loss of life, poor and inadequate guardian, and the school environment such as physical and verbal harassment by classmates and teachers, on the formation of a sense of Inferiority in a character are studied. It is argued that the impact of school environment is more than the home environment. In Canned Giant and its major character, Tooka, this sense of inferiority is observed more than in The Lost Yunataray.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Alfred Adler
  • Inferiority
  • The Canned Giant
  • The Lost Yunataray
  • Mehdi Rajabi
آتش‌پور، سیدحمید و دیگران. (1392). نظریه‌های شخصیت. اصفهان: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
آدلر، آلفرد. (1370). روان‌شناسی فردی. ترجمه‌‌ی حسن زمانی شرفشاهی، تهران: تصویر.
آقاپور، فرزانه. (1396). تقابل در رمان نوجوان ایران (بررسی پنج رمان برگزیده). پایان‌نامه‌ی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گرایش ادبیات غنایی، دانشگاه شیراز.
اخوان علی‌زاده، الهه. (1374). «نقش خانواده در سلامت روان». تربیت، سال 11، شماره‌ی 104، صص 21-26.
اسدی، سمانه. (1396). «گذر کنسروها از سرزمین بوف‌های کور (واکاوی پیوندهای بینامتنی رمان کنسرو غول با بوف کور)». مطالعات ادبیات کودک، سال 8، شماره‌ی‌ 2، پیاپی 16، صص 31-54.
اِبرست، اورسولا و استورت، آلان ا. (1389). روان‌درمانی آدلری. ترجمه‌ی‌ نیلوفر قادری زیر نظر محمود دژکام، تهران: ارجمند.
براید، مک و جیمز، ویلیام. (1371). عقده‌ی حقارت و شکسته‌نفسی، مشخصات و راه علاج آن. ترجمه‌ی‌ حسام‌الدین امامی، تهران: کانون معرفت.
حسینی، افضل‌الملوک. (1369). «احساس حقارت در کودکان و نوجوانان». تربیت، سال 6، شماره‌ی‌ 3، صص 34-36.
خدابخش، روشنک؛ جعفری، مصطفی. (1393). «بررسی اثربخشی آموزش والدین با رویکرد آدلری بر سبک‌های مادران کودکان مبتلا به نافرمانی مقابله‌ای و کاهش نشانه‌های اختلال». مطالعات روان‌شناختی، دوره‌‌ی 10، شماره‌‌ی 1، صص 7-30.
دیندار، فریبا. (1393). «به ممنوعه‌ها وارد شوید؛ نقد و بررسی کنسرو غول». نقد کتاب کودک و نوجوان، سال 1، شماره‌ی 3 و 4، صص 21-28.
رجبی، مهدی. (1393). کنسرو غول. تهران: افق.
ــــــــــــ. (1386). یوناتارای گم‌شده. تهران: علمی فرهنگی.
ژیان جهانی، هدی و دیگران. (1396). «آدم شدن: خداباوری در روایتی پست‌مدرن و طنزآمیز». زلال معنویت؛ مجموعه مقالات ششمین همایش ملی ادبیات کودک و نوجوان و معنویت، مشهد دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع)، با نظارت مهدخت پورخالقی چترودی، مشهد: همیاران جوان، صص 295-315.
ـــــــــــــــــــــــــــ. (1396). تحلیل روان‌شناختی شخصیت در آثار مهدی رجبی بر اساس نظریه‌ی عقده‌ی حقارت آدلر. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، گرایش ادبیات کودک و نوجوان، دانشگاه امام رضا (ع).
کریمی، یوسف. (1384). روان‌شناسی شخصیت. تهران: مؤسسه‌ی نشر ویرایش.
گل‌پرور، محسن و دیگران. (1386). «رابطه‌ی اضافه‌وزن با اعتمادبه‌نفس، افسردگی، سبک زندگی و خودپنداره‌ی بدنی در زنان خود معرف به مراکز کاهش وزن». دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، سال 9، شماره‌ی 32، صص 121-144.
منصور، محمود. (1369). احساس کهتری. تهران: دانشگاه تهران.
منوچهریان، پرویز. (1368). عقده‌ی حقارت. تهران: گوتنبرگ.
میرابوطالبی، معصومه و دیگران. (1396). «بازشناسی الگوی وارونه‌ی سفر قهرمان ِنوعی کمبل در رشد فردی نوجوان در فانتزی کنسرو غول». مطالعات داستانی، دوره‌‌ی 6، شماره‌ی‌ 1، صص 72-95.
Hoffman,E. (1994). The drive for self: Alfred Adler and the founding of individual Psychology. Reding, MA: Addison-Westley Publishing.
Orgler,H. (1963). Alfred Adler,The Man and His Work: Triumph over theInferiorityComplex. New York: Liveright.
Rajeshwari, N. K. (2012). “Relationship between Inferioritycomplex and Frustration inAdolescents”. Journal of Humanities and SocialScience.,2(2), PP.1-5.
Rietveld, G. (2004). “Similarities between Jevwish philosophical thought and Adler’s Individual psychology. Journal of Individual psychology,6., 209-218.