بازتاب اوضاع اجتماعی در لالایی‌های عصر حاضر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات کودک ونوجوان دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار دانشگاه شهید بهشتی

3 استادیار دانشگاه ولی عصر رفسنجان

چکیده

لالایی‌ها یکی از شاخه‌های ادبیّات عامه محسوب می‌گردد که از حیث پرداختن به مسایل کودکانه و مخاطب خردسال، در زیرمجموعه‌ی ادبیّات کودک نیز قرار می‌گیرد. لالایی‌ها را می-توان نخستین نغمه‌های مختص کودکان در نظر گرفت که قدمتی به اندازه پیدایش بشر داشته‌اند. انعکاس مسایل سیاسی، فرهنگی، مذهبی و اجتماعی در قرون متمادی در لالایی‌ها مشهود بوده‌است، تا جایی که همین مطلب را می‌توان یکی از علل اساسی ماندگاری لالایی‌ها تلقّی نمود. تغییرات محتوایی لالایی-ها متناسب با مسایل هر دوره سبب پیدایش بستری مناسب برای آگاهی از مسایل غالب در زمان سرایش این زیر ژانر گردیده-است که نمود مسایل اجتماعی نیز از این امر مستثنی نیست. تجلّی مسایل اجتماعی در لالایی‌های نوین که شاعران زمام‌دار سرایش لالایی‌ها گردیده‌اند، بیش از لالایی‌های قدیمی است که مادران سرایش را برعهده داشته‌اند، همین امر بر ضرورت بررسی بازتاب مسایل اجتماعی در لالایی‌های نوین می‌افزاید. پژوهش صورت گرفته نشان می‌دهد که در لالایی‌های‌نوین بنا به تغییرباورها و ساختارهای حاکم بر جامعه، محتوای لالایی‌ها در همه‌ی ابعاد به‌روز شده‌است. جدا از عوامل بیرونی چون توسعه‌ی صنعت یا عوامل جمعیّتی، ایدئولوژیک، عاملی شتاب دهنده در جهت تغییر اجتماعی در جامعه محسوب می‌شود که در لالایی‌های شاعران معاصرنیز نفوذ یافته‌ و سبب تغییر در محتوا و مضمون، موتیف‌های رایج در لالایی‌ها و فضای حاکم بر لالایی‌های معاصرشده‌است. در این پژوهش در پی آن هستیم که با روش توصیفی تحلیلی لالایی‌های عصر حاضر را از منظر اجتماعی مورد بررسی قرار داده و به تاثیرات این مسایل بر محتوای لالایی‌ها بپردازیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reflection of Social Issues in contemporary Lullabies

نویسندگان [English]

  • Mahla Sadat Hoseini Saber 1
  • Maryam Jalali 2
  • Zahra Seyyedyazdi 3
1 Shahid Beheshti University
2 Assistant professor of ShahidBeheshti University of tehran
3 Associate professor at the University of Rafsanjan
چکیده [English]

 
Lullabies are considered as a branch of popular literature and are a subcategory of children's literature as they pay attention to children and their issues. Furthermore, lullabies as the first type of music for children have a long history since the beginning of humanity. The reflection of the political, cultural, religious, and social issues in lullabies over centuries can be considered the main factor for their survival. Changes in the content of lullabies based on the issues of each age gives us the information regarding the social events of the time. The appearance of social issues in new lullabies, produced by poets, is more than the old lullabies that mothers used to sing necessitating further study. It is argued that beside elements such as development of industry or population changes, ideology has entered into lullabies changing the content, the motifs and the setting.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: children literature
  • lullabies
  • content
  • social status
ابراهیمی، جعفر. (1392). عروسکجان،لالاکن. تهران: امیرکبیر (کتاب‌های شکوفه).
احدی، حسن و جمهری، فرهاد. (1389). روان‌شناسی رشد؛ نوجوانی، بزرگ‌سالی. قم: آینده درخشان.
اسلامی، مریم. (1387). 48 لالاییبرای 4فصل. تهران: قدیانی (کتاب‌های بنفشه).
پژومان، مریم. (1392). لالاییشبانه (دخترانه). اصفهان: نوشیکا.
پولادی، کمال. (1384). بنیادهایادبیاتکودک. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
تذهیبی، سهیلا و شجاع دوست، شهلا. (1391). لالا لالا گل لاله. تهران: کانون پرورش فکری کودک و نوجوان.
تریاندیس، هری چارالامبوس. (1383). فرهنگورفتاراجتماعی. ترجمه نصرت فتی، تهران: رسانش.
جاوید، هوشنگ. (1370). آواهای روح‌انگیز، مجموعه لالایی‌های ایرانی. تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
جلالی، مریم. (1392).شاخصهایاقتباسدرادبیاتکودکونوجوان: نگاهینوبهبازنویسیوبازآفرینی، بهانضمامفهرستصدسالهاقتباسازشاهنامهدرادبیاتکودکونوجوان. تهران: طراوت.
جمالی سوسفی، ابراهیم. (1387). لالاییدرفرهنگمردمایران. تهران: صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز تحقیقات.
خاور سنگری، رضا. (1389). لالایی‌هایپدرانهعاشقانه‌هایمادرانه. تهران: یزدا.
خیامی، لیلا. (1391). لالایی‌ها. مشهد: عروج اندیشه.
درسلر، دیوید و ام. ویلیس، ویلیام. (1388). جامعه‌شناسی، بررسیتعاملانسان‌ها. ترجمه مهرداد هوشمند، تهران: اطلاعات.
روستایی، علی. (1391). لالایی‌ها (4). تهران: فرهنگ و هنر.
شعبانی، اسدالله. (1392). لالالا،ابرپاره. تهران: امیرکبیر (کتاب‌های بنفشه).
طاهرپور، نصرت السادات. (1394). 101کلید جامعه‌شناسی. تهران: تمدن علمی
طاهری، حسین؛ زمانی، فریبا. (1395). لالاییکودکان. تهران: داریوش.
عمرانی، سید ابراهیم. (1381). برداشتیازلالایی‌هایایرانبههمراهمجموعه‌ایازلالایی‌هایکرمان،خراسان،فارس،مازندرانوآذربایجان. تهران: پیوند نو.
قاسم‌نیا، شکوه. (1394). باروننم‌نم- روپشتبومخونه/ بارونباچیکچیکش- لالابراممی‌خونه. تهران: با فرزندان.
گلیان، اعظم. (1388). لالاییبرایکودکان 4،لالاییکنشبازنیمهگذشته. تهران: قاضی.
محمدپور، مهرداد. (1388). بالالایییادمی‌گیرم (2) درختان. تهران: دنیای تاتی.
محمدی، حشمت‌الله. (1374). شب‌هایمادر. خرمشهر: چمن.
مهاجری، زهرا. (1383). لالا لالا گل پسته. مشهد: آستان قدس رضوی.
همایونی، صادق. (1388). زنان و سروده‌هایشان در گستره فرهنگ مردم ایران‌زمین. تهران: گل‌آذین.