بازنمایی دیدگاه خوانندۀ نهفته براساس شکاف‌های متنی ایدن چمبرز در رمان برایم شمع روشن کن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد. رشته زبان و ادبیات فارسی. گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه کردستان. سنندج. ایران.

2 گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشکده زبان و ادبیات. دانشگاه کردستان. سنندج. ایران

چکیده

یکی از کارکردهای نقد خواننده‌محور، فراهم‌آوردن بستر مناسب برای کشف و مشارکت خواننده در معناسازی در متن است. شکاف‌های متن از جمله مؤلفه‌هایی هستند که میزان مشارکت خواننده را در بسط یا محدودسازی معنا در فرایند خواندن، تعیین می‌کند. موضوع این پژوهش، بررسی رمان برایم شمع روشن کن از فهرست لاکپشت پرنده در فصل‌نامه‌ی پژوهشی کودک و نوجوان، با رویکرد چمبرز است که موفق به دریافت پنج نشان لاکپشت پرنده شده است. نویسنده بخش‌هایی از روایت را به راوی سپرده تا در متن بپروراند و در قالب توصیف مستقیم و غیرمستقیم جهان عاطفی و ارزشی شخصیت‌ها به‌ویژه قهرمان داستان را که دختری نوجوان است توصیف کند. اما در بخش‌هایی از رمان، شکاف‌های متنی ایجاد کرده است تا ادراک خواننده‌ی نهفته را به درون متن می‌کشاند و او به توصیف و شکافتن لایه‌های پنهان معنایی و تفسیر آن‌ها در سطح‌های گوناگون صوری معنایی، سبکی، توصیفی، شخصیت‌پردازی، ارتباطی و ایدئولوژیکی، هم‌سو با دغدغه‌های احساسی، عاطفی و ایدئولوژیکی شخصیت اصلی داستان می‌پردازد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Representing the perspective of the implied reader based on the clear cut gaps of Aiden Chambers in the novel “Light a candle for me”

نویسندگان [English]

  • Farzaneh Mohammadzadeh 1
  • Nasrin Aliakbari 2
1 MA. Department of Persian language and literature. Persian literature group. The University of Kordestan. Sanandaj Iran.
2 department of persian languge and literature. persian literature group. the university of kordestan. sanandaj. iran
چکیده [English]

One of the functions of reader-response criticism is to provide a suitable platform for the reader's discovery and participation in creating meaning in the text. The Clear cut gaps are among the components that determine the reader's participation in expanding or limiting the meaning in the reading process. The subject of this research is the novel “Light a Candle for Me” from the list of the Flying Turtle in the research quarterly for children and teenagers, with the approach of Chambers, which has received five Flying Turtle awards. The author entrusted parts of the narrative to the narrator to develop in the text and in the form of direct and indirect description of the emotional and value world of the characters, especially describe the protagonist who is a teenage girl. However, in some parts of the novel, he has created Clear-cut gaps that draw the implied reader perception into the text, and he describes and splits the hidden layers of meaning and interprets them at different formal and meaningful levels such as stylistic, descriptivel levels, characterization, communicative and ideological ones. it deals with the emotional ideological concerns of the main character of the story

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aiden Chambers
  • embedded reader
  • clear cut gaps
  • reader-response criticism
ابراهیمی، پریوش. (1395). نقد و بررسی آثار هوشنگ مرادی کرمانی بر اساس نظریه‌ی چمبرز. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور رشت.
اجلالی‌ خیاوی، نسترن. (1396). «بررسی خواننده‌ی نهفته در متن در ادبیات داستانی کودک و نوجوان در آثار (حسین فتاحی، محمدرضا بایرامی و مصطفی رحماندوست)». پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور رشت.
احمدی، بابک. (1370). ساختار و تأویل متن (شالوده شکنی و هرمنوتیک). تهران: نشر مرکز.
آذر، امیر اسماعیل و زهرا انصاری. (1398). «رمزگشایی خواننده‌ی درون‌ متن در داستان شیخ صنعان». پژوهش‌نامه‌ی نقد ادبی و بلاغت، دوره‌ی8، شماره‌ی1، صص 60ـ41
اسچلنبرگ، الیزابت. (1384). «نقد خواننده‌محور». دانشنامه‌ی نظریههای ادبی معاصر، ایرنا ریما مکاریک، مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: انتشارات آگه.
اکبری، سمیه. (1395). بررسی خواننده‌ی نهفته در داستان‌های کودکانه‌ی صبحی سلیمان بر اساس الگوی ایدن چمبرز. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه زابل.
امیری‌ خراسانی، احمد و نگین صدری‌‌زاده. (1397). «بررسی تحول مخاطب در ادبیات پایداری کودک و نوجوان (براساس نظریه‌ی خواننده‌ی نهفته از ایدن چمبرز)». نشریه‌ی ادبیات پایداری، دوره‌ی10، شماره‌ی18، صص 52ـ25.
ایبُد، طاهره. (1392). «به‌ دنبال خواننده‌ی نهفته در داستان من پیدا شده‌‌ام». نشریه‌ی پژوهش‌نامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، بهار، شماره‌ی57، صص77ـ71
برسلر، چارلز. (1396). درآمدی بر نظریه‌ها و روش‌‌های نقد ادبی. ترجمه‌ی مصطفی عابدینی‌فرد. تهران: انتشارات نیلوفر.
بنتون، مایکل. (1380). «نقد ادبی خواننده‌محور». ترجمه‌ی شهرام اقبال‌‌زاده. نشریه‌ی پژوهش‌نامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، تابستان، شماره‌ی25، صص 48ـ21.
 بنی‌‌اشراف، راضیه‌السادات. (1393). یابش خواننده‌ی نهفته در متن پنج رمان برگزیده‌ی نوجوان دهه‌ی اخیر. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور یزد.
پرینس، جرالد. (1395). روایت‌شناسی، شکل و کارکرد روایت. ترجمه‌ی محمد شهبا. تهران: انتشارات مینوی خرد.
تایسن، لویس. (1394). نظریه‌های نقد ادبی معاصر. ترجمه‌ی مازیار حسن‌‌زاده و فاطمه حسینی، تهران: نشر نگاه امروز.
چمبرز، ایدن. (1388). «خواننده‌ی درون متن». دیگرخوانی‌های ناگزیر: رویکردهای نقد و نظریه‌ی ادبیات کودک، زیر نظر مرتضی خسرونژاد، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صص 152ـ113.
حسام‌پور، سعید و همکاران. (1389). «بررسی خواننده‌ی نهفته در متن در سه داستان ادب پایداری از احمد اکبرپور». نشریه‌ی ادبیات پایداری، سال2، شماره‌ی3و4، صص 146ـ113.
ــــــــــــــــــــــــــــ . (1392). «خواننده‌ی نهفته در دو داستان کودک از احمدرضا احمدی». نشریه‌ی نقد ادبی، سال6، شماره‌ی21، صص 135ـ111.
داد، سیما. (1390). فرهنگ اصطلاحات ادبی. ویرایش جدید، تهران: انتشارات مروارید.
رضایی، سمیه و سعید حسام‌پور. (1394). «بررسی مجموعه‌ی قصه، بازی، شادی با رویکرد خواننده‌ی درون‌ متن». نشریه‌ی مطالعات داستانی، سال3، شماره‌ی3، صص 38ـ23.
رنلدز، کیمبرلی. (1394). ادبیات کودک. ترجمه‌ی مهدی حجوانی، تهران: نشر افق.
سلدن، رامان. (1375). نظریه‌ی ادبی و نقد عملی. ترجمه‌ی جلال سخنور و سیما زمانی، تهران: مؤسسه‌ی فرزانگان پیشرو.
شیخ‌‌حسینی، زینب. (1399). «طنز و خواننده‌ی نهفته در مجموعه‌ی آب‌‌نبات صدفی». نشریه‌ی ادب فارسی، سال10، شماره‌ی2، صص 146ـ125.
صالحی، پیمان و کلثوم باقری. (1395). «بررسی خواننده‌ی نهفته در داستان‌های کودکانه‌ی زکریا تامر براساس نظریه‌ی ایدن چمبرز». نشریه‌ی لسان مبین، دوره‌ی8، شماره‌ی26، صص 71ـ45.
قادری، بهزاد. (1371). «مرگ در پاییز و اوسنه‌ی بابا سبحان قصه‌ی خاک و هویت». نشریه‌ی دانشکده ادبیات و علوم انسانی (باهنر کرمان)، پاییز، شماره‌ی3، صص 25ـ6.
کراسنو، المن. (1384). «خواننده». دانشنامه‌ی نظریه‌های ادبی معاصر. ایرنا ریما مکاریک. ترجمه‌ی مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: انتشارات آگه.
گرنبی، ام.اُ و کیمبرلی رنلدز. (1399). مطالعات ادبیات کودک راهنمای پژوهش. ترجمه‌ی محبوبه فرهنگی، تهران: نشر مدرسه.
محمدخانی، مریم. (1398). برایم شمع روشن کن. تهران: نشر افق.
معینی، فرزانه و سعید حسام‌پور. (1398). «خواننده‌ی نهفته؛ معیاری برای انتخاب متن در بازنویسی (بررسی خواننده‌ی نهفته در کلیله و دمنه براساس نظریه‌ی ایدن چمبرز)، نشریه‌ی متن‌‌شناسی ادب فارسی، سال11، شماره‌ی44، صص 16ـ1.
میرزایی، جعفر و فرزانه غلامی. (1395). «جلوه‌ی نظریه در آثار نظریه‌‌پرداز: بررسی خواننده‌ی درون‌ متن در بازی محبت اثر ایدن چمبرز». نشریه‌ی نقد ادبی، سال9، شماره‌ی36، صص 186ـ165
میرزایی‌ برکلی، جعفر. (1397). «بررسی خواننده‌ی درون‌ متن در یک‌ مشت گندم اثر ایدن چمبرز». نشریه‌ی پژوهش ادبیات معاصر جهان، دوره‌ی23، شماره‌ی77، صص 236ـ217.
میرقادری، بشری‌‌سادات. (1390). «بررسی خواننده‌ی نهفته در داستان‌های لینا الکیلانی». پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
هارلند، ریچارد. (1382). درآمدی تاریخی بر نظریه‌ی ادبی از افلاطون تا بارت. گروه ترجمه‌ی شیراز. تهران: نشر چشمه.
یعقوبی‌ جنبه‌سرایی، پارسا. (1396). «ضرورت تبیین تعامل کارگزاران درون‌متنی در خوانش شعر روایی معاصر». نشریه‌ی ادبیات پارسی معاصر، سال7، شماره‌ی3، صص 152ـ127.
Eriksson, Katrina (2002), “Life and Fiction” On intertextuality in puplis booktalk, M.A, Thesis, Child Studies Department, Linkoping University, Sweden.
Reimer, Mavis (2010), “Readers: Characterized, Implied, Actual”, Jeunesse: Young people, Texts, cultures, Volume 2, 1-12
Salstad, Louise (2003), “Narratee and Implied Readers in the Manolito Gafotas Series: A Case of Triple Address”, Children’s Literature Association Quarterly, Volume 28, 219-229