نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز ایران.

چکیده

 چکیده
داستان، آغاز یک گفت‌وگو است و شاید ادامه‌ی گفت‌وگوهایی که سال‌ها و گاه قرن‌ها پیش آغاز شده‌اند. تردیدی در حضور آگاهانه و ناخودآگاه متون در یکدیگر نیست. بینامتنیت، عنصر جدایی‌ناپذیر دنیای داستان است. در داستان بررسی‌شده در این پژوهش، با انبوهی از عناصر بینامتنی رو‌به‌رو هستیم که در ساختار داستان با رویکردی ویژه جای گرفته‌اند. این پژوهش در پی آن است که به این پرسش‌ها پاسخ دهد که باتوجه‌به فرم‌گراییِ خانیان و شگردهای او در کارکرد نشانه‌های بینامتنی، این ویژگی در این داستان چگونه به کار گرفته شده و در ساختار آنچه جایگاهی دارد؟ و آیا می‌توان بینامتنیت را در گستره‌ی گفتمان‌های درون این داستان، بررسی کرد و به نگاهی ویژه در کارکرد بینامتنیت رسید؟ براساس یافته‌های این پژوهش که به‌شیوه‌ی استقرایی انجام شده است، عناصر بینامتنی در ساختار اصلی این داستان حضور دارند و بدون آن‌ها طرح اصلی داستان، ناتمام می‌ماند. نویسنده، عناصر بینامتنی را از زاویه‌ی دید خود و با هویتی تازه، تاحدی که به‌نوعی بازآفرینی نزدیک می‌شود، وارد دنیای برساخته‌ی داستان کرده است. نشانه‌های بینامتنی در این رمان، وجهه‌ی دراماتیک و کنش‌گر دارند. شخصیت‌ها، داستان‌ها، نقاشی‌ها و هرآنچه دنیای بینامتنی این اثر را می‌سازند، به هستی و گاه هویتی تازه در کنار شخصیت‌های درون متن رسیده‌اند.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Study of Intertextuality sings from Genet,te 's Point of view in "Dialogue between the great magician and the queen of the island colors"

نویسنده [English]

  • Maryam Kohansal

Assistant Prof in Persian Language and Literature of Islamic Azad University, Shiraz Branch, Shiraz, Iran.

چکیده [English]

Fiction marks the beginning of a grand and magical dialogue: a dialogue between the author and the audience, the characters within the text, the characters and the audience, and notably, the dialogue of the story with other stories and the dreams of people throughout history. Therefore, the entry of other texts into the main text, what we refer to as intertextuality, is not only not unusual but also a structural component of any narrative. Julia Kristeva and many other scholars have described and analyzed this intra-textual relationship. Gérard Genette, a narrative theorist and aesthetician of the second half of the 20th century, extensively discusses this topic. He introduces the term “open structuralism” and, in explaining intertextual relationships, focuses on “transtextuality”, “paratextuality”, “metatextuality”, “hypertextuality”, and “architextuality”. His approach considers a broader range of codes and intertextual relationships. This research analyzes the intertextual relationships in the young adult novel The Conversation of the Great Magician and the Queen of the Island of Colors, as the discursive structure of this work uniquely facilitates the creation of intertextual connections.

کلیدواژه‌ها [English]

  • young adult novel
  • intertextuality
  • Gérard Genette
  • Jamshid Khanian
آلن، گراهام. (1385). بینامتنیت. ترجمه‌ی پیام یزدان‌جو، تهران: مرکز.
ابراهیمی، نادر. (1378). براعت استهلال یا خوش‌آغازی در ادبیات داستانی. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی حوزه‌ی هنری.
انده، میشاییل. (1385). داستان بی ‌پایان. ترجمه‌ی شیرین بنی‌احمد، کتاب‌های کودکان و نوجوانان. تهران: چشمه.
باقری، نرگس. (1393). «بینامتنیت در فراداستان قلب زیبای بابور نوشته‌ی جمشید خانیان و مخاطب نوجوان». مطالعات ادبیات کودک، دوره‌ی 5، شماره‌ی 2، صص1-24. https://doi.org/10.22099/jcls.2015.2011
پاینده، حسین. (1390). داستان کوتاه در ایران (داستان‌های پسامدرن). تهران: نیلوفر.
تودوروف، تزوتان. (1397). بوطیقای نثر همراه با جستارهایی نو در باب حکایت. ترجمه‌ی کتایون شهپرراد، تهران: نیلوفر.
جعفری، فاطمه و الله‌دادی‌دستجردی، زهره. (1400). «بررسی مبانی بینامتنیت ژرار ژنت در رمان نوجوان عقرب‌های کشتی بَمبَک اثر فرهاد حسن‌زاده». متن‌پژوهی ادبی، دوره‌ی 25، شماره‌ی 88، صص142-168.
https://doi.org/10.22054/LTR.2020.47834.2854
جلالی، مریم. (1394). «مبانی نقد بینامتنیت در ادبیات تطبیقی کودک و نوجوان». جستارهای ادبی، شماره‌ی 189، صص 166-141. https://doi.org/10.22067/JLS.V48I2.40408
حسام‌پور، سعید و همکاران. (1395). «درنگی بر پیوندهای بینامتنی در داستان در باغ بزرگ باران می‌بارید نوشته‌ی احمدرضا احمدی». مجله‌ی علمی‌پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، سال7، شماره‌ی1، (پیاپی13)، صص 48-25.  https://doi.org/10.22099/JCLS.2016.3097
حکمت، شاهرخ. (1389). «عناصر بینامتنی در غزل‌های سنایی و خاقانی». اندیشه‌های ادبی. شماره‌ی2، صص11-28.
خانیان، جمشید. (1397).  گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکه‌ی جزیره‌ی رنگ‌ها. تهران: افق.
رضایی‌دشت‌ارژنه، محمود. (1387). «نقد و تحلیل قصه‌ای از مرزبان نامه براساس رویکرد بینامتنیت». نقد ادبی، شماره‌ی4، صص31-51.
ساسانی، فرهاد. (1383). «بینامتنیت؛ پیشینه و پسینه‌ی نقد بینامتنی». بیناب، شماره‌ی 5و6، صص172-185.
سیدی، سیدحسین. (1390).  تغییر در معانی قرآن؛ بررسی رابطه‌ی بینامتنی قرآن با شعر جاهلی. تهران: سخن.
طاهری، قدرت‌اله. (1387). «نقد بینامتنی سه اثر ادبی مسخ، کوری و کرگدن». نقد ادبی، شماره‌‌ی4، صص 127-151.
غفاری‌جاهد، مریم. (1398). «عناصر بینامتنی و سیال ذهن در آثار احمد اکبرپور و محمدرضا شمس». قند پارسی، سال2، شماره‌ی2، صص 89-115. https://doi.org/20.1001.1.26456478. 1398.2.2.16.1
کارول، لوییس. (1402). آلیس در سرزمین عجایب. ترجمه‌ی حسن هنرمندی، تهران: نگاه.
مرادی، ایوب. (1400). «عنصر غالب معرفت‌شناسانه در رمان نوجوان گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکه‌ی جزیره‌ی رنگ‌ها نوشته‌ی جمشید خانیان». نقد ادبی، سال14، شماره‌ی55، پاییز 1400، صص 69-100.
https://doi.org/20.1001.1.20080360.1400.14.55.1.6
نامورمطلق، بهمن. (1395). بینامتنیت (از ساخت‌گرایی تا پسامدرنیسم). تهران: سخن.
 ـــــــــــــــ. (1386). «ترامتنیت مطالعه‌ی روابط یک متن با دیگر متن‌ها». پژوهش‌نامه‌ی علوم انسانی، شماره‌ی56، صص83-98.
ــــــــــــــــ. (1390).  درآمدی بر بینامتنیت؛ نظریه‌ها و کاربردها. تهران: سخن.
ورن، ژول. (1396) سفر به ماه. ترجمه‌ی مجید ریاحی، تهران: پنگوئن.
ویلکی، کریستین. (1381). «روابط بینامتنی در ادبیات کودک و نوجوان «وابستگی متون، تعامل متون»». ترجمه‌ی طاهره آدینه‌پور، پژوهش‌نامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی28، صص 4-14.