نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد نجف آباد، نجف آباد، ایران.

3 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی شاهین شهر، شاهین شهر، ایران

چکیده

 
 طنز، شیوه‌ی هنرمندانه‌ی بیان اهداف و مشتمل بر تکنیک‌هایی است که در ادبیات معاصر عربی و فارسی، نمود بارزی داشته و نویسندگان بسیاری برای مقاصد خود از آن استفاده نموده‌اند؛ از جمله طنزپردازان می‌توان کامل‌ الکیلانی و فرهاد حسن‌زاده را نام برد که در داستان‌های کودکانه‌ی خود، از واژگان و ترکیب‌های ساده مبتنی‌بر تکنیک‌های کاربرد زبانی و محتوای زبانی، بهره جسته‌اند؛ بنابراین در این جستار کوشیده‌ایم با بهره‌گیری از تحلیل محتوا، تکنیک‌های طنز کودک حذاءالطنبوری و العرندس از کامل‌ الکیلانی و دیو دیگ‌به‌سر و نوش جون آقابزه از فرهاد حسن‌زاده را با روش تطبیقی مکتب آمریکایی، بررسی کنیم. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که سادگی ‌زبانی و تفاوت‌های لحنی در داستان‌های آن‌ها وجود دارد و کوچک‌سازی، بزرگ‌سازی، طنزگفتار، طنزموقعیت، تشبیه، تکرار، تضاد، ضرب‌المثل و کنایه از تکنیک‌های مشترک طنزپردازی در داستان‌های آن‌ها است و هر یک با تصویرسازی ذهنی، مبالغه، همانندسازی، انتخاب واژگان و ترکیب‌های متداول جامعه، تقابل و تکرار برای برجسته‌سازی، هدف خود را رویکرد تعلیمی، تربیتی و سرگرمی قرار داده‌اند، هر‌چند زبان فرهاد حسن‌زاده در طنز پردازی، ساده‌تر، کودکانه‌تر، عوام‌تر اما زبان کامل‌ الکیلانی در بیان تشبیه و کیفیت‌زبانی، کامل‌تر است.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Techniques of Humor in the Children’s Stories “Haza al-Tanbouri and al-Arands” by Kamel al-Kilani and “The Demon with a Pot on Its Head and Bon Appétit Mr. Goat” by Farhad Hassanzadeh

نویسندگان [English]

  • Isa Zare Dorniani 1
  • Mohammad Moradi 2
  • Ghorbanali Ebrahimi 3

1 Associate Prof in Arabic Language and Literature of Kharazmi University, Tehran, Iran. ‎

2 PHD Student in Arabic Language and Literature of Islamic Azad University, Najafabad Brench, Najafabad, Iran

3 Assistant Professor in Arabic Language and Literature of Islamic Azad University, Shahinshahr Brench, Shahinshahr, Iran

چکیده [English]

 Humor is an artistic way of expressing goals and includes techniques that have been prominently used in contemporary Arabic and Persian literature by many writers. Among the satirists, we can mention Kamel al-Kilani in Arabic and Farhad Hassanzadeh in Persian literature, who use simple vocabulary and expression based on language usage techniques and language content in their children's stories. Therefore, the researchers have tried to use content analysis to examine the techniques of humor in the two children’s stories, “Haza al-Tanbouri and al-Arands” by Kamel Kilani and “The Demon with a Pot on Its Head and Bon Appétit Mr. Goat” by Farhad Hassanzadeh, based on the comparative method of the American school. The findings of the research indicate that there is linguistic simplicity and tonal differences in the two stories; however, both writers use common techniques of humor in their stories such as miniaturization, exaggeration, verbal humor, situational humor, simile, repetition, contrast, proverb, and irony. Both of them have a didactic and educational aim mixed with entertainment, which they try to attain by the use of mental imagery, exaggeration, choice of words and common expressions in the society. Nevertheless, Farhad Hassanzadeh’s language in humor is simpler and more common and childish, while Kilani’s language is more complete in terms of analogies and linguistic qualities.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • humor techniques
  • children's stories
  • Kamel al-Kilani
  • Farhad Hassanzadeh
اصلانی، محمدرضا. (1385). فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز. تهران: کاروان.
آقایان، مریم. (1393). بررسی تکنیک‌های طنز در آثار فرهاد حسن‌زاده. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه هرمزگان.
برگسون، هانری لوئی. (1379). خنده. ترجمه‌ی عباس میرباقری، تهران: شباویز.
البکری، طارق. (2006). «کامل‌الکیلانی رائدا لأدب الطفل العربی». دراسـة فـی اللغـه و المـنهج و الأسلوب، لبنان: دار ّالرقی.
ترکمن‌نیا، نعیمه و حسین عباس‌زاده. (1399). «بررسی تکنیک‌های طنز در رمان آبنبات هل‌دار».  ادبیات دفاع مقدس، سال 4، شماره‌ی7، صص 143- 160. Doi:1001.1.26453800.1399.4.7.10.5
تسلیمی، سوسن. ( 1388). کفش‌های میرزانوروز. تهران: آفتاب.
جوادی، حسن. (1384). تاریخ طنز در ادبیات فارسی. تهران: کاروان.
حسام‌پور، سعید و همکاران. (1390). «بررسی تکنیک‌های طنز در آثار هوشنگ مرادی‌کرمانی». مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، سال 2، شماره‌ی 3، صص 61-90.  https://doi.org/10.22099/jcls.2012.444
حسن‌زاده، فرهاد. (1388). دیو دیگ‌به‌سر. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ــــــــــــــــ. (1395). نوش جون آقابزه. تصویرگر برمک عالی‌خانی، تهران: دانش نگار.
خاتمیان، یعقوب. (1394). بررسی عناصر داستانی در ادبیات کودک و نوجوان، کامل‌ الکیلانی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه یزد.
حمزه‌نژاد، زهرا. (1394). بررسی تطبیقی مولفه‌های ادبیات کودک در داستان‌های کامل‌ الکیلانی و مهدی آذر یزدی.  پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه زابل.
خدابین، مریم و همکاران. (1395). «طنز و شیوه‌های طنزپردازی در داستان‌های کودک و نوجوان حسن‌زاده».  مطالعات ادبیات کودک، سال 7، شماره‌ی 2، صص 53-73. Doi:20.1001.1.20088647.1395.7.2.3.6
زارعی جلال‌آبادی، بتول. (1393). شیوه های طنزپردازی در آثار هوشنگ مرادی‌کرمانی و فرهاد حسن‌زاده و شهرام شفیعی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان.
شمیسا، سیروس. (1386). انواع ادبی. تهران: میترا.
صفائی، علی و ادهمی، حسین. (1393). «نمود تکنیک‌های طنز در ساختار پیرنگ داستان‌های فرهاد حسن‌زاده». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، سال 12، شماره‌ی 32، صص 119-166.
عبدالظاهر، علی. (2017). القصة المعلمة؛ فن التدریس بالقصة. القاهرة: دارعالم الثقافة.
عوض، ابراهیم. (1998). نقد القصة فی مصر 1888- 1980. القاهرة: مکتبة الزهراء الشرق.
الکیلانی، کامل. (1398). حذاءالطنبوری. تهران: دولت علم.
ـــــــــــــ. (1398). العرندس. تهران: دولت علم.
کلاشی، محمد. (1390). ویژگی‌های ادبیات داستان عربی کودکان در آثار کامل‌ الکیلانی (داستان‌های اصدقاء الربیع، الفیل الأبیض، شهرزاد بنت الوزیر، فی غابه الشیطان و حکایات الاطفال، بدر  البدور). پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه ابوعلی سینا.
کلاشی، محمد و همکاران. (1395). «سبک زبان داستان‌ نویسی کامل‌ الکیلانی در داستان کودک (بررسی موردی: داستان‌های اصدقاء الربیع و الفیل الأبیض)». مطالعات داستانی، سال 4، شماره‌ی 2، صص 69-86.
موسوی، عبدالجواد. (1388). «طنز5». تهران: سوره مهر.
همایی، جلال‌الدین. ( 1383). «فنون بلاغت و صناعات ادبی». تهران: هما.