نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• معصومه دسترنج ¹
• زهرا ریاحی زمین ²

¹ دانشجوی دکتری رشته زبان وادبیات فارسی دانشگاه شیراز

² استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

چکیده

یکی از نویسندگان پرکار در زمینه بازنویسی متون کهن ادبی، خانم مژگان شیخی است که برخی از حکایات گلستان، بوستان، کلیله‌ودمنه، قابوسنامه، منطق‌الطیر و... را برای کودکان بازنویسی کرده است. این مقاله به روش توصیفی‌تحلیلی و با بهره‌گیری از ابزار گردآوری اطلاعات کتابخآن‌های به بررسی ساختاری داستان‌های بازنوشته‌ی این نویسنده از شش حکایت گلستان سعدی برای کودکان و مقایسه‌ی آن‌ها با متن اصلی می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در چارچوب کلی اثر تغییر محسوسی صورت نگرفته، اما پیرنگ بازنوشته‌ها گسترده‌تر از متن اصلی شده است. توصیف عملکرد و ظاهر شخصیت‌ها، افزایش گفت‌وگوها و در نمونه‌هایی واگویه‏های درونی، از شگردهای بازنویس برای جذاب‌ترکردن داستان است. لحن گفت‌وگوها، از صورت ادبی و شاعرانه به لحنی ساده و تا حدودی متناسب با شخصیت‌ها تغییر کرده است. زاویه دید در تمام متن‌های بازنوشته، راوی دانای کل است که بازنویس در بعضی حکایت‌ها زاویه دید را به زاویه دید نمایشی نزدیک کرده، ولی تغییری در محتوا و درون‌مایه ایجاد نکرده‌ است. شیخی در نام‌گذاری اشخاص ابتکاری نداشته و از اسامی عام به‌کاررفته در متن اصلی استفاده کرده است. زبان در متن بازنوشته، ساده و رسمی است؛ اما گاهی واژه‌های دشوار، جملات طولانی، حذف‌های نادرست و استفاده زیاد از حرف ربط «و» بین جملات، به سادگی و روانی متن آسیب رسانده است. در تمام داستآن‌ها به‌طور چشمگیری از اصطلاحات و کنایه‌های عامیانه، استفاده شده است که برخی برای مخاطب نامفهوم و دشوار است. با آنکه بازنویس در پرداخت اثر گاهی به موفقیت‌هایی دست یافته است، اما نیاز است که بازنوشته‌های خود را به ظرافت‌ها و شگردهای هنری سعدی بیشتر نزدیک کند.  
 
 

کلیدواژه‌ها

• بازنویسی
• داستان کودک
• گلستان سعدی
• عناصر داستان
• مژگان شیخی

عنوان مقاله [English]

A review and an analysis of story elements in rewriting several Golestan's stories for children

نویسندگان [English]

• Masoomeh Dastranj ¹
• zahra riahizamin ²

¹ PHD Student of Persian language and Literature of Shiraz University, Shiraz , Iran

² Prof Of Persian Language & Literature of Shiraz University

چکیده [English]

One of the most prolific writers in the field of rewriting ancient literary texts is Mrs. Mozhgan Sheikhi, who has rewritten a number of stories for children such as Golestan, Bostan, Kalileh and Damaneh, Qaboos Nameh,Mantiq-ut-Tayr,etc. This article examines the structure of this author's rewritten stories from Golestan Saadi's six children's stories and compares them with the original text using a descriptive-analytical method and using library information collection tools. The findings of the research show that there is no noticeable change in the general framework of the work, but the range of rewritings has become wider than the original text. Describing the performance and appearance of the characters, increasing the dialogues, and in some cases, internal expression is among the rewriting techniques to make the story more interesting. The tone of the dialogue has changed from literary and poetic to a simple tone that matches the characters to some extent. The point of view in all rewritten texts is the omniscient narrator. In some stories, rewriting brought the point of view closer to the dramatic point of view, but did not change the content and theme. Sheikhi was not innovative in naming people and used common names in the original text. The language in the transcript is simple and formal. But sometimes difficult words, long sentences, incorrect omissions, and excessive use of the conjunction "and" between sentences have harmed the simplicity and fluency of the text. In all the stories, common terms and ironies are used significantly, some of which are incomprehensible and difficult for the target audience. Although the rewriter has sometimes achieved success in rewriting the work, there is a need for his rewrites to approach Saadi's artistic subtleties and tricks..

کلیدواژه‌ها [English]

• Rewriting
• narrator
• child story
• Saadi’s Golestan
• elements of the story and Mozhgan Sheikhi