طبقه بندی قابلیت های نمایشی ادبیات داستانی خردسالان (بررسی موردی: خوانش یازده داستان از گروه های سنی الف و ب)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سلمان فارسی کازرون، کازرون، ایران

2 دانشگاه سلمان فارسی کازرون

چکیده

تبدیل داستان‌های خردسالان به نمایشنامه و فیلمنامه در رسانه هایی مانند تلویزیون، رادیو وصحنه تئاتر و... از طریق شناخت و دسته‌بندی قابلیت‌های نمایشی آن‌ها، به ماندگاری این آثار، تأثیرپذیری، آموزش بهتر و نشاط بیشتر خردسالان می‌انجامد و بهبود کیفیت گونه های نمایشی کودکانه را به دنبال دارد. خوانش یازده داستان از میان داستان های بی شمار گروه سنی الف و ب و استخراج عناصر روایی- نمایشی آن‌ها نشان می‌دهد که برخی دارای ظرفیت‌های گسترده و برخی دارای ظرفیت های محدود (ویژه) نمایشی برای تبدیل به انیمیشن‌های کوتاه، نمایش‌های رادیویی و عروسکی یا صحنه هستند و این ظرفیت‌ها در بافت اولیه داستان‌ها وجود دارند. در نظر گرفتن میزان کنجکاوی، شکیبایی، علائق و رشد ذهنی کودک از یک سو و ویژگی‌های انواع طرح‌های روایی و تطبیق دهی آن‌ها با ساختارهای گوناگون نمایشی از سوی دیگر در تعیین نمایش‌های پیشنهادی نقش و اولویت بندی آن ها برای هر داستان نقش به سزایی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Classification of Performative Capabilities of Stories for Children

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohtasham Mohammadi 1
  • Afrouz Zia 2
1 Salman Farsi University of Kazerun, Kazerun, Iran
2 Kazerun Salman Farsi University
چکیده [English]

 
Adapting stories for children into drama and film script for television, radio and the stage will help such fiction to last longer, and will be effective in better education and more joy for children. It will also enhance different types of drama for children. Eleven stories from among many stories for groups A and B were chosen in order to extract narrative- performative elements to adapt some as short animations, radio plays, puppetry or the stage. Considering various narrative structures and adapting them to suit various performance arts on the one hand, and the extent of children's curiosity, eagerness, patience, and mental growth on the other play a significant role in determining the suitability of proposed performances.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: children
  • narrative-performative elements
  • performability
  • radio
  • television
اخوت، احمد. (1371). دستور زبان داستان. تهران: فردا.
امینی‌پور، زهرا. (1394). بازآفرینی افسانه‌های عامیانه برای کودکان در قالب فیلم‌نامه تلویزیونی با مطالعه افسانه هزار و یک ‌شب. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.
ایبد، طاهره. (1394). غاغاغولی غول غاغولی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
بهشتی، الهه. (1376). عوامل داستان، تهران: برگ.
پرین، لارنس. (1366). تأملی دیگر در باب داستان. ترجمه محسن سلیمانی، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
پورمختار، محسن و همکاران. (1393). «کاربرد تعلیمی داستان‌های مثنوی در اجرای نمایش‌های کاربردی برای کودکان و نوجوانان». پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال 6، شماره‌ی 21، صص 127-156
پولادی، کمال. (1387). بنیادهای ادبیات کودک. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
تیموریان، آناهیتا. (1389). بچه همه. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان.
حسینی، سیدحسن. (1379). مشت در نمای درشت (معانی و ادبیات در ادبیات و سینما). تهران: سروش.
رجب‌زاده طهماسبی، علی. (1394). «جایگاه و ساختار متون روایتی (نمایشی) در تلویزیون». رادیوتلویزیون، سال 11، شماره‌ی 26، صص 58-89.
رسولی گروی، فخری و شاه صنم، فرشته. (1396). «بررسی ظرفیت‌های سینمایی رمان دود پشت تپه با تکیه بر دو ویژگی روایی و سبکی». مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، سال 8، شماره‌ی 1، صص 45-68.
رشیدی، صفوراسادات و یحیایی، محمد. (1395). «بررسی شخصیت‌پردازی در داستان‌های خردسالان با تمرکز بر 39 اثر». مطالعات ادبیات کودک، سال 7، شماره‌ی 1، صص 65 -86.
زندی، سامگیس. (1394). آقای هزارپا و کفاش. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
سجودی، فرزان. (1386). «بررسی نظام متنی نمایش رادیویی». زبان و زبان‌شناسی، دوره 3، شماره‌ی 1، صص 73-87.
شادروان، زهره. (1392). اقتباس حماسی و ادبیات نمایشی کودک و نوجوان با تکیه بر جنبه‌های فانتاستیک شاهنامه. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه آزاد اسلامی تهران.
شعبانی، اسدالله. (1372). الاغه و کلاغه. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
شعبان نژاد، افسانه. (1380). هزارپا غوله، مجموعه زیر گنبد کبود 2. تهران: محراب قلم.
شمس، محمدرضا. (1394). گوساله لجباز. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
صابری، منصوره. (1394). مارمولک و آفتابگردان. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
صفورا، محمدعلی و همکاران. (1390). «بررسی ساختار سینمایی و ادبی انیمیشن ملک خورشید (بازشناسی یکی از ابعاد ادبیات کودک در ایران)». مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، دوره‌ی 2، شماره‌ی 1، صص 115-143.
ضیاء، افروز. (1385). بررسی و طبقه‌بندی قابلیت‌های نمایشی ادبیات کلاسیک فارسی با تأکید بر پنج اثر (گلستان سعدی، مثنوی معنوی دفتر نخست، کلیله‌ودمنه، رساله‌الطیر و لطیفه‌های فارسی). پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه تربیت مدرس تهران.
طاقدیس، سوسن. (1383). قدم یازدهم. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
مربیان، زهرا. (1390). بررسی جنبه‌های دراماتیک ترانه‌های عامیانه کودکان در ایران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی.
موسوی مهر، محمدمهدی و همکاران. (1393). «اقتباس رادیویی از داستان‌های منثور عرفانی برای نمایشنامه رادیویی». رادیو و تلویزیون، سال12، شماره‌ی 24، صص 9-26.
میرصادقی، جمال و میرصادقی، میمنت. (1377). واژه‌نامه هنر داستان. تهران: کتاب مهناز.
نورتون، دونا. (1382). شناخت ادبیات کودکان. گونه‌ها و کاربردها از روزن چشم کودک. ترجمه‌ی منصوره راعی، تهران: قلمرو.
ویینی، میشل. (1377). تئاتر و مسائل اساسی آن. ترجمه‌ی سهیلا فتاح، تهران: سمت.
همایی، رضا. (1388). «تأثیر قصه‌گویی‌ بر سازگاری ‌کودکان». مطالعات روان‌شناختی، ج5، شماره‌ی 2، صص 133-149.
یوسف‌زاده، فاطمه. (1393). جلسه در جاکفشی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.