بدن‌مندی، فلسفه با کودکان و کتاب تصویری تونل: چگونگی شکل‌گیری معنا از استعاره‌های آمیخته

فیروزمند, عطیه; بناهان, مریم; سجادی, سیدمهدی

doi:10.22099/jcls.2023.48249.2004

بدن‌مندی، فلسفه با کودکان و کتاب تصویری تونل: چگونگی شکل‌گیری معنا از استعاره‌های آمیخته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری فلسفه‌ی تعلیم و تربیت ‏ دانشگاه الزهرا تهران، ایران

² استادیار مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دانشگاه الزهراءس، تهران، ایران.

³ استاد فلسفه‌ی تعلیم و تربیت ‏ دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران

10.22099/jcls.2023.48249.2004

چکیده

بدن‌مندی، فلسفه با کودکان و کتاب تصویری تونل: چگونگی شکل‌گیری معنا از استعاره‌های آمیخته

چکیده
رویکرد پساانسان‌گرایی از دل مطالعات بینارشته‌ای گوناگون به برنامه‌ی فلسفه برای کودکان (فبک) پا گشود و آن را دچار تغییر پارادایم کرد تا نسبت‌به سلطه‌ی ذهن بر بدن، بزرگ‌سالی بر کودکی و شکل‌دهی بر پدیداری، پاسخ رهایی‌بخش ارائه دهد. هم‌گام با چنین چرخش پارادایمی در برنامه‌ی فلسفه برای کودکان، علوم شناختی نیز تغییراتی به خود دید که از آن میان می‌توان به سه «ای» (E) پیشنهادی مارک جانسون که به باور او از ویژگی‌های شناخت‌اند، در کنار چهار «ای» دیگر علوم شناختی نام برد: بدن‌مند، لانه‌گزیده، بسط‌یافته، اجرایی، «عاطفی»، «تکاملی»، «کارکرد جدید یافته». از تلاقی این دو چشم‌انداز (پساانسان‌گرایی و نظریه‌ی جانسون) می‌توان به ده مقوله دست یافت: نقد منطق دوگانی، نقد ساختار سلسله‌مراتبی در هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی انسان‌گرا، عاملیت جزانسان، هستی‌معرفت‌شناسی رابطه‌ای، بدن‌های انسانی و جزانسانی، تخیل، عاطفه، درهم‌کنش (به‌جای برهم‌کنش)، فلسفه‌ی جان‌دارانگار، استعاره. چنین است که ادراک کودکان از جهان، از ارتباط بدن‌مند ایشان با دیگر هستی‌های درون جهان شکل می‌یابد؛ رویدادی که برخی جلوه‌های آن در شماری از کتاب‌های تصویری معاصر بازتاب یافته است. در این پژوهش، با رویکرد تفسیری‌تجریدی و ترکیب روش‌های استقرایی و قیاسی به بررسی چگونگی بازنمایی بدن‌مندی در کتاب تصویریِ تونل اثر آنتونی براون می‌پردازیم، تا باتوجه‌به ده مقوله‌ی نام‌برده و شیوه‌های ارتباط آن‌ها با یکدیگر، چگونگی امکان شکل‌گیری معنا را از دل بازنمایی بدن‌مندی در کتاب تصویری و در کندوکاو فلسفی با کودکان بیازماییم. در فرایند این مطالعه، هم‌اندیشی بدن‌مندانه در همراهی با کتاب تصویری در چهار بخش‌ تصویرها، شیوه‌ی مشارکت مخاطب در شکل‌دهی به اثر، درهم‌کنش‌های واژگانی-تصویری-حرکتی در کلیت اثر و شیوه‌ی کاربرد پرامتن بررسی شده‌اند. پیشنهاد این پژوهش، جلب توجه تسهیل‌گران فباک به ده مقوله‌ی پیشنهادی و به‌کارگیری آن‌ها به‌عنوان ملاک انتخاب کتاب تصویری مناسب برای همراهی با این حلقه است. در این صورت، می‌توان امید داشت که هم‌اندیشی فلسفی با کودکان هر چه بیش‌تر به‌سوی اقتدارگریزی توانمندساز حرکت کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Embodiment, Philosophy with Children, and The Tunnel

نویسندگان [English]

Atiyeh Firouzmand ¹
Maryam Banahan ²
Seyed Mahdi Sajjadi ³

¹ Department of Educational Administration and Planning Faculty of Education and Psychology Alzahra University Tehran, Iran

² Department of Educational Administration and Planning, Faculty of Education and Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran

³ Department of Education Faculty of Humanities Tarbiat Modares University Tehran, Iran

چکیده [English]

Posthumanism has opened up a new paradigm shift towards philosophy for children (P4C) in order to provide a liberating response to the dominance of mind over body, adulthood over childhood, and formation over emergence. Concurrently, Mark Johnson has added his three proposed Es: emotional, evolutionary, and exaptation, to the already cognitive sciences’ 4Es: embodied, embedded, extended, and enacted. Johnson believes that these 7Es are fundamental features of cognition. The convergence of these two perspectives (posthumanism and Johnson's theory) can lead to ten concepts: critique of dualistic logic, critique of hierarchical structure in anthropocentric ontology and epistemology, non-human agency, relational onto-epistemology, human and non-human bodies, imagination, emotion, intra-action (instead of interaction), philosophy of animism, and metaphor. Thus, the relationship between children's embodied experiences with other beings within the world shapes their perception of the world. This phenomenon is reflected in some contemporary picturebooks. This study employs interpretive-abstract and comparative methods to investigate how embodiment is represented in The Tunnel by Anthony Browne. By considering the ten aforementioned concepts and their intra-actions, this research aims to explore how meaning is constructed through embodiment representation in this picturebook and in philosophical inquiry with children. In this study, embodied co-thinking with the picturebook is discussed in four sections: images, audience participation in shaping the work, verbal-visual-motion intra-actions in the work as a whole, and the use of hypertext. This study proposes that PWC facilitators pay attention to the ten proposed concepts and employ them as criteria for selecting appropriate picturebooks to accompany their philosophical inquiries with children. In doing so, it is hoped that by providing liberating responses, the circles of philosophical inquiry with children will move toward more empowerment.

کلیدواژه‌ها [English]

hybrid metaphors
embodiment
intra-action
philosophy with children
Anthony Browne's The Tunnel

مراجع

جانسون، مارک. (1396). زیبایی‌شناسی فهم انسان: معنای بدن. ترجمه‌ی جهانشاه میرزابیگی، تهران: آگاه.

ـــــــــــــــ (۱۳۹۹ الف). ذهن جسمانی، معنا و خرد: چگونه بدن‌های ما به فهم منجر می‌شود. ترجمه‌ی جهانشاه میرزابیگی، تهران: آگاه.

ـــــــــــــ. (۱۳۹۹ ب). زیبایی‌شناسی معنا و اندیشه: ریشه‌های جسمانی فلسفه، علم، اخلاق و هنر. ترجمه‌ی جهانشاه میرزابیگی، تهران: آگاه.

خسرونژاد، مرتضی؛ آتشی، لاله. (زیرچاپ). پاسخ‌ها را باد می‌برد. تهران: کرگدن.

خسرونژاد، مرتضی. (۱۳۸۹). معصومیت و تجربه. تهران: مرکز.

لیکاف، جورج؛ جانسون، مارک. (۱۳۹۷). استعاره‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم. ترجمه‌ی جهانشاه میرزابیگی، تهران: آگاه.

Barad, K. (2007). Meeting the Universe Halfway: Quantum Physics and the Entanglement of Matter and Meaning. Duke University Press.

Biesta, G. (2011). Philosophy, Exposure,and Children: How to Resist the Instrumentalisation of Philosophy in Education. Philosophy of Education, 45(2), 305-319.

Braidotti, R. (2002). Metamorphoses: Towards a Materialist Theory of Becoming. Polity: Cambridge, UK.

Braidotti, R. (2009). Animals, Anomalies, and Inorganic Others: De-oedipalizing the Animal Other. PMLA, 124(2), 526-532.

Braidotti, R. (2013). The Posthuman. Polity: Cambridge, UK.

Browne, A. (2008). The Tunnel.Walker Childrens Paperbacks.

Deleuze, G. & Guattari, F. (2014). A Thousand Plateaus. Bloomsbury.

Haraway, D.J. (2016). Staying with the Trouble: Making Kin in the Chthulucene. Duke University Press.

Haynes, J. & Karin, M. (2019). Taking Age Out of Play: Children’s Animistic Philosophising Through a Picturebook. The Oxford Literary Review, 41(2), 290-309.

Johnson, M. (1987). The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination, and Reason. University of Chicago Press.

Johnson, M. (2007). The Meaning of the Body: Aesthetics of Human Understanding. University of Chicago Press.

Johnson, M. (2017). Embodied Mind, Meaning, and Reason: How Our Bodies Give Rise to Understanding. University of Chicago Press.

Johnson, M. (2018). The Aesthetics of Meaning and Thought: The Bodily Roots of Philosophy, Science, Morality, and Art. University of Chicago Press.

Jokinen, P. & Murris, K. (2020). Inhuman Hands and Missing Child: Touching a literacy event in a Finnish primary school. Early Childhood Literacy, 20(1), 44-68.

Khosronejad, M. & Shokrollahzadeh, S. (2020). From Silencing Children’s Literature to Attempting to Learn from It: Changing Views Towards Picturebooks inP4CMovement. Childhood & Philosophy, Rio de Janeiro, 16, 1-30.

Kohan, W. & Reynolds, R. & Murris, K. (2023). Moving Human and Nonhuman Bodies from‘Question&Answer’ to a ‘Pedagogy of Questioning’. In Karin M., Karin & Bozalek, V. (Eds.), In Conversation with Karen Barad: Doings of Agential Realism. Routledge, 41-58.

Lakoff, G. & Johnson, M. (2003). Metaphors We Live By. University of Chicago Press. (Original work published 1980).

Lakoff, G. & Johnson, M. (1999). Philosophy in the Flesh: The Embodied Mind and its Challenge to Western Thought. Basic Books.

Malone, K. & Tesar, M. & Arndt, S. (2020). Theorising Posthuman Childhood Studies. Springer Nature Singapore Pte Ltd.

Maykut, P. & Morehouse, R. (2002). Beginning Qualitative Research: A Philosophic and Practical Guide. Falmer Press/ Taylor & Francis, Inc.

Murris, K. & Babamia, S. (2018). Bodies with Legs: ‘fidgeting’ and how recording practices matter. In Murris, K. & Haynes, J. (Eds.), Literacies, Literature and Learning: Reading Classrooms Differently. Routledge Research Monographs Series, 110-121.

Murris, K. & Borcherds, C. (2019). Body as transformer: “Teaching without Teaching” in a Teacher Education Course. In Taylor, C. & Bayley, A. (Eds.), Posthumanism and Higher Education: Reimagining Pedagogy, Practice and Research. Palgrave MacMillan, 255-277.

Murris, K. (2015). Posthumanism, Philosophy for Children, and Anthony Browne’s Little Beauty. Bookbird, 53(2), 59-65.

Murris, K. & Haynes, J. (2020). Troubling authority and material bodies: creating sympoietic pedagogies for working with children and practitioners.Global Education Review, 7(2), 24-42.

Murris, K.; de Souza, L.A.; da Silva, H. & Reynolds, R-A. (2022). Is the Sand Alive? Posthuman Experimentation with/ in Early Years Teacher Education. In A.Kuusisto (Ed.), The Routledge International Handbook of the Place of Religion in Early Childhood Education and Care (Pp. 149-164). Routledge.

Murris, K. (1997). Metaphors of the Child’s Mind: Teaching Philosophy to Young Children (Doctoral dissertation). University of Hull.

Vansieleghen, N. & Kennedy, D. (2011). What is Philosophy for Children, What is Philosophy with Children–After Matthew Lipman? The Philosophy of Education Society of Great Britain, 45(2), 171-182.