استعاره‌ی فضایی نقشه‌نگاری و وجوه دِلالی آن در رمان امپراطور کلمات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان

چکیده

 
پارسا یعقوبی جنبه‌سرایی*
 
چکیده
یکی از مفاهیم محوری و مشترکِ حوزه‌های معرفتی همچون عرفان، فلسفه، روان‌شناسی، روان‌کاوی و مطالعات پسااستعماری؛ تبیین وضعیت دولبه‌ی کنش نشانه‌ورزی یعنی هستی- هویت‌بخشی همراه با فقدان است که موضوع بازنمایی برخی از روایت‌های ادبی از جمله داستان‌های کودک و نوجوان شده است. رمان «امپراطور کلمات» در مقام نمونه‌ای برجسته از تلقی فوق در ادبیات داستانی کودک و نوجوان فارسی است که با تکیه بر استعاره‌ی فضایی نقشه‌نگاری به بازنمایی آن موضوع پرداخته است. در این نوشتار وجوه دِلالی استعاره‌ی مذکور به شیوه‌ی توصیفی‌تحلیلی دلالت‌یابی و تفسیر شده است. نتیجه نشان می‌دهد که مؤلف-‌راوی رمان امپراطور کلمات با روایت‌پردازی مبتنی بر تداخل سطوح روایی از بالا به پایین و بالعکس، از یک سو هویت‌مندی یا هویت‌پذیری سوژه‌ابژه‌های داستانی را با تکیه بر استعاره‌ی نقشه‌نگاری و با تکیه بر دو سمبل یا عنصر خط‌و کلمه بازنمایی کرده؛ درعین‌حال، فقدان برآمده از هویت‌مندی را که شامل انواع محاکمه، معاینه، جنگ، زندانی‌شدن و جدایی است، نشان می‌دهد. موازی با این وضعیت، مؤلف-‌راوی داستان سعی کرده است تا با وجوهی از تعویق خودِ کنشگران، نیز تعلیق برخی از نشانه‌ها همچون پاک‌کردن خط‌ها، شاعرانگی، دیوانه‌نمایی، کولی‌گری و شوریدگی، اُمّی‌نمایی، بی‌کلمه‌گی و بی‌نامی نیز مرزشکنی‌روایی، امکانِ گذرِ نمادین از فقدان نهفته در نشان‌مندی و هویت‌پذیری را به نمایش بگذارد.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spatial-Topographical Metaphor and Its Function in Akbarpour’s The Emperor of Words

نویسنده [English]

  • Parsa Yaghoubi Janbe Saraei
Kordestan University
چکیده [English]

Spatial-Topographical Metaphor and Its Function in Akbarpour’s The Emperor of Words
 
Parsa Yaqubi Janbeh-Saraei
Professor of Persian Language and Literature, Kurdestan University
 
Introduction
Writers of children’s and adolescents’ literature should take into consideration not only the limitations of age group of audience for representation, but also the social taboos. Nevertheless, these writers, just like the writers of adult literature, are free to choose any subject matter. Literary works, whether for children, adolescents or adults, can be divided into three categories based on how they deal with their subject matters: a) those in which the pleasure aspect or the evocation of the audience’s aesthetic sense is dominant; b) those which pay attention not only to the aesthetic aspect but also to the ideological and hegemonic aspects of the subject matter; in other words, those in which the aesthetic aspect serves the representation of a specific belief system; c) those which are concerned with the epistemology of a specific subject matter while showing some traces of the previous aspects. One of these subject matters is the significations of existence or identity-finding from ontological or social perspectives which is used in some of children’s narratives, too. The Emperor of Words uses such a subject matter.
 
Methodology, Review of Literature and Purpose
In this essay, the representational aspects of the spatial-topographical metaphor have been analyzed with a descriptive-analytical approach. There are three previous researches conducted on the novel The Emperor of Words: Hesampour (2010) in a section of the article “A Study of the Implied Reader in Stories by Ahmad Akbarpour Based on Aidan Chambers’ Theory” identifies the implied reader and his/her orientation. Aghapour and Hesampour (2016) in “A Study of the Carnivalesque Elements in Iranian Adolescent Novels Based on Mikhail Bakhtin’s Theory” analyze the carnivalesque aspects of the story The Emperor of Words which represent the fracture in the dominance of adults in explaining and determining the geographical, racial and class boundaries. Jamali and Qorbani (2016) in “Analyzing The Emperor of Words Based on Karl Mannheim’s Theory of Distance” have tried to explain different aspects of eliminating distance between author-narrator and audience.
In the present research, the implications of spatial-topographical metaphors in The Emperor of Words on two levels of “identity as loss” and “ways of its suspension” are analyzed in order to decode the cognitive-narrative ambiguity of the text.
 
Discussion
Based on the philosophy of children’s literature and its didactic aspect and also in harmony with the cognitive-ontological world of children, The Emperor of Words represents an interdisciplinary subject matter (combining mysticism, philosophy, psychology, psychoanalysis and postcolonial studies) in order to show that although signification leads to identity-formation, it also entails different types of loss. The representative axis of the novel is based on the spatial-topographical metaphor which is one of the concepts of postcolonial studies. It is argued that topography as an identity-formative action gives agency to the other/others while imposing various types of omission and humiliation on them.
The author-narrator has employed topographical metaphor, usually used for disclosing inequalities in cultural-political relationships, to represent an onto-epistemological process. Accordingly, relying on the tools of this metaphor which are lines and words in one level of the novel, the writer represents its dual and simultaneous function of “identification-loss”.
In this novel, the author-narrator shows that the lines that give the characters their identities by setting boundaries between cities, rivers, countries and characters, simultaneously impose different types of loss such as separation, war and trial on them. The characters of the novel have to endure all these hardships when dealing with geographical boundaries such as the border between Korea and China or other fictional borders.
In addition to lines, words impose similar misfortunes to the story’s subject-objects, too. The characters of the story are all identified with words that are imprisoned behind the lines of the book and in the limits of fiction and reality.
On another, parallel level of the story, the author-narrator, who knows that signification and identity-formation is inevitable, tries to reveal how they are suspended in order to show that one can elude from the loss in a symbolic fashion. The basis for this symbolic action is observable in two forms: deferment of the self and the suspension of signs and aspects such as tendency toward poetry, pretention to madness and illiteracy, tendency toward rebellion and breaking the boundaries of the narrative which create a slippery and fluent situation in dealing with the subjects and prevents the imposition of loss on the subject-objects of the story.
The companionship of the boy, Sani, the emperor, the poet, the boatman, the soldier and the rest and their success in overcoming all these hardships testifies to this claim. Even at the end of the story, when the boy and Sani are imprisoned in two adjacent cabins, the separation of the two seems to fade away by using the pattern of deferment of the self and the suspension of signs which resides in the namelessness of the boy and eliminates the duality and distinction between the two characters in a symbolic way.
 
Keywords: Akbarpour, The Emperor of Words, Persian adolescent novel, loss, mapping, identity
 
References:
Agamben, G. (2011). Infancy and history: On the destruction of experience (P. Imani, Trans.). Markaz.
Agamben, G. (2012). Language and death: The place of negativity (P. Imani, Trans.). Markaz.
Aghapour, F. & Hesampour, S. (2016). Studying the carnivalesque elements in the Iranian adolescent novels based on Mikhail Bakhtin’s theory. Contemporary Persian Literature, 6 (1), 1-23.
Akbarpour, A. (2011). The emperor of words. Peydayesh.
Ashcroft, B. & Tiffin, H. (2016). Cartography (mapping). In their Post-colonial studies: The key concepts (Hajili Sepahvand, Trans.). Arya-Tabar.
Baudrillard, J. (2010). Consumer society (P. Izadi, Trans.). Sales.
Berger, P. & Luckmann, T. (2008). The social construction of reality: A treatise in the sociology of knowledge (F. Mohammadi, Trans.). Elmi va Farhangi.
Blanchot, M. (2008). Literature and the right to death. In L. Kouchek-manesh (Trans.), Literature and death (pp. 51-107), Game-Now.
Bourdieu, P. (2011). Distinction: A social critique of the judgement of taste (H. Chavoshian, Trans.). Sales.
Buber, M. (1999). I and thou (K. Rigi, Trans.). Jeyhoon.
Burr, V. (2015). Social constructionism (A. Salehi, Trans.). Ney.
Cassirer, E. (2008). Language and myth (M. Salasi, Trans.). Morvarid.
Cosgrove, D. (2016). Mapping. In D. Atkinson & P. Jackson, Cultural geography: A critical dictionary of key concepts (N. Khalesi Moqaddam, Trans.). Tissa.
Currie, G. (2014). Image and mind: Film. philosophy and cognitive science (M. Shahba, Trans.). Minooye Kherad.
Dondis, D. (2008). Principles of visual literacy (N. Manuchehr-Abadi, Trans.). Baztab-e Andisheh.
Fink, B. (2018). Lacanian subject between language and juissance (M. A. Jafari, Trans.). Qoqnus.
Genette, G. (1980). Narrative discourse: An essay in method (J. E. Levin, Trans.). Cornell University Press.
Güven, F. (2018). Madness and death in philosophy (A. Amini, Trans.). Donyaye Eqtesad.
Hegel, G. W. (2011). Phenomenology of spirit (B. Parham, Trans.) Kand-o Kav.
Hesampour, S. (2010). Studying the implied reader in the stories by Akbarpour. Journal of Children’s Literature Studies, 1 (1), 101-127.
Jakobson, R. (2002). Linguistics and poetry. In M. Khoozan & H. Payandeh, Linguistics and literary criticism (pp. 71-80). Ney.
Jamali, A. & Qorbani, H. (2016). Analyzing The emperor of words based on Karl Mannheim’s theory of distance. Literary Researches, No. 195, 93-109.
Kukkonen, K. (2011). Metalepsis in popular culture: An introduction. In K. kukkonen & S. Klimek (Eds.), Metalepsis in popular culture. Walter de Gruyter.
Lechte, J. (2004). Fifty great contemporary thinkers from structuralism to postmodernism (M. Hakimi, Trans.). Khojasteh.
Levinas, E. (2013). From existence to existents (M. Olia, Trans.). Qoqnus.
McAfee, N. (2006). Julia Kristeva (M. Parsa, Trans.). Markaz.
Mohammadi-Asiabadi, A. (2008). Moulavi’s Pari and its religious and mystical principles. Quarterly of the Faculty of Literature and Human Sciences, 3 (8-9), 177-194.
Moulavi, J. (1996). Divan-e Shams (B. Forouzanfar, Ed.). Negah.
New Testament based on the Holy Book of Jerusalem (2018) (P. Sayyar, Trans.). Ney Publications.
Old Testament. (2016) International Association of Holy Bible.
Ouhadi, M. (2006). Poetic inspirations. Bi-Quarterly of Researches in Persian Language and Literature. No. 5, 1-20.
Piaget, J. & Inhelder, B. (2012). Psychology of the child (Z. Toufiq, Trans.). Ney.
Quran Karim. (1997) (M. M. Fuladvand, Trans.). Dar-ol-Karim Quran.
Sahlegi, M. B. A. (2005). Alnoor: Book of light in the mystical heritage of Bayazid Bastami (M. R. Shafiei-Kadkani, Trans.). Sokhan.
Searle, J. R. (2016). The construction of social reality (M. Mohammad-Amini, Trans.). Farhang-e Nashr-e Now.
Sharifzadeh, R. (2018). Negotiation with objects: Bruno Latour and the actor network theory. Ney Publications.
Smith, L. T. (2015). Erasing colonialism from method (A. Naderi & E. Akbari, Trans.). Tarjoman.
Vygotsky, L. S. (2001). Thought and language (H. Qasemzadeh, Trans.). Farhangan.
Yaqubi Janbeh-Saraei, P. (2018). Margin in mysticism: From summoning of the margins to passing from the play of text and margin. Literary Criticism, 11 (44), 169-203.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Akbarpour
  • The Emperor of Words
  • Persian adolescent novel
  • loss
  • mapping
  • identity
قرآن کریم. (1376). ترجمه‌ی محمدمهدی فولادوند، تهران: دار‌القرآن الکریم (دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی).
عهد عتیق. (1995). ترجمه‌ی تفسیری کتاب مقدس، ترجمه‌ی انجمن بین‌المللی کتاب مقدس.
عهد جدید بر اساس کتاب مقدس اورشلیم. (1397). ترجمه‌ی پیروز سیار، تهران: نی.
آقاپور، فرزانه و سعید حسام‌پور. (1395). «بررسی عنصرهای کارناوالی رمان‌های نوجوان ایرانی بر اساس نظریه‌ی میخائیل باختین». ادبیات معاصر پارسی، سال 6، شماره‌ی 1، صص1-23.
آگامبن، جورجیو. (1390). کودکی و تاریخ: درباره‌ی ویرانی تجربه. ترجمه‌ی پویا ایمانی، تهران: مرکز.
ـــــــــــــــ . (1391). زبان و مرگ: در باب جایگاه منفیت. ترجمه‌ی پویا ایمانی، تهران: مرکز.
اسمیت، لیندا توهیوای. (1394). استعمارزدایی از روش. ترجمه‌ی احمد نادری و الهام اکبری، تهران: ترجمان.
اشکرافت، بیل و هلن تیفن. (1395). «کارتوگرافی (نقشه‌کشی)»، فرهنگ اصطلاحات پسااستعماری». ترجمه‌ی حاجیعلی سپهوند، تهران: آریاتبار.
اکبرپور، احمد. (1392). امپراطور کلمات. تهران: پیدایش.
اوحدی، مهرانگیز. (1385). «الهام‌های شاعرانه». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره‌ی جدید، شماره‌ی 5، صص 1-20.
برگر، پتر و توماس لوکمان. (1387). ساخت اجتماعی واقعیت: رساله‌ای در جامعه‌شناسی شناخت. ترجمه‌ی فریبرز محمدی، تهران: علمی و فرهنگی.
بر، ویوین. (1394). برساخت‌گرایی اجتماعی. ترجمه‌ی اشکان صالحی، تهران: نی.
بلانشو، موریس. (1388). ادبیات و مرگ. ترجمه‌ی لیلا کوچک‌منش، تهران: گام نو.
بوبر، مارتین. (1378). من و تو. ترجمه‌ی خسرو ریگی، تهران: جیحون.
بودریار، ژان. (1389). جامعه‌ی مصرفی. ترجمه‌ی پیروز ایزدی، تهران: ثالث.
بوردیو، پی‌یر (1390). تمایز: نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی. ترجمه‌ی حسن چاوشیان، تهران: ثالث.
پیاژه، ژان و باربل اینهلدر. (1391). روان‌شناسی کودک. ترجمه‌ی زینت توفیق، تهران: نشر نی.
جمالی، عاطفه و حسین قربانی. (1395). «تحلیل امپراطور کلمات بر پایه‌ی نظریه‌ی فاصله‌زدایی کارل مانهایم». جستارهای ادبی، شماره‌ی 195، صص93-109.
حسام‌پور، سعید. (1389). «بررسی خواننده‌ی نهفته در داستان‌های اکبرپور».  مطالعات ادبیات کودک، دوره‌ی1، شماره‌ی 1، صص101-127.
دونیس، دونیس آ. (1388). مبادی سواد بصری. ترجمه‌ی نسیم منوچهر آبادی، تهران: بازتاب اندیشه.
سرل، جان ر. (1395). ساخت واقعیت اجتماعی. ترجمه‌ی میثم محمد امینی، تهران: فرهنگ نشر نو.
سهلگی، محمد بن علی. (1384). النّور (دفتر روشنایی از میراث عرفانی بایزید بسطامی). ترجمه‌ی محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
شریف‌زاده، رحمان. (1397). مذاکره با اشیاء: برونولاتور و نظریه‌ی کنشگر شبکه. تهران: نشر نی.
فینک، بروس. (1397). سوژه‌ی لاکانی بین زبان و ژوئیسانس. ترجمه‌ی محمدعلی جعفری، تهران: ققنوس.
محمدی‌آسیابادی، علی. (1387). «پری پنهانﭘﺮی مولوی و مبانی دینی و عرفانی آن». فصل‌نامه‌ی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، سال3، شماره‌ی 8و9، صص177- 194.
مک‌آفی، نوئل. (1385). ژولیا کریستوا. ترجمه‌ی مهرداد پارسا، تهران: مرکز.
مولوی، جلال‌الدین محمدبن محمد. (1375). کلیات دیوان شمس. 2ج، مطابق نسخه‌ی فروزانفر، تهران: نگاه.
لچت، جان. (1383). پنجاه متفکر بزرگ معاصر از ساختارگرایی تا پسامدرنیته. ترجمه‌ی محسن حکیمی، تهران: خجسته.
 لویناس، امانوئل. (1392). از وجود به موجود. ترجمه‌ی مسعود علیا، تهران: ققنوس.
کاسگروف، دنیس. (1395). «نقشه‌برداری/ نقشه‌نگاری». فرهنگ انتقادی مفاهیم کلیدی جغرافیای فرهنگی، دیوید اتکینسون و پیتر جکسون. ترجمه‌ی نرگس خالصی مقدم، تهران: تیسا.
کاسیرر، ارنست. (1387). زبان و اسطوره. ترجمه‌ی محسن ثلاثی، تهران: مروارید.
کوری، گریگوری. (1393). تصویر و ذهن: فیلم، فلسفه و علوم‌شناختی. ترجمه‌ی محمد شهبا، تهران: مینوی خرد.
گوون، فریت. (1397). جنون و مرگ در فلسفه. ترجمه‌ی عبدالله امینی، تهران: دنیای اقتصاد.
هگل،گئورک ویلهم. (1390). پدیدارشناسی جان. ترجمه‌ی باقر پرهام، تهران: کندو کاو.
ویگوتسکی، لی‌یف سمیونویچ. (1380). اندیشه و زبان. ترجمه‌ی حبیب‌الله قاسم‌زاده، تهران: فرهنگان.
یاکوبسن، رومن. (1381). زبانشناسی و  نقد ادبی از مجموعه‌ی زبان‌شناسی و نقد ادبی. ترجمه‌ی مریم خوزان و حسین پاینده، تهران: نی.
یعقوبی‌جنبه‌سرایی، پارسا. (1397). «حاشیه در عرفان: از فراخوانی حاشیه‌ها تا گذر از بازی متن و حاشیه». نقد ادبی، سال 11، شماره‌ی 44، صص169-203.
Genette, Gerard (1980). Narrative Discourse: An Essay in Method. Translated by Jane E. Levin, Cornell University Press.
Kukkonen, Karin (2011). "Metalepsis in Popular Culture: An Introduction," Edited by Karin kukkonen and Sonia Klimek, Metalepsis in Popular Culture. Berlin: Walter de Gruyter.